นักบุญแคเธอรินแห่งอะเล็กซานเดรีย (ภาษาอังกฤษ: St. Catherine of Alexandria หรือ St. Catherine of the Wheel หรือ The Great Martyr Saint Catherine; ภาษากรีก: ? ???? ?????????? ? ????????????) เป็นนักบุญเป็นมรณสักขีในศาสนาคริสต์ ศาสนจักรออร์ทอดอกซ์ถือกันว่านักบุญแคเธอรินเป็นมรณสักขีคนสำคัญ และทางศาสนจักรโรมันคาทอลิกนับนักบุญแคเธอรินเป็นหนึ่งในนักบุญผู้ช่วยศักดิ์สิทธิ์สิบสี่องค์ นักบุญแคเธอรินเป็นนักบุญองค์หนึ่งที่มาปรากฏตัวต่อนักบุญโยนออฟอาร์ค
ชีวิตของนักบุญแคเธอรินส่วนใหญ่เป็นตำนานซึ่งมีด้วยกันหลายมุมมอง ตำนานที่เป็นที่รู้จักกันมากกล่าวว่าแคทเธอรินเป็นลูกสาวของคอนสทุส (Constus) ผู้เป็นผู้ว่าการเมืองอะเล็กซานเดรียในประเทศอียิปต์ แคเธอรินประกาศว่าเธอจะยอมแต่งงานกับผู้ที่มีชื่อเสียงมากกว่า ร่ำรวยมากกว่า และมีสติปัญญาสูงกว่าเธอเท่านั้น แม่ของแคเธอรินผู้เป็นคริสต์ศาสนิกชนอย่างลับๆ ส่งแคทเธอรินไปหานักบวชผู้กล่าวว่ามีชายหนุ่มผู้มีคุณสมบัติเกินกว่าทุกอย่างที่แคทเธอรินตั้งความต้องการไว้ เช่นมีความสวยงามเลิศกว่าแสงอาทิตย์ มีสติปัญญาครอบคลุมไปทุกอย่าง และมีความร่ำรวยที่แผ่ขยายไปทั่วโลก
เมื่อแคเธอรินได้เห็นภาพของผู้นี้เธอจึงยอมรับศีลล้างบาปเพื่อมานับถือศาสนาคริสต์และได้รับการส่งตัวไปสวรรค์ในนิมิตเพื่อเป็นการหมั้นหมายทางศรัทธากับพระเยซูโดยมีพระแม่มารีอยู่เคียงข้าง ความเชื่อเรื่องรหัสยสมรส (mystical marriage) กับผู้นำทางศาสนาแบบนี้เป็นตำนานที่รู้จักกันทางตะวันออกของเมดิเตอร์เรเนียนและบริเวณอานาโตเลีย
ตามตำนานกล่าวว่าแคเธอรินได้เดินทางไปเยี่ยมจักรพรรดิแม็กเซนเชียสของจักรวรรดิโรมันเพื่อไปโน้มน้าวจักรพรรดิให้เห็นว่าการลงโทษผู้นับถือคริสต์ศาสนาเป็นสิ่งที่ผิด แคเธอรินสามารถชักชวนให้จักรพรรดินีและบรรดานักปราชญ์ผู้ที่ถูกส่งตัวมาโต้เถียงกับเธอให้เปลี่ยนมานับถือคริสต์ศาสนา แต่ทุกคนที่เปลี่ยนศาสนาก็ถูกสังหารหมด เมื่อจักรพรรดิแม็กเซนเชียสไม่สามารถเปลี่ยนใจแคเธอรินได้ พระองค์ก็สั่งให้จับแคเธอรินไปขัง แต่ผู้มาเยี่ยมกลับเปลี่ยนศาสนากันไปตาม ๆ กัน จักรพรรดิจึงสั่งประหารชีวิตแคเธอรินบนกงล้อที่มีดาบเสียบที่ใช้เป็นเครื่องมือทรมาน แต่เมื่อแคเธอรินแตะล้อๆ ก็หัก พระจักรพรรดิจึงทรงสั่งให้ตัดหัวแคทเธอรินแทน
หลังจากที่แคเธอรินถึงแก่มรณกรรมทูตสวรรค์ก็นำร่างของแคเธอรินไปยังภูเขาไซนายซึ่งต่อมาเป็นสถานที่ที่จักรพรรดิจัสติเนียนแห่งจักรวรรดิโรมันตะวันออกสร้างอารามเซนต์แคเธอรินเมื่อคริสต์ศตวรรษที่ 6 อารามนี้ก็ยังเป็นที่ใช้กันอยู่ทุกวันนี้ และเป็นสถานที่ที่มีมีความสำคัญทางศิลปะและสถาปัตยกรรมทางศาสนาคริสต์และเป็นที่สะสมหนังสือวิจิตร
สัญลักษณ์ของแคเธอรินคือล้อที่มีปุ่มแหลมรอบซึ่งมาเรียกกันว่าล้อแคทเธอริน วันฉลองนักบุญแคทเธอรินตกวันที่ 25 พฤศจิกายน แต่ศาสนจักรออร์โธดอกซ์รัสเซียฉลองกันวันที่ 24 พฤศจิกายน เพราะจักรพรรดินีแคเธอรินมหาราชแห่งรัสเซียไม่ต้องการให้ฉลองวันเดียวกันกับการฉลองวันถวายตัวของพระแม่มารี
อ่านบทความฉบับสมบูรณ์ได้ที่ http://th.wikipedia.org/wiki/แคเธอรินแห่งอะเล็กซานเดรีย