ฮอลแลนด์ (อังกฤษ: Holland) เป็นชื่อที่ใช้เรียกภูมิภาค และอดีตจังหวัดทางตะวันตกของเนเธอร์แลนด์ ตั้งแต่คริสต์ศตวรรษที่ 10 จนถึง 16 ดินแดนฮอลแลนด์เคยเป็นส่วนหนึ่งของดินแดนทางการเมืองของจักรวรรดิโรมันอันศักดิ์สิทธิ์ โดยมีสถานะเป็นรัฐเคานต์ที่ปกครองโดยเคานต์แห่งฮอลแลนด์ เมื่อมาถึงคริสต์ศตวรรษที่ 17 ฮอลแลนด์ก็รุ่งเรืองขึ้นมาเป็นมหาอำนาจทางเศรษฐกิจและการค้าทางทะเลที่รุ่งเรืองกว่าบรรดาจังหวัดอื่น ๆ ในสาธารณรัฐดัตช์
พื้นที่ที่เป็นอดีตรัฐเคานต์แห่งฮอลแลนด์ประกอบด้วยสองจังหวัด คือ จังหวัดนอร์ทฮอลแลนด์และจังหวัดเซาท์ฮอลแลนด์ โดยเป็นที่เป็นที่ตั้งของเมืองสามเมืองที่ใหญ่ที่สุดของเนเธอร์แลนด์ ได้แก่ อัมสเตอร์ดัม เฮก และรอตเทอร์ดาม ฮอลแลนด์มีประชากร 6,583,534 คนในเดือนพฤศจิกายน ค.ศ. 2019 และมีความหนาแน่นที่ 1,203 ตารางกิโลเมตร (464 ตารางไมล์)
นอกจากนั้นคำว่า "ฮอลแลนด์" ใช้ในการเรียกเนเธอร์แลนด์ทั้งหมดด้วย มีหลายประเทศยอมรับชื่อนี้เป็นชื่อประเทศ และชาวดัตช์หลายคนก็ใช้ชื่อนี้ด้วย อย่างไรก็ตาม มีประชากรในเนเธอร์แลนด์บางส่วน (โดยเฉพาะผู้ที่อยู่นอกภูมิภาคฮอลแลนด์หรือฝั่งตะวันตก) ถือว่าชื่อที่ใช้เรียกทั้งประเทศนี้ไม่เป็นที่พึงปรารถนาหรือบิดเบือนความจริง ในเดือนมกราคม ค.ศ. 2020 ทางเนเธอร์แลนด์ยกเลิกการใช้คำว่า ฮอลแลนด์ สำหรับชื่อทั้งประเทศอย่างเป็นทางการ ซึ่งรวมกับการเปลี่ยนโลโกใหม่จาก "Holland" เป็น "NL"
