โรงเรียนดาราวิทยาลัย หรือในอดีตคือ โรงเรียนสตรีพระราชชายา เคยเป็นโรงเรียนสตรีเอกชนประจำจังหวัดเชียงใหม่ พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวโปรดเกล้าฯ พระราชทานให้ใช้ชื่อ ตามพระนามเจ้าดารารัศมี พระราชชายา ปัจจุบันเป็นโรงเรียนขนาดใหญ่และเก่าแก่ในจังหวัดเชียงใหม่ โรงเรียนแห่งนี้มีอายุแล้ว 138 ปี
คณะอเมริกันเพรสไบทีเรียนมิชชันนารี ส่งมิชันนารีเข้ามาประกาศเผยแพร่คริสต์ศาสนาในประเทศไทยในปี ค.ศ.1840 (พ.ศ. 2383) โดยเริ่มต้นที่กรุงเทพฯ และขยายตัวออกสู่ภูมิภาคโดยเริ่มต้นที่จังหวัดเพชรบุรี ต่อมาในปี ค.ศ.1867 (พ.ศ. 2410) ศาสนาจารย์ ดร.แมคกิลวารี และภรรยา คือ นางโซเฟีย บรัดเลย์ แมคกิลวารีได้ขึ้นมาทำงานที่จังหวัดเชียงใหม่ มณฑลพายัพ
ปี ค.ศ.1875 (พ.ศ. 2418) นางโซเฟีย บรัดเลย์ แมคกิลวารี เห็นว่าผู้หญิงเชียงใหม่ขาดการศึกษาและขาดโอกาสที่จะได้รับการศึกษา ไม่มีโรงเรียนสำหรับผู้หญิง จึงนำเด็กหญิงมาสอนในบ้าน สอนภาษาไทย การเย็บปักถักร้อย พระคัมภีร์ การดูแลบ้านเรือน
ปี ค.ศ.1878 (พ.ศ. 2421) โรงเรียนดาราวิทยาลัยได้เริ่มก่อตั้งขึ้นเป็นครั้งแรก โดยนางโซเฟีย บรัดเลย์ แมคกิลวารี (แม่ครูหลวง)
ปี ค.ศ.1879 (พ.ศ. 2422) คณะมิชชันนารีส่ง Miss Edna Sarah Cole และ Miss Mary Margaretta Campbell มารับผิดชอบและจัดระบบโรงเรียนผู้หญิง ( Chiang Mai Girls'School) ที่นางแมคกิลวารีตั้งขึ้น
วันที่ 2 พฤศจิกายน ค.ศ.1909 (พ.ศ. 2452) พระราชชายาเจ้าดารารัศมี ได้เสด็จเยี่ยมโรงเรียนนี้และผู้บริหารโรงเรียนได้ทูลขอพระราชทานชื่อของโรงเรียน วันที่ 5 พฤศจิกายน ค.ศ.1909 (พ.ศ. 2452) พระราชชายาเจ้าดารารัศมี ได้มีโทรเลขถึงพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ปรึกษาเรื่องชื่อของโรงเรียนผู้หญิงและพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ได้ทรงมีพระราชโทรเลขตอบกลับมาในวันที่ 6 พฤศจิกายน ค.ศ.1909 (พ.ศ. 2452) ให้เรียกชื่อโรงเรียนผู้หญิงว่า "โรงเรียนพระราชายา" (Prarachaya School)
ปี ค.ศ.1918 (พ.ศ. 2461) มีประกาศใช้พระราชบัญญัติโรงเรียนราษฎร์ฉบับแรกของประเทศไทย ผู้จัดการและครูใหญ่ของโรงเรียนพระราชชายาคือ Miss Julia A. Hatch ได้ทำเรื่องถึงเสนาบดีกระทรวงธรรมการขอ "ดำรง" โรงเรียนพระราชายาเป็นโรงเรียนราษฎร์ของคณะมิชชันนารีที่ตั้งมาก่อนการประกาศใช้พระราชบัญญัติโรงเรียนราษฎร์ พ.ศ. 2461 เป็นโรงเรียนที่ให้การศึกษาแก่นักเรียนหญิง ตั้งอยู่ที่บ้านสันป่าข่อย ตำบลวัดสระเกษ (วัดเกตในปัจจุบัน) ปี ค.ศ.1924 (พ.ศ. 2466) Miss Julia A.Hatch ในฐานะผู้จัดการ ได้ทำหนังสือถึงเสนาบดีกระทรวงศึกษาธิการ 2 ฉบับ ฉบับแรก ขออนุญาตเปลี่ยนชื่อ "โรงเรียนพระราชายา" เป็น "โรงเรียนดาราวิทยาลัย แผนกประถม" เสนาบดีกระทรวงศึกษาธิการ ตอบรับทราบเมื่อวันที่ 25 เมษายน ค.ศ.1924 (พ.ศ. 2466) และมีประกาศกระทรวงศึกษาธิการ เมื่อวันที่ 1 พฤษภาคม ค.ศ.1924 (พ.ศ. 2466) อีกฉบับขอตั้งโรงเรียนอีกแห่งหนึ่งที่มีชื่อเรียกว่า "ดาราวิทยาลัย" โดยมี Miss Julia A. Hatch เป็นผู้จัดการ และมี Miss Lucy Niblock เป็นครูใหญ่ ตั้งอยู่ที่บ้านหมู่ที่ 1 ถนนแก้วนวรัฐ ตำบลวัดสระเกษ (วัดเกตในปัจจุบัน) อำเภอเมือง จังหวัดเชียงใหม่ เสนาบดีกระทรวงศึกษาธิการ ตอบรับเมื่อวันที่ 19 มิถุนายน ค.ศ.1924 (พ.ศ. 2466) และมีประกาศกระทรวงศึกษาธิการเมื่อวันที่ 24 มิถุนายน ค.ศ.1924 (พ.ศ. 2466)
ปี ค.ศ.1941 (พ.ศ. 2484) โรงเรียนดาราวิทยาลัยได้รับการรับรองวิทยฐานะจากกระทรวงศึกษาธิการ และในช่วงสงครามโลกครั้งที่สอง โรงเรียนทั้งสองแห่งถูกรัฐบาลยึด เดือนสิงหาคม ค.ศ.1945 (พ.ศ. 2488) สงครามยุติ มิชชันนารีกลับเมืองไทย ดร. Kennel E. Well เป็นผู้รับอำนาจจากคณะมิชชันนารีในการทวงทรัพย์สิน คือโรงเรียนและโรงพยาบาลในเขตภาคเหนือคืนจากรัฐบาล Miss Helen F. Mcclure เดินทางมาถึงเชียงใหม่เมื่อวันที่ 30 กันยายน ค.ศ.1946 (พ.ศ. 2489) Miss Lucy Niblock เดินทางมาถึงเชียงใหม่เมื่อเดือนมกราคม ค.ศ. 1947 (พ.ศ. 2490) โรงเรียนดาราวิทยาลัยเปิดดำเนินการเมื่อวันที่ 17 พฤษภาคม ค.ศ.1946 (พ.ศ. 2489) โดยมีครูบัวชม อินทะพันธุ์ เป็นครูใหญ่ มีนักเรียน 350 คน โรงเรียนเปิดดำเนินการในลักษณะโรงเรียนไปจนกระทั่งประมาณ ปี ค.ศ.1968 (พ.ศ. 2511) จึงได้มีการปิดโรงเรียนดาราวิทยาลัยแผนกประถม คงไว้แต่โรงเรียนดาราวิทยาลัยในปัจจุบัน
ปี ค.ศ.1990 (พ.ศ. 2533) อาจารย์สมศรี ไชยเศรษฐ ผู้จัดการ และอาจารย์สมปรารถนา บุณยเกียรติ ครูใหญ่ โรงเรียนดาราวิทยาลัยได้ทำเรื่องนำเสนอมูลนิธิแห่งสภาคริสตจักรใรประเทศไทย ขออนุมัติให้โรงเรียนดาราวิทยาลัยเปิดสอนระบบสหศึกษา และได้รับการอนุมัติให้เปิดในปี ค.ศ.1991 (พ.ศ. 2534) โดยเปิดทีละชั้นเรียน
ปี ค.ศ.2006 (พ.ศ. 2548) โรงเรียนดาราวิทยาลัยเปิดสอนโครงการ การเรียนภาษาต่างประเทศโดยเจ้าของภาษา (Native Speaker Program)
ปัจจุบัน โรงเรียนดาราวิทยาลัย มีอายุ 138 ปี และเป็นโรงเรียนที่ก่อตั้งมานานที่สุดในจังหวัดเชียงใหม่ และในภาคเหนือของประเทศไทย[ต้องการอ้างอิง]
ธงประจำโรงเรียน เป็นธงรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้าสีแดง มุมบนด้านซ้ายมีดาวห้าแฉกดวงใหญ่สีขาว ตรากลางดาวเป็นตัวอักษรสีแดงว่า "ดว" มีรัศมีสีขาวล้อมรอบ และรัศมีด้านล่างเป็นรูปดาวดวงเล็ก ๆ กระจายอยู่
ดำเนินการเรียนการสอนตามหลักสูตรการศึกษาขั้นพื้นฐานพุทธศักราช 2544 โดยในรายวิชาภาษาอังกฤษได้มีหลักสูตรพิเศษที่เรียนกับเจ้าของภาษาโดยเฉพาะในรายวิชาภาษาอังกฤษ เรียกว่า โปรแกรม NP และในระดับช่วงชั้นที่ 3 ม.1-ม.3 ได้มีการบรรจุวิชาภาษาจีนไว้เป็นวิชาเรียนในรายวิชาเสริมทักษะภาษาต่างประเทศโดยนักเรียนทุกคนจะได้เรียนในรายวิชานี้เนื่องจากเห็นความสำคัญของภาษาจีนที่จะมีความสำคัญมากในอนาคต
