คำว่า แพทริเซียน (ละติน: patricius, กรีก: ?????????, patrikios, อังกฤษ: patrician) เดิมหมายถึงกลุ่มครอบครัวอภิชนในโรมโบราณ รวมทั้งสมาชิกทั้งตามธรรมชาติและที่รับมาเป็นบุตรบุญธรรม ในจักรวรรดิโรมันตอนปลาย ชนชั้นแพทริเซียนยังขยายรวมไปถึงข้าราชการสภาสูง และหลังการล่มสลายของจักรวรรดิตะวันตก ยังคงเป็นบรรดาศักดิ์อันทรงเกียรติในจักรวรรดิไบแซนไทน์ ชนชั้นแพทริเซียนในยุคกลางนิยามอย่างเป็นทางการอีกครั้งหนึ่งว่าเป็นกลุ่มครอบครัวชาวเมืองอภิชนในสาธารณรัฐอิตาลียุคกลางทั้งหลาย เช่น เวนิสและเจนัว และภายหลัง "แพทริเซียน" เป็นคำที่กำกวมใช้กับผู้ดีและชนชั้นกระฎุมพีอภิชนในหลายประเทศ
คำว่า "แพทริเซียน" มีรากศัพท์จากคำภาษาละติน patricius (พหูพจน์ patricii) ซึ่งมาจากคำว่า patr?s พหูพจน์ของคำภาษาละติน pater (บิดา) Pater เป็นหนึ่งในคำที่ใช้กับสมาชิกดั้งเดิมของวุฒิสภาโรมัน คำดังกล่าวสืบลงมาเป็นคำว่า "แพทริเซียน" ในภาษาอังกฤษ จากภาษาอังกฤษกลาง patricion ซึ่งมาจากภาษาฝรั่งเศสเก่า patrician ในภาษาอังกฤษใหม่ คำว่า แพทริเซียน โดยทั่วไปใช้แสดงถึงสมาชิกชนชั้นสูง มักมีความหมายโดยนัยถึงความมั่งคั่งสืบสายโลหิต อภิชนนิยม และสำนึกความเชื่อว่าผู้มั่งคั่งควรช่วยเหลือผู้ด้อยกว่า
ตามข้อมูลของลิวี ชาย 100 คนแรกที่ได้รับแต่งตั้งเป็นวุฒิสมาชิกโดยโรมูลัสถูกเอ่ยถึงว่า "บิดา" (patres) และผู้สืบสายโลหิตของชายเหล่านี้กลายมาเป็นชนชั้นแพทริเซียน แพทริเซียนแตกต่างจากเพลเบียนเพราะมีอิทธิพลทางการเมืองกว้างขวางกว่า อย่างน้อยก็ในยุคสาธารณรัฐ ตอนกลางและตอนปลายของสาธารณรัฐ อิทธิพลของแพทริเซียนค่อย ๆ ถูกริบ และชนชั้นอื่นที่มิใช่แพทริเซียน (คือ เพลเบียน) ได้รับสิทธิเท่าเทียมกันในหลายสาขา และโควตาข้าราชการ รวมถึงกงสุลหนึ่งในสอง ถูกสงวนไว้เฉพาะแก่เพลเบียน
