เด็กแว้น (มีการสะกด เด็กแว๊น) หรือ เด็กแซป หมายถึงผู้ที่อายุประมาณ 13-28 ปี ที่ออกขับมอเตอร์ไซค์ไปเป็นกลุ่มในเวลากลางคืน มีลักษณะการแต่งกาย และทรงผม รวมถึงรสนิยมการฟังเพลง ที่คล้ายกัน
ราชบัณฑิตยสถาน ได้ให้ความหมายของคำไว้ว่า "วัยรุ่นผู้ชายที่ชอบเร่งเครื่องมอเตอร์ไซค์ให้มีเสียงดังแว้น ๆ "
เด็กแว้นหรือแซปนั้น มีผู้สันนิษฐานว่ามาจาก "แซปคุง" (Zabbkung) ซึ่งเป็นตัวละครที่ถูกสร้างขึ้นมาในโอกาสครบรอบ 7 ปีของสตูดิโอเขียนการ์ตูน มอนสเตอร์คลับ (สตูดิโอของคนไทย ผู้วาดการ์ตูนเรื่อง Joe the Sea-cret Agent) ส่วนคำว่าแว้นนั้น มาจากเสียงท่อไอเสียที่ดัดแปลงให้เสียงดังขึ้น รวมไปถึงเสียงดังที่เกิดจากการบิดหนีตำรวจ แต่ก่อนสมัยเครื่องยนต์ 2 จังหวะ เมื่อบิดก็จะเกิดเสียงดัง "แว้น ๆๆๆ"
ในอดีตระหว่างคำสองคำนี้จะใช้แตกต่างกัน "เด็กแซป" นั้นไม่ได้จำกัดเฉพาะวงการมอเตอร์ไซด์ แต่จะเหมารวมถึงกลุ่มเด็กที่ชอบทำตัวให้โดดเด่นสะดุดสายตาชาวบ้านด้วยวิธีการผิด ๆ เพื่อให้เป็นที่สนใจ เช่น การชกต่อยในงานฟรีคอนเสิร์ต ใส่เสื้อผ้าสีสันบาดตา ไม่เรียนหนังสือ มั่วสุมอยู่แถวโต๊ะสนุกเกอร์ แต่ที่พวกเด็กแซปชื่นชอบมากเป็นพิเศษ คือ การดัดแปลงรถมอเตอร์ไซค์ และรวมตัวกันเป็นแก๊ง และในที่สุดก็ได้พัฒนากลายมาเป็น "เด็กแว้น"
ราชบัณฑิตยสถานได้จัดพิมพ์ "พจนานุกรมคำใหม่ เล่ม 1" หรือพจนานุกรมฉบับวัยรุ่น โดยมี ศ.ดร.กาญจนา นาคสกุล เป็นประธานคณะกรรมการจัดทำ ซึ่งรวมถึงความหมายของคำว่า เด็กแว้น ไว้ด้วย โดยได้ให้ความหมายไว้ว่า "วัยรุ่นผู้ชายที่ชอบเร่งเครื่องมอเตอร์ไซค์ให้มีเสียงดังแว้น ๆ "
เด็กแว้นมักจะใส่กางเกงขากระบอก3ส่วนรายสก๊อตหรือกางเกงยีนกระบอกปลายลากพื้น พร้อมเสื้อสกีนหรือเสื้อปัก หรือเสื้อที่มีสกรีนลายชื่อนักร้องวงต่างๆ บางรายอาจจะแสดงความมั่นใจขึ้นมาอีกระดับหนึ่งด้วยการใส่เสื้อลายตัดอ้อยและกางเกงขาสั้น ส่วนใหญ่จะใส่รองเท้าแตะเทวินหรือไม่ก็คอนเวิดร์
เด็กแว้นมักจะมีทรงผมประจำที่เป็นทรงยอดฮิตในหมู่เด็กแว้น โดยเป็นการตัดผมด้านข้างสั้นและไว้ผมด้านหลังยาว เรียกกันว่า ทรงลากไทร
ส่วนใหญ่จะเป็นบริเวณถนนรอบเมืองและรอยต่อปริมณฑล ลานพระบรมรูปทรงม้า แยกกองทัพภาคที่ 1 หน้าสวนอัมพร ถถนหลวงพระราม5 ถนนกาญจนาภิเษก (ตลิ่งชัน-สุพรรณบุรี) ซึ่งเคยดำเนินคดีเด็กแว้น 137 ราย และสาวสก๊อยซ้อนท้ายอีก 17 ราย ที่ใช้ถนนประลองความเร็วบนเส้นทางนี้ หรือที่นัดพบจุดสำคัญอีกที่หนึ่งคือ สะพานพุทธ ซึ่งวันที่สะดวกที่สุดคือวันหยุดสุดสัปดาห์ และวันหยุดนักขัตฤกษ์ พฤติกรรมการชอบขับรถซิ่ง จากการสำรวจการร้องเรียนเกี่ยวกับแก๊งเด็กแว้น หรือกลุ่มวัยรุ่นแข่งซิ่งบนถนน ระหว่างวันที่ 1 พฤษภาคม - 31 ธันวาคม 2551 พบว่าถนนที่มีการปิดถนนแข่งรถมากที่สุดอันดับ 1 คือ ถนนบางนา-ตราด และถนนประเสริฐมนูกิจ หรือถนนเกษตร-นวมินทร์, อันดับ 2 ถนนกาญจนาภิเษก และถนนตลิ่งชัน-สุพรรณบุรี อันดับ 3 ถนนราชพฤกษ์, อันดับ 4 ถนนสุวินทวงศ์, อันดับ 5 ถนนวิภาวดีรังสิต, อันดับ 6 ทางยกระดับจตุรทิศ พระราม 9 - ศรีอยุธยา, อันดับ 7 ครุยซิ่งซาวน่า อันดับ 8 ถนนแจ้งวัฒนะ, อันดับ 9 ถนนศรีนครินทร์ และอันดับ 10 ถนนกำแพงเพชร 6 หรือโลคัลโรด
พญ.อัมพร เบญจพลพิทักษ์ ผอ.สำนักพัฒนาสุขภาพจิต กล่าวว่า "วัยรุ่นที่เสพติดความสนุกสนานในลักษณะชอบความป่วนอันเนื่องมาจากปัญหาพัฒนาการโดยตรง เช่น ล้มเหลวเรื่องการเรียน ความล้มเหลวนี้ทำให้พวกเขาไปแสวงหาความสนใจหรือการได้รับการยอมรับนอกห้องเรียน"จิตแพทย์ระบุว่าพฤติกรรมของเด็กแว้นถือเป็นพฤติกรรมการเสพติดชนิดหนึ่ง ซึ่งเวลาเด็กเสพความตื่นเต้นบ่อย ๆ ก็จะติด เช่นเดียวกับ การติดเกมหรือติดการพนัน
ความเร็ว สร้างความเดือดร้อนทางเสียงให้กับชาวบ้าน กลับกลายเป็นแก๊งอันธพาล ยิงกัน ยกพวกตีกันปาหิน ฯลฯ เริ่มมีเรื่องของการพนัน ยาเสพติด ปัญหาทางเพศ อุบัติเหตุ ไปจนถึงการก่ออาชญากรรม บางแก๊งมีเป็นร้อยคนมีขาใหญ่คุม ตั้งแก๊งแข่งรถบนถนนสายใหญ่ ในกลุ่มมีสมาชิกตั้งแต่ไม่ถึง 10 ขวบ และยังไม่ได้เรียนหนังสือ ก็มาขอเข้ากลุ่ม และบางกลุ่มใช้แรงจูงใจให้ถอยรถมอเตอร์ไซค์ได้เพียงใช้เงิน 199 บาท ส่วนใหญ่ที่เด็กแว๊นได้นิยมพวกรถ ที่เป็นรถออโต้เมติก เช่น ฟีโน่[ต้องการอ้างอิง] หลังจากนั้นเด็กจะขอเงินพ่อแม่มาแต่งรถ ตั้งแต่หลักพันถึงหลักหมื่น เพื่อให้รถแรงแข่งชนะคนอื่น แข่งขันกันบนถนนหลวงเส้นยาว ๆ ทุกคืนวันศุกร์และเสาร์ ซึ่งบางกลุ่มยังใช้เป็นเครือข่ายส่งยาเสพติด หรือถูกหาประโยชน์จากหัวหน้ากลุ่ม
ในปี 2550 กลุ่มศิลปินแนวฮิปฮอป ก้านคอคลับ ได้ออกเพลงที่มีเนื้อหาเกี่ยวกับเด็กแว้น ในเพลง "แว้นบอยสะก๊อยเกิร์ล" (Vanz Boy 'N' Sagoi Girl)
สำหรับเรื่องราวในภาพยนตร์ที่เกี่ยวข้องกับเด็กแว้น ในภาพยนตร์ปี 2552 เรื่อง ห้าแพร่ง ในตอน "หลาวชะโอน" ที่เก้า จิรายุ รับบทเป็นเด็กแว้น แก๊งปาหิน และในภาพยนตร์ผีอีกเรื่องอย่าง ตายโหง ตอน "ขึ้นครู" ที่คชาภา ตันเจริญและรัชชานนท์ สุขประกอบ รับบทเป็นเด็กแว้น ขับรถชมสาว (ขายบริการ) รอบสวนลุมพินี