อาณาจักรกาหลิปแห่งกอร์โดบา

อาณาจักรกาหลิบแห่งกอร์โดบา (อาหรับ: ????? ????? , Khil?fat Qur?uba?) ปกครองคาบสมุทรไอบีเรียและแอฟริกาเหนือจากเมืองกอร์โดบา ตั้งแต่ปี ค.ศ. 929 จนถึงปี ค.ศ. 1031 สมัยนี้เป็นสมัยของความรุ่งเรืองทางการค้าขายและทางวัฒนธรรม สถาปัตยกรรมอิสลามของไอบีเรียชิ้นเอกหลายชิ้นสร้างขึ้นในสมัยนี้ที่รวมทั้งสุเหร่าใหญ่แห่งกอร์โดบา (Great Mosque of C?rdoba)

ในเดือนมกราคม ค.ศ. 929 อับดุรเราะห์มานที่ 3 (Abd-ar-Rahman III) ประกาศตนเป็น “กาหลิบ” (Arabic: ?????) แห่งกอร์โดบา แทนตำแหน่ง “เอมีร์แห่งกอร์โดบา” (Emir of C?rdoba) เดิม (Arabic: ???? ????? 'Am?r Qur?uba) อับดุรเราะห์มานที่ 3 มาจากราชวงศ์อุมัยยะฮ์ราชวงศ์ที่มีตำแหน่งเป็นเอมีร์แห่งกอร์โดบามาตั้งแต่ ค.ศ. 756 การปกครองในฐานะกาหลิบถือกันว่าเป็นสมัยที่รุ่งเรืองที่สุดของมุสลิมในคาบสมุทรไอบีเรีย อาณาจักรสลายตัวไปแทบทั้งหมดในสงครามกลางเมืองระหว่างผู้สืบเชื้อสายจากกาหลิบฮิชัมที่ 2 (Hisham II) และผู้สืบการปกครองจากนายกรัฐมนตรี (hayib) อัลมันซูร์ อาบี อามีร์ (Al-Mansur Abi Aamir) ส่วนที่เหลืออยู่บ้างก็อยู่มาจนถึงปี ค.ศ. 1031 เมื่อหลังจากการต่อสู้กันภายในต่อเนื่องกันอยู่หลายปีก็แตกแยกออกไปเป็นไตฟา (Taifa) หรือรัฐย่อย ๆ