เอกอัครสมณทูต (อังกฤษ: nuncio; apostolic nuncio) เรียกโดยย่อว่าพระสมณทูต เป็นตำแหน่งตามลำดับชั้นทางทูตในศาสนจักร คำว่า "nuncio" มาจากคำว่า nuntius ในภาษาละตินโบราณ ซึ่งแปลว่า "ผู้แทนทางทูต" (envoy) ซึ่งแสดงถึงฐานันดรศักดิ์ในตำแหน่งทูตตามโครงสร้างองค์กรคริสตจักรโรมันคาทอลิก
เอกอัครสมณทูต (Papal Nuncio; Apostolic Nuncio) ในทางทูตคือผู้แทนถาวร (หัวหน้าคณะทูต) ของสันตะสำนักประจำรัฐเอกราชหรือองค์การระหว่างประเทศ (เช่น สันนิบาตอาหรับ) มีลำดับชั้นเสมอเอกอัครราชทูตวิสามัญผู้มีอำนาจเต็ม ในทางศาสนจักรพระสมณทูตจะได้รับสมณศักดิ์เป็นอัครมุขนายกเกียรตินามด้วย นอกจากนี้ตามอนุสัญญากรุงเวียนนาว่าด้วยความสัมพันธ์ทางทูตปี 1961 ยังถือว่าเอกอัครสมณทูตมีสถานะเป็นเอกอัครราชทูตเช่นเดียวกับประเทศอื่น ๆ แต่อนุสัญญาดังกล่าวก็อนุญาตหากบางรัฐจะยกสถานะให้สูงกว่าเอกอัครราชทูตอื่น ๆ ในประเทศและมอบตำแหน่งประธานคณะทูตานุทูตแก่พระสมณทูตนั้นโดยมิต้องคำนึงถึงความอาวุโส
นอกจากนี้พระสมณทูตยังต้องเป็นผู้ประสานงานระหว่างสันตะสำนักกับคณะมุขนายกคาทอลิกในชาติหรือภูมิภาคที่ตนประจำการ คณะมุขนายกระดับชาติหรือภูมิภาคดังกล่าวตามปกติจะมีสภามุขนายกปกครองอยู่ ซึ่งมีมุขนายกหรืออัครมุขนายกที่มีสมณศักดิ์สูงสุดในประเทศนั้นเป็นประธาน
นับตั้งแต่ประเทศไทยสถาปนาความสัมพันธ์ทางทูตกับนครรัฐวาติกันก็มีการแลกเปลี่ยนเอกอัครราชทูต โดยมีอาร์ชบิชอป ฌ็อง ฌาโด (Archbishop Jean Jadot) เป็นเอกอัครสมณทูตวาติกันท่านแรก (ขณะนั้นยังเรียกว่าเอกอัคราชทูตวาติกัน-Pro-Nuncio) มาประจำประเทศไทยเมื่อวันที่ 16 ตุลาคม พ.ศ. 2512 โดยต้องรับผิดชอบรวมถึงมาเลเซียและลาวด้วย
