อำเภอสิรินธร เป็นอำเภอหนึ่งในจังหวัดอุบลราชธานี ซึ่งเป็นส่วนตะวันออกสุดของประเทศไทย จัดตั้งขึ้นโดย พระราชกฤษฎีกาตั้งอำเภอสิรินธร พ.ศ. 2534 อันมีผลใช้บังคับตั้งแต่วันที่ 4 มกราคม 2535
อำเภอสิรินธร ยังเป็นที่ตั้งของเขื่อนสิรินธร และจุดผ่านแดนถาวรช่องเม็ก ช่องการค้าชายแดนไทย-ลาวด้วย
อำเภอสิรินธรตั้งอยู่ทางทิศตะวันออกของจังหวัด มีอาณาเขตติดต่อกับเขตการปกครองข้างเคียงดังต่อไปนี้
อำเภอสิรินธรได้รับการประกาศจัดตั้งขึ้นเป็นกรณีพิเศษโดยไม่ต้องผ่านการเป็นกิ่งอำเภอ เพื่อเฉลิมพระเกียรติแด่สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ในวโรกาสที่มีพระชนมายุครบ 36 พรรษาในปี พ.ศ. 2534 โดยได้พระราชทานพระราชานุญาตให้ใช้พระนามาภิไธยของพระองค์เป็นชื่ออำเภอเมื่อวันที่ 30 กรกฎาคม พ.ศ. 2533
อำเภอสิรินธรมีภูมิปัญญาด้านเกษตรกรรม โภชนาการ และอาหารแปรรูป ที่สำคัญ เช่น น้ำปลา ปลาร้า แจ่วบอง ปลาส้ม เป็นต้น ถือได้ว่าเป็นภูมิปัญญาที่มีความโดดเด่นค่อนข้างสูง เป็นที่รู้จักกันอย่างกว้างขวาง รองลงมาคือ ภูมิปัญญาด้านหัตถกรรม เช่น การจักสานไม้กวาดดอกหญ้า กิจกรรมที่แสดงถึงภูมิปัญญาด้านการบริหารจัดการองค์กรชุมชนสวัสดิการชุมชน เช่น องค์กรระดับกลุ่มดำเนินกิจกรรมเกี่ยวกับด้านสมุนไพร การจัดสวัสดิการชุมชนและการพัฒนาคุณภาพชีวิตของคนไทยในชุมชน เป็นต้น นอกจากนี้ ยังมีด้านแพทย์แผนไทยสมุนไพร เช่น การนวดแผนไทย การอบสมุนไพร เป็นต้น ถือได้ว่าศักยภาพทั้ง 3 ด้านจัดอยู่ในระดับปานกลาง เนื่องจากเป็นที่รู้จักกันเฉพาะท้องถิ่นเท่านั้น
สิ่งที่เป็นผลิตภัณฑ์โดดเด่นของภูมิปัญญา คือ ไม้กวาดดอกหญ้า กลุ่มอาชีพทำไม้กวาดดอกหญ้า ตำบลคำเขื่อนแก้ว ปลาร้า แจ่วบอง ปลาส้ม กลุ่มอาชีพสตรีบ้านคำกลาง ตำบลฝางคำ และกลุ่มวิสาหกิจชุมชนปลาส้มแม่พุก บ้านแหลมสวรรค์ ตำบลนิคมลำโดมน้อย
