เทศบาลตำบลไทรน้อย เป็นองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นรูปแบบเทศบาลในเขตอำเภอไทรน้อย จังหวัดนนทบุรี และเป็นเทศบาลตำบลหนึ่งในสิบเอ็ดแห่งของจังหวัดนนทบุรีในปัจจุบัน
เมื่อถึงปี พ.ศ. 2499 ท้องถิ่นอันเป็นที่ตั้งที่ว่าการอำเภอไทรน้อยมีสภาพชุมชนที่หนาแน่นพอสมควร ในวันที่ 30 สิงหาคม ของปีนั้น กระทรวงมหาดไทยจึงประกาศจัดตั้ง สุขาภิบาลราษฎร์นิยม ขึ้นครอบคลุมพื้นที่ชุมชนในบริเวณดังกล่าวทั้งสองฝั่งคลองพระพิมล เพื่อประโยชน์ในการทะนุบำรุงท้องถิ่นให้เจริญก้าวหน้า สุขาภิบาลแห่งนี้มีพื้นที่คาบเกี่ยวระหว่างเขตตำบลไทรน้อยกับตำบลราษฎร์นิยมตามกฎหมายลักษณะการปกครองท้องที่
ต่อมาในปี พ.ศ. 2522 ทางราชการได้แยกบางหมู่บ้านของตำบลราษฎร์นิยมออกมาตั้งเป็นตำบลคลองขวาง การเปลี่ยนแปลงเขตการปกครองในครั้งนี้ทำให้ตำบลราษฎร์นิยมเหลือพื้นที่เฉพาะทางตอนเหนือสุดของจังหวัดนนทบุรี ส่วนพื้นที่ทางตอนใต้ของตำบลราษฎร์นิยม (เดิม) ซึ่งมีบางส่วนอยู่ในเขตสุขาภิบาลราษฎร์นิยมด้วยนั้นกลายเป็นท้องที่ปกครองของตำบลคลองขวางที่เพิ่งตั้งขึ้นใหม่
จนกระทั่งวันที่ 13 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2542 ได้มีพระราชบัญญัติยกฐานะสุขาภิบาลที่มีอยู่ทั่วประเทศในขณะนั้นเป็นเทศบาลตำบลทั้งหมด เนื่องจากโครงสร้างการปกครองแบบสุขาภิบาลไม่สอดคล้องกับบทบัญญัติของรัฐธรรมนูญและไม่เหมาะสมที่จะรองรับการกระจายอำนาจได้อย่างมีประสิทธิภาพ อย่างไรก็ตาม เมื่อวันที่ 19 พฤษภาคม ปีเดียวกัน (ในช่วงก่อนที่พระราชบัญญัติฉบับดังกล่าวจะมีผลบังคับ) กระทรวงมหาดไทยได้ประกาศเปลี่ยนชื่อสุขาภิบาลราษฎร์นิยมเป็น สุขาภิบาลไทรน้อย เพื่อให้สอดคล้องกับชื่อตำบลที่ตั้ง (ท้องที่ตำบลราษฎร์นิยมไม่เกี่ยวข้องกับท้องที่ของสุขาภิบาลแห่งนี้แล้ว) และเมื่อพระราชบัญญัติเปลี่ยนแปลงฐานะสุขาภิบาลเป็นเทศบาลมีผลบังคับใช้ในวันที่ 25 พฤษภาคม ปีเดียวกัน สุขาภิบาลไทรน้อยจึงได้รับการเปลี่ยนแปลงฐานะเป็น เทศบาลตำบลไทรน้อย
ในวันที่ 14 มกราคม พ.ศ. 2556 กระทรวงมหาดไทยได้ออกประกาศเปลี่ยนแปลงเขตเทศบาลตำบลไทรน้อยเพื่อประโยชน์ในการจัดบริการสาธารณะ โดยขยายเขตด้านเหนือขึ้นไปจรดทางหลวงท้องถิ่นสายบ้านไทรน้อย-บ้านคลองนาหมอนและถนนบางกรวย-ไทรน้อย และขยายเขตด้านใต้ลงไปจรดคลองไทรน้อยพัฒนา (คลองแอน) พื้นที่ที่ขยายเพิ่มออกไปนี้ได้แก่ ท้องที่บางส่วนของหมู่ที่ 1 (บ้านคลองพระพิมลราชา) ตำบลคลองขวาง และบางส่วนของหมู่ที่ 5 (บ้านคลองพระพิมลราชา) ตำบลไทรน้อย ได้รับโอนมาจากจากองค์การบริหารส่วนตำบลคลองขวางและองค์การบริหารส่วนตำบลไทรน้อยตามลำดับ
เทศบาลตำบลไทรน้อยตั้งอยู่บริเวณที่ราบลุ่มทางทิศตะวันตกของตำบลไทรน้อย มีคลองพระพิมล คลองทวีวัฒนา และคลองห้าร้อยไหลผ่าน มีพื้นที่ 2.3 ตารางกิโลเมตรหรือประมาณ 1,437.5 ไร่ ครอบคลุมพื้นที่ 2 ตำบล 2 หมู่บ้าน ได้แก่ บางส่วนของหมู่ที่ 1 ตำบลคลองขวาง และบางส่วนของหมู่ที่ 5 ตำบลไทรน้อย โดยมีเขตเทศบาลติดต่อกับเขตองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นข้างเคียงดังนี้
เทศบาลตำบลไทรน้อยมีพื้นที่ส่วนหนึ่งเป็นที่ราบภาคกลางตอนล่างในเขตลุ่มแม่น้ำเจ้าพระยา พื้นที่โดยทั่วไปเป็นที่ราบลุ่ม มีความสูงจากระดับน้ำทะเลปานกลางประมาณ 1-2 เมตร ความต่างระดับมีน้อยประมาณ 1-5 เมตร
ลักษณะภูมิอากาศโดยทั่วไปของเทศบาลตำบลไทรน้อยคล้ายคลึงกับกรุงเทพมหานคร คือ เป็นแบบร้อนชื้นเขตมรสุมตะวันออกเฉียงใต้ อุณหภูมิสูงตลอดปี มีฤดูฝนสลับฤดูแล้งชัดเจน อยู่ภายใต้อิทธิพลของลมมรสุม มีความแตกต่างของอุณหภูมิระหว่างฤดูร้อนและฤดูหนาวไม่มากนัก อุณหภูมิสูงสุดโดยเฉลี่ย 32.5 องศาเซลเซียส อุณหภูมิต่ำสุด 24.2 องศาเซลเซียส ความชื้นสัมพัทธ์โดยเฉลี่ยร้อยละ 76.3 และปริมาณน้ำฝนเฉลี่ยประมาณ 1,795.5 มิลลิเมตร
สมรรถนะของดินโดยทั่วไปเป็นดินชุดบางเขน ซึ่งเป็นดินที่มีลักษณะดีมากเหมาะกับการทำนา แต่น้ำท่วมได้ง่ายและเป็นดินเหลวที่ใช้สำหรับเพาะปลูกพืชไร่ เหมาะสำหรับทำนา เพราะน้ำไหลระบายได้ช้า
จากการศึกษาระบบชุมชนและความสำคัญของชุมชนเทศบาลตำบลไทรน้อยในระดับปริมณฑลของกองผังภาค พบว่าเทศบาลตำบลไทรน้อยเป็นชุมชนที่มีความสำคัญในระดับอำเภอและเป็นศูนย์กลางของอำเภอและชุมชนชนบท ทำหน้าที่ให้บริการแก่ชุมชนโดยรอบ เป็นตลาดกลางสินค้าและผลผลิตทางการเกษตร ชุมชนเทศบาลตำบลไทรน้อยมีอัตราการขยายตัวของประชากรชั้นกลาง ซึ่งมีอัตราหลักการขยายตัวของประชากรโดยเฉลี่ยร้อยละ 6.4 คน
ลักษณะของการตั้งถิ่นฐานของชุมชนเทศบาลตำบลไทรน้อย เป็นการตั้งถิ่นฐานตามเส้นทางของการคมนาคม คือคลองพระพิมลและคลองทวีวัฒนา ในปัจจุบันการคมนาคมทางน้ำมีบทบาทลดลง และการตั้งถิ่นฐานของชุมชนจึงเริ่มขยายตัวออกไปตามเส้นทางของการคมนาคมทางบกที่สำคัญ คือ ถนนบางกรวย-ไทรน้อย ถนนเทศบาล 3 และถนนเทศบาล 6
การคมนาคมขนส่งที่สามารถติดต่อกับเทศบาลตำบลไทรน้อยได้สะดวก คือ การคมนาคมทางบกและการคมนาคมทางน้ำ โดยมีรายละเดียดดังนี้
สภาพเศรษฐกิจโดยทั่วไปในเขตของเทศบาลตำบลไทรน้อยยังคงพึ่งพาการเกษตรกรรมเป็นหลักเช่นเดียวกับอำเภอไทรน้อย ทั้งนี้เนื่องจากลักษณะทางกายภาพของพื้นที่โดยทั่วไปเป็นที่ราบลุ่มมีความอุดมสมบูรณ์ของดินและมีแหล่งน้ำเพื่อการเกษตรที่สมบูรณ์ จึงเหมาะแก่การเกษตรกรรม ทำให้ประชากรส่วนใหญ่ประกอบอาชีพการเกษตรและใช้พื้นที่เพื่อการเกษตรกรรมเกินกว่าร้อยละ 80 ของพื้นที่ทั้งหมด อาชีพเกษตรกรรมที่สำคัญ ได้แก่ การทำนา รองลงมาเป็นการทำสวนผลไม้ สวนผัก และมีการเลี้ยงสัตว์บ้างเล็กน้อย อาชีพนอกภาคเกษตรกรรมที่สำคัญ ได้แก่ การค้าขายและการรับจ้าง
บริเวณย่านการค้าในเขตของชุมชนเทศบาลตำบลไทรน้อย คือบริเวณย่านการค้าของชุมชนซึ่งอยู่ใกล้กับที่ว่าการอำเภอไทรน้อย ลักษณะการค้าส่วนใหญ่เป็นอาคารพาณิชย์ ซึ่งเป็นทั้งร้านค้าและที่พักอาศัย ลักษณะของการค้าขายในเขตของชุมชน เทศบาลตำบลไทรน้อยเป็นการค้าขายสินค้าอุปโภคและบริโภคที่จำเป็นในชุมชนชนบท นอกจากสถิติปี พ.ศ. 2545 พบว่าร้านค้าภายในชุมชนมีทั้งหมด 29 ร้าน โดยแยกเป็นประเภทได้ดังนี้
เนื่องจากในเขตชุมชนเทศบาลตำบลไทรน้อยเป็นชุมชนเกษตรกรรม ดังนั้นกิจการอุตสาหกรรมของเทศบาลตำบลไทรน้อยจึงมีไม่มากนัก ส่วนใหญ่จะเป็นโรงงานที่เกี่ยวเนื่องกับผลผลิตทางด้านเกษตรกรรม ได้แก่ โรงสี บริษัทผลิตภัณฑ์ประเภทไม้อัดเฟอร์นิเจอร์ จำนวน 1 โรงงานภายในเขตชุมชนเทศบาลตำบลไทรน้อย
การบริการสังคมในเขตเทศบาลตำบลไทรน้อย ได้แก่ การให้บริการในด้านสาธารณูปโภคและสาธารณูปการ การศึกษา การบริการสาธารณสุข เป็นต้น ซึ่งการให้บริการแก่สังคมในชุมชนปัจจุบันมีดังนี้
การไฟฟ้าในเขตของชุมชนเทศบาลตำบลไทรน้อยดำเนินการโดยไฟฟ้านครหลวง ซึ่งให้การบริการกระแสไฟฟ้าแก่ชุมชนในเขตเทศบาลและนอกเขตเทศบาล ในปัจจุบันการให้บริการไฟฟ้ามีครบทุกหมู่บ้าน ให้บริการไฟฟ้าแสงสว่างสาธารณะในเขตเทศบาลตำบลไทรน้อย
การให้บริการด้านการประปาดำเนินการโดยประปานครหลวงซึ่งมีที่ทำการตั้งอยู่บริเวณถนนเทศบาล 1 มีความสามารถในการกักเก็บน้ำได้ 120 ลูกบาศก์เมตร และปริมาณน้ำประปาที่บริการ 150 ลูกบาศก์เมตรต่อวันโดยใช้แหล่งน้ำดิบจากน้ำบาดาล จำนวน 150 ลูกบาศก์เมตรต่อชั่วโมงโดยใช้แหล่งน้ำดิบจากบาดาล
การให้บริการด้านสาธารณสุขในชุมชนเทศบาลตำบลไทรน้อย มีสาธารณสุขอำเภอ 1 แห่ง ขอบข่ายของการให้บริการครอบคลุมอำเภอไทรน้อยและพื้นที่ใกล้เคียง การศึกษา การให้บริการด้านการศึกษาในเขตของชุมชนเทศบาลตำบลไทรน้อย มีการให้บริการด้านการศึกษาทั้งในระดับประถมศึกษาคือโรงเรียนวัดไทรใหญ่ และระดับมัธยมศึกษาคือโรงเรียนไทรน้อย
การบริการด้านการสื่อสารในเขตของชุมชนเทศบาลตำบลไทรน้อย มีที่ทำการไปรษณีย์โทรเลขระดับอำเภออยู่บริเวณถนนเทศบาล 1 ให้บริการจดหมาย โทรเลข พัสดุ ตั๋วแลกเงิน และธนาณัติ การให้บริการครอบคลุมทั้งอำเภอไทรน้อยทั้งทางบกและทางเรือ นอกจากนี้ยังมีชุมสายโทรศัพท์ไทรน้อยจำนวน 500 เลขหมาย แต่ยังไม่เปิดดำเนินการ ปัจจุบันมีโทรศัพท์สาธารณะ 6 แห่งให้บริการวิทยุสื่อสาร
การให้บริการในด้านการกำจัดขยะมูลฝอยในเขตของชุมชนเทศบาลตำบลไทรน้อย มีรถลากเข็นเก็บขยะ 3 คัน รถอัดขยะ 2 คัน และถังรองรับขยะมูลฝอย 150 ถัง ซึ่งวางไว้ตามจุดต่าง ๆ ในชุมชน ประมาณขยะมูลฝอยประมาณ 650 ลูกบาศก์เมตรต่อปี เนื่องจากปริมาณขยะในชุมชนมีน้อย ในการกำจัดขยะมูลฝอยทางเทศบาลตำบลไทรน้อยได้นำไปทิ้งในที่ทิ้งขยะขององค์การบริหารส่วนจังหวัดนนทบุรี
การให้บริการทางด้านการดับเพลิงในเขตของชุมชนเทศบาลตำบลไทรน้อย ในปัจจุบัน เทศบาลมีเครื่องมือเครื่องใช้ในการดับเพลิง ดังนี้
