เวนิส (อังกฤษ: Venice) หรือ เวเนเซีย (อิตาลี: Venezia) เป็นเมืองหลวงของแคว้นเวเนโต ประเทศอิตาลี มีประชากร 271,663 คน (ข้อมูลวันที่ 1 มกราคม 2547) เมืองเวนิสได้รับฉายาว่า ราชินีแห่งทะเลเอเดรียติก (Queen of the Adriatic), เมืองแห่งสายน้ำ (City of Water), เมืองแห่งสะพาน (City of Bridges) และเมืองแห่งแสงสว่าง (The City of Light)
เมืองเวนิสถูกสร้างขึ้นจากการเชื่อมเกาะเล็กๆ จำนวนมากเข้าด้วยกันในบริเวณทะเลสาบเวนิเทีย ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของทะเลเอเดรียติก ในภาคเหนือของประเทศอิตาลี ทะเลสาบน้ำเค็มนี้ตั้งอยู่บริเวณชายฝั่งระหว่างปากแม่น้ำโปกับแม่น้ำปลาวี มีผู้อยู่อาศัยโดยประมาณ 272,000 คน ซึ่งนับรวมหมดทั้งเวนิส โดยมี 62,000 คนในบริเวณเมืองเก่า 176,000 คนในแตร์ราแฟร์มา (Terraferma) และ 31,000 คนในเกาะอื่น ๆ ในทะเลสาบ
เวนิสมีสภาพอากาศค่อนข้างเย็นเพราะอยู่ทางตอนเหนือของประเทศอิตาลี มีปริมาณน้ำฝนคงที่ตลอดทั้งปี ในฤดูร้อนจะอากาศจะค่อนข้างร้อน อุณหภูมิเฉลี่ย 21-26 บางวันอาจสูงถึง 30 องศาเซลเซียส ในฤดูหนาวอากาศจะหนาวเย็นอุณหภูมิเฉลี่ย 2-8 องศาเซลเซียส บางครั้งอาจจะต่ำกว่าจุดเยือกแข็ง
เวนิสก่อตั้งขึ้นในศตวรรษที่ 5 โดยผู้ลี้ภัยที่หลบหนีการบุกรุกจากทางเหนือ พวกเขาได้สร้างถิ่นฐานที่เป็นเอกลักษณ์ในหมู่เกาะเวนิสเพื่อป้องกันการจู่โจมจากภายนอก เวนิสเป็นเมืองบริวารของจักรวรรดิไบเซนไทน์จนกระทั่งศตวรรษที่ 10 เริ่มต้นด้วยการเป็นเส้นทางการค้าไปยังลิแวนต์ เวนิสเริ่มเป็นที่รู้จักหลังสงครามครูเสดที่ 4 (ค.ศ.1202-1204) ในฐานะเจ้าอาณานิคมในจักรวรรดิที่รวมครีต ยูบีอา ซิคละดีส หมู่เกาะไอโอเนียน และ ฐานที่มั่นในโมเรียและ อิพิรัสเข้าด้วยกัน ในปี 1381 เวนิสได้พ่ายแพ้ให้กับเจนัวหลังจากที่มีการต่อสู้ทางการค้ายาวนานกว่าศตวรรษในลิแวนด์และเมดิเตอร์เรเนียนตะวันออก ในศตวรรษที่15 มีการรวบรวมเมืองต่างๆ ในภูมิภาคใกล้เคียง ทำให้สาธารณรัฐเวนิสกลายเป็นรัฐหนึ่งของอิตาลี เขตปกครองของเวนิสเดิมค่อยๆ สูญเสียไปให้กลุ่มเติร์กทีละน้อยหลังจากการต่อสู้อย่างยาวนานถึงสามศตวรรษจนกระทั่งเสียดินแดนสุดท้ายที่อีเจียนให้แก่กลุ่มเติร์กในปี 1715 ต่อมาในปี 1797 เวนิสตกอยู่ภายใต้การปกครองของออสเตรีย หลังจากเกิดการปฏิวัติในออสเตรีย เวนิสถูกปลดปล่อยคืนให้อิตาลีในปี 1899 ระหว่างสงครามโลกครั้งที่ 2 เวนิสได้รับความเสียหายเล็กน้อย แต่มาเกิดความเสียหายรุนแรงช่วงปี 1966 จากเหตุการณ์น้ำท่วมเนื่องจากน้ำล้นคลองที่มีอยู่หลายแห่งทั่วเวนิส การบูรณะและพยายามรักษาสถาปัตยกรรมดั้งเดิมซึ่งรวมถึงสถาปัตยกรรมรูปแบบอิตาลี อาหรับ ไบเซนไทน์และเรอเนสซองค์ ทำได้ยากเนื่องจากระดับน้ำในทะเลสาบขึ้นสูงและเกิดน้ำท่วมในตัวเมืองเป็นประจำ ปัจจุบันเวนิสมีอุตสาหกรรมการท่องเที่ยวที่คึกคักและยังมีบทบาทสำคัญในระบบเศรษฐกิจของภูมิภาคเวเนโต
เวนิชมีผู้อยู่อาศัยโดยประมาณ 272,000 คน ซึ่งนับรวมหมดทั้งเวนิส โดยมี 62,000 คนในบริเวณเมืองเก่า 176,000 คนในแตร์ราแฟร์มา (Terraferma) และ 31,000 คนในเกาะอื่น ๆ ในทะเลสาบ
เวนิชมีการใช้คลองในการคมนาคมมากที่สุด มีอาคาร ร้าน บ้านเมืองตั้งริมคลอง มีเรือบริการในการเดินทางไปในที่ต่าง ๆ ของเมืองมีการบริการท่องเที่ยวชมทิวทัศน์ธรรมชาติของ 2 ฝั่งคลองโดยทางเรือ นับเป็นเมืองที่คลองมากกว่าถนนอีกเมืองหนึ่งของโลก
เพราะนักวิชาการหลายคนกล่าวไว้ว่า เวนิสอาจจะจม และหายไปในที่สุด ที่นี่จึงกลายเป็น ที่เที่ยวต้องไป ก่อนที่จะหายไปจากแผนที่โลก !
หมู่เกาะเอโอเลียน ? อากวีเลยา ? พื้นที่โบราณคดีอากรีเจนโต ? พื้นที่โบราณคดีปอมเปอี เฮอร์คิวเลเนียม และตอร์เรอันนุนซีอาตา ? สวนพฤกษศาสตร์แพดัว ? พระราชวังกาแซร์ตาพร้อมด้วยอุทยาน สะพานส่งน้ำวันวีเตลลี และกลุ่มอาคารซานเลอูโช ? กัสเตลเดลมอนเต ? อุทยานแห่งชาติชีเลนโตและวัลเลดีดีอาโน, ปาเอสตุมและเวเลีย และแชร์โตซาดีปาดูลา ? ชายฝั่งอามัลฟี ? เกรสปีดัดดา ? โบราณสถานศิลปะคริสเตียนเริ่มแรกแห่งราเวนนา ? สุสานอิทรัสกันแห่งแชร์เวเตรีและตาร์กวีเนีย ? แฟร์รารา ? ฟลอเรนซ์ ? อัสซีซี ? มาเตรา ? อาสนวิหาร, ตอร์เรชีวีกา และปีอัซซากรันเด โมเดนา ? เนเปิลส์ ? เจนัว ? จัตุรัสดูโอโมแห่งปิซา ? ปิเอนซา ? ปอร์โตเวเนเร, ชินเกวแตร์เร และหมู่เกาะ (ปัลมาเรีย, ตีโน และตีเนตโต) ? ที่ประทับของราชวงศ์ซาวอย ? ศิลปะสกัดหินในวัลกาโมนีกา ? โรม ทรัพย์สินของสันตะสำนักในเมืองดังกล่าวซึ่งได้รับสิทธิสภาพนอกอาณาเขต และซานปาโอโลฟูโอรีเลมูรา1 ? มันโตวาและซับบีโอเนตา ? ภูเขาศักดิ์สิทธิ์แห่งพีดมอนต์และลอมบาร์ดี ? ซานจีมิญญาโน ? ซานตามารีอาเดลเลกราซีเอ ? เมืองสมัยบาโรกยุคปลายแห่งวัลดีโนโต (ซิซิลีตะวันออกเฉียงใต้) ? ซีเอนา ? ซูนูราฌีดีบารูมีนี ? ซีรากูซาและสุสานหินแห่งปันตาลีกา ? ตรุลโลแห่งอัลเบโรเบลโล ? อูร์บีโน ? วัลดอร์ชา ? เวนิส ? เวโรนา ? วีเชนซาและคฤหาสน์แบบปัลเลดีโอแห่งแคว้นเวเนโต ? วิลลาอาเดรียนา ? วิลลาเดสเต ? วิลลาโรมานาเดลกาซาเล ? ทางรถไฟสายรีเชียในภูมิทัศน์อัลบูลา / แบร์นีนา2 ? ทิวเขาดอโลไมต์ ? ชาวลองโกบาร์ดในอิตาลี ศูนย์กลางแห่งอำนาจ (568-774 ปีก่อนคริสตกาล) ? แหล่งที่อยู่อาศัยแบบเรือนยกพื้นยุคก่อนประวัติศาสตร์โดยรอบเทือกเขาแอลป์3 ? คฤหาสน์และสวนของตระกูลเมดีชีในทัสกานี ? ภูเขาไฟเอตนา ? ภูมิทัศน์ไร่องุ่นของพีดมอนต์ : ลันเก-โรเอโรและมอนแฟร์ราโต ? Arab-Norman Palermo and the Cathedral Churches of Cefal? and Monreale ?
