อ่าวกวานาบารา (โปรตุเกส: Ba?a da Guanabara) ตั้งอยู่ทางทิศตะวันออกเฉียงใต้ของประเทศบราซิล ใกล้กับเมืองรีโอเดจาเนโร เป็นอ่าวที่มีขนาดใหญ่สุดเป็นอันดับสองของบราซิล
คำว่า goan?-par? มาจากภาษากวารานี gwa แปลว่า "อ่าว", n? แปลว่า "ใกล้เคียงกับ" และ ba'ra แปลว่า "ทะเล" ชื่ออ่าวนี้จึงมีความหมายว่า "the bosom of sea" (ก้นทะเล)
อ่าวกวานาบาราถูกล้อมรอบไปด้วยป่าธรรมชาติ แต่เนื่องจากมีการโค่นต้นไม้ และน้ำท่วม จึงทำให้ป่าทรุดโทรมมาก
อ่าวกวานาบาราถูกค้นพบเมื่อวันที่ 1 มกราคม ค.ศ. 1502 โดย Gaspar de Lemos นักสำรวจชาวโปรตุเกส จึงตั้งชื่อว่า "แม่น้ำแห่งเดือนมกราคม" (Rio de Janeiro) โดยเข้าใจผิดว่าเป็นแม่น้ำขนาดใหญ่ที่ไหลลงสู่ทะเล หลังจากการค้นพบก็ไม่มีชาวยุโรปมาตั้งถิ่นฐานอยู่บริเวณนี้ จนกระทั่งในปี ค.ศ. 1955 ทหารฝรั่งเศสในบังคับบัญชาของนายพล Nicolas Durand de Villegaignon เข้ามาตั้งอาณานิคมเฟรนช์แอนตาร์กติกที่บริเวณเกาะลาเจส และย้ายไปอยู่ที่เกาะเซอร์ลิไจซ์ ใกล้ชายฝั่ง และก่อสร้างป้อมปืนชื่อ Fort Coligny ต่อมาทหารฝรั่งเศสถูกทหารโปรตุเกสขับไล่ออกไปในปี ค.ศ. 1963 ทหารโปรตุเกสได้สร้างป้อมปืนหลายแห่งที่ Santa Cruz, S?o Jo?o, Lajes และ Villegaignon
