เยรูซาเลม (ฮีบรู: ????????????? (Yerushalayim)?; อาหรับ: ???????, Al-Quds; อังกฤษ: Jerusalem) เป็นเมืองที่เก่าแก่ที่สุดแห่งหนึ่งของโลก ในเดือนธันวาคม ค.ศ. 1949 ได้รับการประกาศให้เป็นเมืองหลวงและเมืองที่ใหญ่ที่สุดของประเทศอิสราเอล เยรูซาเลมเป็นดินแดนที่มีประวัติศาสตร์ความขัดแย้งเกี่ยวพันกับ 3 ศาสนา คือ ศาสนายูดาห์ ศาสนาคริสต์ และศาสนาอิสลาม คริสต์ศาสนิกชนเชื่อว่าพระเยซูเสด็จขึ้นสู่สวรรค์ที่ภูเขามะกอกเทศ และการมาครั้งที่สองของพระองค์ก็จะเกิดที่เมืองนี้เช่นกัน ส่วนชาวมุสลิมเชื่อว่าเป็นเมืองที่นบีมุฮัมมัดถูกรับขึ้นไปบนสวรรค์
กรุงเยรูซาเลมเป็นเมืองที่พระยาห์เวห์ทรงเลือกสรรไว้ให้เป็นป้อมแห่งความเชื่อถึงพระเป็นเจ้าแต่เพียงองค์เดียว จากเนินเขาที่โล่งแจ้งนี้ บรรดาผู้เผยพระวจนะและพระเยซูเองทรงประกาศคำสั่งสอนของพระเป็นเจ้าและบทบัญญัติแห่งความรัก จากดินแดนนี้ความเชื่อได้แพร่ไปพร้อมกับมุ่งขจัดความมืดมนแห่งการหลงผิดและการนับถือพระเทียมเท็จต่าง ๆ ให้หมดสิ้นไป "บทบัญญัติของพระเป็นเจ้าจะแพร่ไปจากศิโยน และพระวาจาของพระองค์จากกรุงเยรูซาเลม"
เมืองนี้เป็นเมืองหลวงทางศาสนาของประชากรราวครึ่งหนึ่งของมนุษยชาติ สำหรับชาวยิวเป็นสัญลักษณ์แห่งสิริมงคลดั้งเดิม และแห่งความหวังในอนาคต สำหรับชาวคริสต์เป็นเมืองที่พระเยซูเจ้าทรงประกอบภารกิจในช่วงระยะเวลาสุดท้ายแห่งพระชนมชีพของพระองค์ เมืองที่ได้เป็นพยานถึงการสิ้นพระชนม์และการกลับคืนชีพของพระองค์ กรุงเยรูซาเลมแหล่งกำเนิดความเชื่อและสันติ เมืองที่ศักดิ์สิทธิ์ที่สุดในโลก ยังได้เป็นเมืองแห่งความทารุณโหดร้ายแห่งสงคราม และการหลั่งเลือด ณ ประตูเมืองแห่งนี้มีการสู้รบมากกว่าที่เมืองอื่นใดในโลก กรุงเยรูซาเลมถูกล้อมมากกว่า 50 ครั้ง ถูกยึดถึง 36 ครั้ง และถูกทำลายมากกว่า 10 ครั้ง ไม่มีผู้ใดทราบว่ากรุงเยรูซาเลมเริ่มมีตัวตนขึ้นมาเมื่อใด ครั้งแรกที่พระคัมภีร์พูดถึง คือ สมัยของอับราฮัม โดยมีชื่อว่า "ซาเล็ม" ซึ่งแปลว่า สันติสุข
ท่านเมลคีเซเดคผู้เป็นทั้งกษัตริย์เมืองซาเลม และปุโรหิตของพระเจ้าผู้สูงสุด ก็นำขนมปังกับหล้าองุ่นมาให้
ข้าพเจ้ายกมือสาบานตัวต่อพระพักตร์ผู้เป็นเจ้าพระเจ้าสูงสุด ผู้ทรงสร้างฟ้าสวรรค์และแผ่นดิน"
ในศตวรรษ ที่ 10 ก่อนคริสตกาล กษัตริย์เดวิดได้ยึดเมืองนี้และตั้งเป็นเมืองหลวง โดยนำหีบแห่งพันธสัญญามาประดิษฐาน
เยรูซาเลมตั้งอยู่บนที่ราบสูงทางตอนใต้ของเทือกเขาจูเดียน มีอาณาเขตติดกับทะเลเดดซี (Dead Sea) ทางด้านตะวันออก และข้างฝั่งแม่น้ำจอร์แดนเป็นเทือกเขาโมอาบ (Moab) ที่แห้งแล้ง ทางตะวันตกติดกับที่ราบชายฝั่งและทะเลเมดิเตอร์เรเนียน (Mediterranean Sea) ห่างจากชายฝั่ง 58 กิโลเมตร ถนนหลวงเป็นเส้นทางสู่เมืองเยริโค (Jericho) ห่างประมาณ 57.6 กิโลเมตร ไปทางตะวันออกทางเหนือมุ่ง สู่จอร์แดน และทะเลสาบกาลิลี ถนนอาลอน (Allon) หรือ ยิกัล (Yigal) ตัดผ่านทะเลทรายยูเดีย นำสู่เมืองสะมาเรีย
กรุงเยรูซาเลม มีประชากรและวัฒนธรรมที่แตกต่างกันไป เมืองโบราณแห่งนี้ชุมชนนับถือศาสนายูดาห์ คริสต์ศาสนา นิกายอาร์เมเนียน และชาวมุสลิม ชนชาวยิวต้องทนทุกข์ทรมานระหว่าง ค.ศ.1974-48 และได้รับการบูรณะใหม่ แบบทางสถาปัตยกรรมของอาคารให้บรรยากาศความเป็นชนชาติตะวันออก
ชาวอาหรับแต่งกายแบบดั้งเดิมและทันสมัย คริสตชนได้รับอิทธิพลการแต่งกายทั้งจากตะวันตกและตะวันออก ธรรมศาลา (Synagogue) คริสต์ศาสนสถาน มัสยิดและที่พักอาศัย มีรูปแบบต่าง ๆ กันซึ่งเป็นเอกลักษณ์ของสถาปัตยกรรมแบบโมเสก (Mosaic) กลิ่นเครื่องเทศ สัญลักษณ์ของการปรุงอาหารแบบตะวันออก เสียงระฆังโบสถ์ที่กังวานและยาวนาน สัญญาณเรียกให้มาสวดมนต์ในสุเหร่ามุสลิม และท่วงทำนองเสียงสวดมนต์ของชาวยิวที่กำแพงตะวันตก หรือกำแพงร้องไห้ (Western Wal, Wailing Wall) เพิ่มเสน่ห์และชีวิตชีวาแก่เมืองนี้ บรรยากาศเหล่านี้สัมผัสได้เฉพาะในส่วนที่เป็นเมืองเก่า นอกกำแพงเมืองเยรูซาเลมเต็มไปด้วยบรรยากาศความทันสมัยทั้งถนน เส้นทางคมนาคม ตึกสูง ห้างสรรพสินค้า ย่านธุรกิจ โรงเรียน ร้านอาหารและร้านกาแฟ
สถิติปี ค.ศ. 1993 มีประชากร 556,000 คน ในจำนวนนี้ 401,000 คน เป็นชาวยิว อาศัยในเยรูซาเลมใหม่ และอีก 139,000 คน อาศัยทางตะวันออกและเยรูซาเลมเก่า จำนวนนี้ส่วนใหญ่เป็นชาวมุสลิม มีเพียง 16,000 คน นับถือศาสนาคริสต์
ภาษาที่ผู้คนตามท้องถนนใช้มีทั้งภาษาฮีบรู ภาษาอาหรับ และภาษาอังกฤษ แหล่งกำเนิดวัฒนธรรมที่หลายหลากและการเมืองที่ซับซ้อน
กรุงเยรูซาเลม เป็นศูนย์รวมด้านจิตวิญญาณของผู้เชื่อศรัทธา ในพระเป็นเจ้าองค์เดียวกันถึง 3 ศาสนา ได้แก่ ศาสนายูดาห์ ศาสนาคริสต์ และศาสนาอิสลาม จึงเป็นสถานที่แสวงบุญของศาสนิกชนทั้ง 3 ศาสนา
ชาวมุสลิมเชื่อกันว่าศาสดามุฮัมมัดได้เสด็จสู่ฟากฟ้า ที่เมืองนี้จึงเป็นเมืองศักดิ์สิทธิ์อันดับสาม รองจาก มักกะฮ์ และมะดีนะฮ์
มอสโก, รัสเซีย ?ดูชานเบ, ทาจิกิสถานทาชเคนต์, อุซเบกิสถานบิชเคก, คีร์กีซสถานอัสตานา, คาซัคสถาน ?อาชกาบัต, เติร์กเมนิสถาน
โซล, เกาหลีใต้โตเกียว, ญี่ปุ่นไทเป, ไต้หวันปักกิ่ง, จีนฮ่องกง, ฮ่องกง (จีน)มาเก๊า, มาเก๊า (จีน)เปียงยาง, เกาหลีเหนืออูลานบาตอร์, มองโกเลีย
กาฐมาณฑุ, เนปาลศรีชัยวรเทนปุระ-โกตเต, ศรีลังกาคาบูล, อัฟกานิสถานดีเอโกการ์ซีอา, บีไอโอที (สหราชอาณาจักร)ทิมพู, ภูฏานธากา, บังกลาเทศนิวเดลี, อินเดียมาเล, มัลดีฟส์อิสลามาบัด, ปากีสถาน
กรุงเทพมหานคร, ไทยกัวลาลัมเปอร์ ,มาเลเซียจาการ์ตา , อินโดนีเซีย ?ดิลี, ติมอร์-เลสเตเดอะเซตเทิลเมนต์, เกาะคริสต์มาส (ออสเตรเลีย)เนปยีดอ, พม่าบันดาร์เสรีเบกาวัน, บรูไนพนมเปญ, กัมพูชาพอร์ตมอร์สบี, ปาปัวนิวกินีมะนิลา, ฟิลิปปินส์เวียงจันทน์, ลาวสิงคโปร์, สิงคโปร์ฮานอย, เวียดนามเวสต์ไอแลนด์, หมู่เกาะโคโคส (คีลิง) (ออสเตรเลีย)
คูเวตซิตี , คูเวตซานา, เยเมนดามัสกัส, ซีเรียโดฮา, กาตาร์เตหะราน, อิหร่านทบิลิซิ, จอร์เจีย ?นิโคเซีย, ไซปรัส ?นิโคเซียเหนือ, ไซปรัสเหนือ ?บากู, อาเซอร์ไบจาน ?เบรุต, เลบานอนแบกแดด, อิรักมัสกัต, โอมานมานามา, บาห์เรนเยรูซาเลม, อิสราเอล#เยรูซาเลมตะวันออก, ปาเลสไตน์#เยเรวาน, อาร์มีเนีย ?ริยาด, ซาอุดีอาระเบียอังการา, ตุรกี ?อัมมาน, จอร์แดนอาบูดาบี, สหรัฐอาหรับเอมิเรตส์