แคว้นอาบรุซโซ (อิตาลี: Regione Abruzzo) เป็นหนึ่งใน 20 แคว้นของประเทศอิตาลี ตั้งอยู่ห่างจากกรุงโรมไปทางตะวันออกประมาณ 50 ไมล์ แคว้นอาบรุซโซมีพื้นที่ติดต่อกับแคว้นมาร์เก ในทางทิศเหนือ แคว้นลาซีโอทางทิศตะวันตกและตะวันตกเฉียงใต้ แคว้นโมลีเซทางด้านทิศตะวันออกเฉียงใต้ และทิศตะวันออกติดกับทะเลเอเดรียติก ถึงแม้ว่าแคว้นอาบรุซโซมีลักษณะที่ตั้งทางภูมิศาสตร์อยู่บริเวณภาคกลาง แต่เหตุผลที่แคว้นนี้จัดอยู่ในภาคใต้เนื่องจากมีลักษณะทางประวัติศาสตร์เชื่อมโยงกับราชอาณาจักรซิซิลีทั้งสองในศตวรรษที่ 18 ซึ่งมีอาณาเขตครอบคลุมทางใต้ของอิตาลีทั้งหมด
คำว่า "อาบรุซโซ" (Abruzzo) มาจากภาษาละตินคำว่า "Aprutium" ซึ่งเป็นชื่อของชนเผ่าโบราณที่อาศัยอยู่ในตอนกลางของอิตาลี โดยในสมัยโรมัน แม้ว่าภูมิภาคนี้จะเป็นที่รู้จักในหลายชื่อ เช่น Picenum, Sabina et Samnium, Flaminia et Picenum และ Campania et Samnium แต่ก็ได้เป็นที่รู้จักในชื่อ Aprutium ในยุคกลาง โดยสาเหตุการใช้ชื่อนี้มีที่มาที่เป็นไปได้อยู่ 4 แห่ง ได้แก่ มีหลายความคิดที่คิดว่า เป็นการเสียหายที่จะใช้ชื่อ Praetutium หรือใช้ชื่อชาว Praetutii ซึ่งเป็นผู้สร้างเมือง Interamnaes (ปัจจุบันคือเมืองเตราโม) และมีอีกสาเหตุหนึ่งคือ คำว่า Aprutium มาจากภาษาละติน "aper" (หมูป่า) ดังนั้นจึงหมายถึง "แผ่นดินแห่งหมูป่า" หรือมาจากคำว่า "abruptum" (ขรุขระ, ชัน) และสุดท้ายที่เป็นไปได้ คือมาจากละตินคำว่า "a Bruttiis" (จากบรูตตี) หมายความว่าแผ่นดินนี้เริ่มต้นจากชาวบรูซี (Bruzi) ซึ่งได้ย้ายลงใต้ไปครอบครองพื้นที่บริเวณแคว้นกาลาเบรีย
จนกระทั่งปี ค.ศ. 1963 (พ.ศ. 2506) ได้กลายเป็นส่วนหนึ่งของอาบรุซซี (Abruzzi) กับโมลีเซ คำว่าอาบรุซซีเป็นชื่อเรียกภูมิภาคส่วนหนึ่งของราชอาณาจักรซิซิลีทั้งสอง ภูมิภาคนี้ปกครองโดยแบ่งเป็น Abruzzo Citeriore (ใกล้กับอาบรูซโซ) และ Abruzzo Ulteriore I และ II (ใกล้กว่าอาบรูซโซ 1 และ 2) ที่ไม่ใกล้ไม่ไกลนักจากเมืองเนเปิลส์ ซึ่งเป็นเมืองหลวงของอาณาจักรในสมัยนั้น ซึ่งในปัจจุบัน Abruzzo Citeriore คือ จังหวัดกีเอตี ส่วน Abruzzo Ulteriore I คือจังหวัดเตราโม, จังหวัดเปสการา และ Abruzzo Ulteriore II ในปัจจุบันคือจังหวัดลากวีลา
เมื่อ พ.ศ. 2552 วันที่ 6 เมษายน ได้เกิดแผ่นดินไหวขนาดความรุนแรง 6.3 ทำให้เกิดความเสียหายอย่างหนักแก่เมืองต่าง ๆ ในแคว้นอาบรุซโซ โดยเฉพาะในเมืองลากวีลา ซึ่งเป็นเมืองหลวงของแตว้น แผ่นดินไหวครั้งนี้ทำให้มีผู้เสียชีวิต 308 คน และสิ่งก่อสร้างต่าง ๆ ทั้งบ้านเรือน โบสถ์ เสียหายเป็นจำนวนมาก
แคว้นอาบรุซโซตั้งอยู่บริเวณกึ่งกลางของคาบสมุทรอิตาลี โดยมีพื้นที่ทั้งหมด 10,794 ตารางกิโลเมตร มีขอบเขตทางทิศตะวันออกเป็นทะเลเอเดรียติกที่มีชายฝั่งยาวประมาณ 150 กิโลเมตร และทิศตะวันตกถูกกั้นด้วยเทือกเขาแอเพนไนน์ ทำให้แคว้นนี้เป็นหนึ่งในพื้นที่ที่มีภูเขามากที่สุดในอิตาลี และเป็นที่ตั้งของภูเขาที่สูงที่สุดในเทือกเขาแอเพนไนน์ คือ ภูเขากอร์โนกรันเด (Corno Grande) มีความสูง 2,914 เมตร ส่วนลักษณะทางอุทกวิทยา แคว้นอาบรุซโซมีแม่น้ำหลายสายไหลผ่าน แต่ที่มีขนาดใหญ่ที่สุดได้แก่ แม่น้ำเปสการา (Pescara) และแม่น้ำซานโกร (Sangro) นอกจากนี้แคว้นอาบรุซโซยังมีอุทยานแห่งชาติอาบรุซโซ ซึ่งมีพื้นที่ 500 ตารางกิโลเมตร มีสัตว์และพืชประจำถิ่นเมดิเตอร์เรเนียนที่หายาก เช่น ละมั่ง หมาป่า หมี และนกอินทรีสีทอง
แคว้นอาบรุซโซมีภูมิอากาศที่แตกต่างกันตามสภาพพื้นที่ โดยจะมีอากาศร้อนและแห้งบริเวณพื้นที่ชายฝั่งทะเล และอากาศเย็นในพื้นที่ส่วนในของแคว้นซึ่งเป็นภูเขา
นับตั้งแต่ทศวรรษที่ผ่านมา การท่องเที่ยวในแคว้นอาบรุซโซได้รับความนิยมเพิ่มมากขึ้น ส่วนใหญ่นักท่องเที่ยวจะเป็นชาวอิตาลีและชาวยุโรป แคว้นอาบรุซโซมีปราสาทมากมายและหมู่บ้านยุคกลาง โดยเฉพาะบริเวณใกล้กับเมืองลากวีลา ที่เรียกกันว่า "Abruzzoshire" โดยชื่อนี้เปรียบกับ "Chiantishire" ซึ่งเป็นชื่อที่กล่าวถึงพื้นที่กีอันตี (Chianti) ในแคว้นทัสกานี นอกจากนี้ แคว้นอาบรุซโซมีรีสอร์ตสำหรับเล่นสกี 21 แห่ง โดยเดินทางจากโรมใช้เวลาไม่กี่ชั่วโมง รีสอร์ทส่วนใหญ่จะอยู่ที่เมืองรอกการาโซ (Roccaraso) ส่วนสถานที่ที่นิยมการปีนเขาอยู่บริเวณกรานซัสโซ (Gran Sasso) ซึ่งเป็นจุดที่มีความสูงที่สุดของคาบสมุทรอิตาลี มีภูเขากอร์โนกรันเด และธารน้ำแข็งที่อยู่ใต้สุดของทวีปยุโรปที่มีชื่อว่า กัลเดโรเนที่ 2 (II Calderone) ตั้งอยู่บริเวณนั้น ซึ่งเป็นสถานที่ที่เหมาะแก่การปีนเขา และเดินทางไกลชมธรรมชาติ
ส่วนสถานที่ท่องเที่ยวทางทะเล แคว้นอาบรุซโซมีชายหาดรวมยาวประมาณ 129 กิโลเมตร สถานที่ท่องเที่ยวยอดนิยม มีบ้านพักตากอากาศและรีสอร์ตริมชายหาด อยู่ในเมืองวัสโต ทางชายฝั่งทิศใต้ของแคว้นอาบรุซโซ ส่วนชายฝั่งทางตอนกลางคือเมืองซิลวีมารีนา (Silvi Marina) ซึ่งทรายที่นั่นเป็นที่กล่าวขานกันว่าดีที่สุดในอิตาลี ส่วนชายฝั่งทะเลทางตอนเหนือที่มีชื่อเสียง ได้แก่ เมืองอัลบาอาเดรียตีกา (Alba Adriatica) และมาร์ตินซีกูโร (Martinsicuro)
ในอดีต พื้นที่บริเวณแคว้นอาบรุซโซรู้จักกันดีในชื่อ ตรันซูมันซา (Transumanza) ที่ซึ่งแกะและวัวจำนวนมากได้อพยพลงใต้ไปยังภูมิภาคปูลยาในช่วงฤดูหนาว
สำเนียงท้องถิ่นของอาบรุซโซประกอบด้วยเตรามาโน, อาบรุซซิสโอเรียนตาเล อาเดรียตีโก และอาบรุซซิสออกซีเดนตาเล โดยสองสำเนียงแรกจัดอยู่ในกลุ่มภาษาถิ่นอีตาเลียโนเมรีดีโอนาเลอินแตร์โน (Italiano meridionale-interno) ของอิตาลีตอนใต้ ซึ่งรู้จักกันในชื่ออย่างง่ายคือ นาโปลีตัน เพราะเหตุที่ภูมิภาคนี้เคยเป็นส่วนหนึ่งของราชอาณาจักรเนเปิลส์และราชอาณาจักรซิซิลีทั้งสอง ส่วนอีกสำเนียงเป็นของจังหวัดลากวีลา ซึ่งเกี่ยวข้องกับกลุ่มภาษาถิ่นออสโกอุมโบร (Osco-Umbro) ของอิตาลีตอนกลาง รวมถึงกรุงโรม แต่อย่างไรก็ตามสำเนียงภาษาอิตาลีในอาบรุซโซก็ยังไม่มีการกำหนดเฉพาะเจาะจง อันที่จริง มหาวิทยาลัยฮาร์วาร์ดเคยได้จัดตั้งโครงการวิจัยภาษาในเมืองวัสโต เมืองตากอากาศทางใต้ของอาบรุซโซ ปรากฏว่ายังมีผู้พูดภาษาอัลเบเนียในพื้นที่เล็ก ๆ ในเมืองเปนเนของจังหวัดเปสกคารา
ในอาบรุซโซมีเมืองประวัติศาสตร์อยู่มากมาย เช่น ซัลโมนา เมืองที่รู้จักกันดีว่าเป็นที่อยู่ของกวีเก่าแก่ที่มีชื่อเสียงมากที่สุดของอิตาลี มีนามว่าโอวิด เมืองสกันโน อาตรี เมืองศูนย์กลางศิลปะที่งดงาม และเมืองเชิงเขาเปนเน ลันซีอาโน และโลเรโตอาปรูตีโน
