อำเภอตะกั่วป่าตั้งอยู่ชายฝั่งทะเลตะวันตกหรือฝั่งทะเลอันดามัน ห่างจากอำเภอเมืองพังงาไปทางเหนือประมาณ 60 กิโลเมตร อยู่ห่างจากกรุงเทพมหานคร โดยทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 4 (ถนนเพชรเกษม) ประมาณ 800 กิโลเมตร มีอาณาเขตติดต่อกับเขตการปกครองข้างเคียงดังต่อไปนี้
ตะกั่วป่าเคยมีความเจริญรุ่งเรืองมาตั้งแต่สมัยโบราณ เป็นที่รู้จักของชนหลายเชื้อชาติทั้งจีน อินเดีย อาหรับ ในชื่อเมืองตะโกลา (Takola) เนื่องจากเป็นเมืองท่าจอดเรือ เป็นศูนย์กลางการค้าขาย และเป็นเส้นทางลัดขนสินค้าข้ามคาบสมุทรมลายูจากฝั่งทะเลอันดามันไปยังอ่าวไทย ในสมัยรัตนโกสินทร์ ตะกั่วป่ายังคงมีความสำคัญทางด้านเศรษฐกิจ สามารถผลิตแร่ดีบุกได้มากที่สุดตลอดมา สุดท้ายด้วยเหตุผลทางด้านเศรษฐกิจและการเมือง ตะกั่วป่าจึงถูกลดฐานะจากจังหวัดตะกั่วป่าลงเป็นอำเภอหนึ่งและรวมเข้ากับจังหวัดพังงาจนกระทั่งถึงปัจจุบัน
อำเภอตะกั่วป่ามีพื้นที่ส่วนใหญ่เป็นเนินเขาสลับซับซ้อน ไม่ค่อยมีที่ราบ แม่น้ำที่สำคัญคือแม่น้ำตะกั่วป่า ไหลลงสู่ทะเลอันดามัน อำเภอตะกั่วป่าได้รับอิทธิพลจากลมมรสุมตะวันตกเฉียงใต้และลมมรสุมตะวันออกเฉียงเหนืออย่างเต็มที่ จึงทำให้มีฝนตกชุกเกือบตลอดปีนานถึงแปดเดือน จึงได้สมญานามว่า เมืองฝนแปดแดดสี่ จำนวนประชากรเมื่อสิ้นปี พ.ศ. 2550 รวม 44,959 คน อาศัยอยู่บริเวณที่ราบลุ่มแม่น้ำตะกั่วป่าและที่ราบชายฝั่งทะเล อาชีพที่สำคัญของประชากรคือการเกษตร ทำสวนยางพารา และสวนผลไม้ ปัจจุบันกำลังพัฒนาเพื่อเป็นแหล่งท่องเที่ยว ทรัพยากรธรรมชาติที่สำคัญคือ ป่าไม้ โดยเฉพาะป่าชายเลนที่ยังคงอุดมสมบูรณ์ แร่ดีบุก และธรรมชาติที่สวยงาม
