ฮาวานา (อังกฤษ: Havana) หรือ ลาอาบานา (สเปน: La Habana) เป็นเมืองหลวง จังหวัด เมืองท่าที่สำคัญ และเมืองศูนย์กลางเศรษฐกิจของประเทศคิวบา นครนี้มีประชากร 2.1 ล้านคน และมีพื้นที่รวม 728.26 ตารางกิโลเมตร ทำให้เป็นนครใหญ่สุดและมีประชากรมากที่สุดในภูมิภาคแคริบเบียน นครนี้ตั้งอยู่ทางตะวันตกและทางใต้จากอ่าวส่วนใหญ่ ซึ่งเข้าถึงได้ผ่านปากน้ำแคบ ๆ และซึ่งแบ่งแยกเป็นสามท่าเรือหลัก ได้แก่ มารีเมเลนา กวานาบาโกอา และอาตาเรส แม่น้ำอัลเมนดาเรสตัดผ่านนครจากใต้ขึ้นเหนือ เข้าสู่ช่องแคบฟลอริดาที่อยู่ห่างจากอ่าวไปทางตะวันตกไม่กี่ไมล์
ฮาวานาก่อตั้งขึ้นโดยชาวสเปนในคริสต์ศตวรรษที่ 16 และเนื่องด้วยที่ตั้งทางยุทธศาสตร์จึงใช้เป็นจุดเริ่มต้นของการพิชิตดินแดนภาคพื้นทวีปของสเปน โดยกลยเป็นจุดหยุดพักของเรือขนสมบัติระหว่างโลกเก่ากับโลกใหม่ พระเจ้าเฟลีเปที่ 2 แห่งสเปนพระราชทานสถานะนครแก่ฮาวานาใน ค.ศ. 1592 กำแพงเช่นเดียวกับป้อมค่ายถูกสร้างขึ้นเพื่อคุ้มครองนครเก่า การจมเรือรบเมนของสหรัฐอเมริกาในอ่าวฮาวานาใน ค.ศ. 1898 เป็นชนวนเหตุฉับพลันของสงครามสเปน-อเมริกัน
ฮาวานาร่วมสมัยโดยเนื้อแท้สามารถอธิบายได้ว่าเป็นสามนครในหนึ่งเดียว คือ ฮาวานาเก่า เบดาโด และย่านชานเมืองใหม่ ฮาวานาเป็นศูนย์กลางของรัฐบาลคิวบา เป็นที่ตั้งของกระทรวงหลายแห่ง สำนักงานใหญ่ของธุรกิจ และหน่วยงานทางการทูตมากกว่า 90 แห่ง นายกเทศมนตรีคนปัจจุบัน คือ มาร์ตา เอร์นันเดซจากพรรคคอมมิวนิสต์คิวบา ใน ค.ศ. 2009 นคร/จังหวัดนี้มีรายได้สูงสุดอันดับ 3 ของประเทศ
ฮาวานาดึงดูดนักท่องเที่ยวมากกว่าล้านคนต่อปี สำมะโนฮาวานาอย่างเป็นทางการรายงานว่าใน ค.ศ. 2010 นครนี้มีนักท่องเที่ยวต่างชาติเดินทางมาท่องเที่ยว 1,176,627 คน เพิ่มขึ้นร้อยละ 20 จาก ค.ศ. 2005 ศูนย์ประวัติศาสตร์ได้รับการประกาศเป็นมรดกโลกโดยยูเนสโกใน ค.ศ. 1982 ยิ่งไปกว่านั้น ฮาวานายังมีชื่อเสียงในด้านประวัติศาสตร์ วัฒนธรรม สถาปัตยกรรม และสถานที่ต่าง ๆ
