ไทยสยาม หรือ ไทสยาม (อังกฤษ: Tai Siam) โดยทั่วไปหมายถึง คือกลุ่มชาติพันธุ์ซึ่งพูดภาษาไทยกลาง หรือมี เชื้อชาติไทยสยามผสมอยู่ ส่วนใหญ่อาศัยอยู่ในประเทศไทย และอาศัยกระจายอยู่ในประเทศอื่นทั่วโลก โดยคนไทยส่วนใหญ่นับถือศาสนาพุทธ รองลงมาคือ ศาสนาอิสลาม และ ศาสนาคริสต์ ในความหมายทางชาติพันธุ์ ใช้เฉพาะเจาะจงถึงคนไทยภาคกลาง หรือเดิมเรียกว่า ชาวสยาม แต่ในความหมายมุมกว้าง สามารถหมายความครอบคลุมถึง กลุ่มชาติพันธุ์ไทย อื่นๆ ทั้งนอกและในราชอาณาจักร เช่น ไทยโคราช ไทยอีสาน ไทยโยเดีย หรือ ไทยเกาะกง เช่นกัน
ในอดีต เชื่อกันว่า ชนชาติไทย เป็นชาติพันธุ์บริสุทธิ์ และเป็นต้นกำเนิดของทุกชาติพันธุ์ ในกลุ่มชาติพันธุ์ไท-กะได ทฤษฎีดังกล่าวถูกยกขึ้นมาในสมัยชาตินิยม ของจอมพล ป. พิบูลสงคราม ซึ่งมีการเสนอว่า ชาวไทย (รวมใน ไท-กะได ทั้งหมด) อพยพมาจากเทือกเขาอัลไต มาตอนกลางของประเทศจีน สร้างอาณาจักรน่านเจ้าในบริเวณจีนตอนใต้ แล้วจึงอพยพลงมาทางตอนใต้สร้างเป็นอาณาจักรล้านนา และอาณาจักรสุโขทัย และ อาณาจักรอยุธยา ตามลำดับ ส่วนอีกทฤษฎีเชื่อว่าอพยพมาจากทางใต้ จากชวา สุมาตรา และคาบสมุทรมลายู แต่นักมานุษยวิทยาในปัจจุบันเชื่อกันว่า กลุ่มชาติพันธุ์ไท-กะได อยู่ที่บริเวณจีนตอนใต้ เรื่อยมาจนถึงรัฐฉาน (ประเทศพม่า) ประเทศไทยตอนบน และแอ่งที่ราบลุ่มภาคอีสาน เรื่อยไปยังประเทศลาว หลังจากนั้นจึงมีการอพยพเพิ่ม เช่นกลุ่มชาวอาหม ที่อพยพข้ามช่องปาดไก่ ไปยังอัสสัม และ ชาวไทแดงที่อพยพไปตั้งถิ่นฐานบริเวณอาณาจักรสิบสองจุไท
ก่อนหน้านี้ที่ประเทศไทยยังเป็นสยามอยู่ได้มีผู้คนจากหลากหลายเชื้อชาติมาอาศัยอยู่รวมกันอยู่เป็นเวลานานแล้วแล้ว อาทิ ชาวเปอร์เซียจชในแถบอยุธยา ชาวมักกะซาร์ ในเขตมักกะสัน ชาวจีน ฝรั่ง ลาว มอญ ฯลฯ จึงทำให้ปัจจุบันแทบจะไม่มีไทยแท้หลงเหลืออยู่ เนื่องจากการผสมกลมกลืนกันจากผู้คนต่างเชื้อชาติคนส่วนใหญ่จึงเป็นไทยสยามมากกว่าที่จะเป็นไทยแท้
กรณีนี้ สุจิตต์ วงษ์เทศ นักวิชาการด้านประวัติศาสตร์ ให้ความเห็นว่า บุคคลที่เป็นไทยสยามในทุกวันนี้ ไม่ใช่สายเลือดบริสุทธิ์ หากแต่เป็นเผ่าพันธุ์ที่มีการผสมกับกลุ่มชนพื้นเมืองและต่างถิ่น โดย สุจิตต์ ให้ความเห็นว่า หากจะศึกษาเรื่องประวัติศาสตร์ชาติพันธุ์ ต้องเลาะเส้นเขตแดนออกจากแผนที่เสียก่อน เพราะในอดีต ผู้คนมีการติดต่อสัญจรถึงกันโดยตลอด และเกิดพัฒนาการทางสังคมสืบเชื้อสายมาจนถึงปัจจุบัน ดังนั้น ไทยสยามจึงไม่ใช่ชาติพันธุ์ที่บริสุทธิ์ ที่อพยพลงมาจากเทือกเขาอัลไต หรือยูนนาน หรือหมู่เกาะทะเลใต้ อย่างที่นักวิชาการสายชาตินิยม หรือตำราเรียนสังคมศึกษา กล่าวไว้
