องค์การส่งเสริมกิจการโคนมแห่งประเทศไทย

องค์การส่งเสริมกิจการโคนมแห่งประเทศไทย (อ.ส.ค.) เป็นรัฐวิสาหกิจในสังกัดกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ ก่อตั้งขึ้นครั้งแรกเมื่อปี พ.ศ. 2504 โดยความร่วมมือของรัฐบาลไทยกับรัฐบาลเดนมาร์ก ต่อมาได้โอนมาจัดตั้งเป็นรัฐวิสาหกิจของไทย เมื่อปี พ.ศ. 2514

องค์การส่งเสริมกิจการโคนมแห่งประเทศไทย ถือกำเนิดขึ้นจากการที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว และสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ เสด็จประภาสยุโรป เมื่อปี พ.ศ. 2503 ทรงให้ความสนพระทัยเรื่องกิจการการเลี้ยงโคนมของประเทศเดนมาร์ก จากนั้นรัฐบาลไทย จึงได้มีการลงนามความร่วมมือช่วยเหลือทางวิชาการระหว่างรัฐบาลเดนมาร์ก กับรัฐบาลไทย เมื่อวันที่ 20 ตุลาคม พ.ศ. 2504 โดยเดนมาร์กให้การช่วยเหลือเป็นเงิน 4.33 ล้านโครเนอร์ (ประมาณ 23.5 ล้านบาท) ซึ่งก่อนหน้านั้นนายชอนเดอร์การ์ด ชาวเดนมาร์ก ได้จัดตั้งฟาร์มโคนมและศูนย์ฝึกอบรมการเลี้ยงโคนมในประเทศไทย เมื่อเดือนมกราคม พ.ศ. 2504 ณ อำเภอมวกเหล็ก จังหวัดสระบุรี

พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวฯ และสมเด็จพระราชาธิบดีเฟรเดริคที่ 9 แห่งเดนมาร์ก ได้ทรงประกอบพิธีเปิดฟาร์มโคนมและศูนย์ฝึกอบรมการเลี้ยงโคนมไทย-เดนมาร์ก อย่างเป็นทางการ เมื่อวันที่ 16 มกราคม พ.ศ. 2505 และรัฐบาลไทยได้กำหนดให้วันที่ 17 มกราคมของทุกปี เป็นวันโคนมแห่งชาติ และในปี พ.ศ. 2509 รัฐบาลเดนมาร์ก จัดส่งผู้เชี่ยวชาญมาร่วมดำเนินการ พร้อมสนับสนุนเงินงบประมาณจำนวน 2.87 ล้านโครเนอร์

ต่อมาในปี พ.ศ. 2514 รัฐบาลไทยได้รับโอนกิจการฟาร์มโคนมและศูนย์ฝึกอบรมการเลี้ยงโคนมไทย-เดนมาร์ก จัดตั้งเป็นรัฐวิสาหกิจ สังกัดกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ ตั้งแต่วันที่ 7 กันยายน พ.ศ. 2514 มีชื่อว่า "องค์การส่งเสริมกิจการโคนมแห่งประเทศไทย (อ.ส.ค.) ” มีสำนักงานตั้งอยู่เลขที่ 160 ถนนมิตรภาพ ตำบลมิตรภาพ อำเภอมวกเหล็ก จังหวัดสระบุรี เพื่อดำเนินบทบาทในการส่งเสริมการเลี้ยงโคนมและพัฒนาอุตสาหกรรมนม โดยมีนายยอด วัฒนสินธุ์ เป็นผู้อำนวยการคนแรก

องค์การส่งเสริมกิจการโคนมแห่งประเทศไทย ได้ดำเนินการผลิตผลิตภัณฑ์นมไทย-เดนมาร์ค อาทิ นมยูเอชที นมพาสเจอร์ไรส์ นมเปรี้ยว โยเกิร์ต รวมทั้งมีการฝึกอบรมการเลี้ยงโคนม การท่องเที่ยวฟาร์มโคนม บริการบ้านพักตากอากาศ ผลิตน้ำดื่มตรา อ.ส.ค. และวารสาร อ.ส.ค.

อ.ส.ค. มีรายได้หลักจากการจำหน่ายผลิตภัณฑ์นม ประมาณ 5,569.4 ล้านบาท (พ.ศ. 2552) โดยในปี พ.ศ. 2552 อ.ส.ค. มีกำไรสุทธิจำนวน 454.4 ล้านบาท

นายโรจน์ สุมงคลกุล อดีตผู้ประกอบการคู่สัญญากับ องค์การส่งเสริมกิจการโคนมแห่งประเทศไทย (อ.ศ.ค.) ได้ยื่นหนังสือร้องเรียน พล.อ.ไพบูลย์ คุ้มฉายา รมว.ยุติธรรม และประธานศูนย์อำนวยการต่อต้านการทุจริตแห่งชาติ (ศอตช.) และ พ.ต.อ.ไพสิฐ วงศ์เมือง อธิบดีกรมสอบสวนคดีพิเศษ (ดีเอสไอ)ให้มีการตรวจสอบการทุจริตในโครงการติดตั้งเครื่องบรรจุนมยูเอชที มูลค่า 420 ล้านบาท ของสำนักงาน อ.ส.ค.ภาคกลาง อ.มวกเหล็ก จ.สระบุรี ปรากฏว่าสำนักงานคณะกรรมการป้องกันและปราบปรามการทุจริตในภาครัฐ หรือ ป.ป.ท. ในฐานะฝ่ายเลขานุการ ศอตช.ได้ลงเลขรับเรื่องร้องเรียน ที่ ศอตช. 232 ไว้เรียบร้อยแล้ว โดยสำนักงาน ป.ป.ท.2 ซึ่งรับผิดชอบสำนวนทุจริตของรัฐวิสาหกิจกรมสอบสวนคดีพิเศษ โดย พ.ต.ต.วรนันท์ ศรีล้ำ ผอ.ศูนย์บริหารคดีพิเศษ เปิดเผยว่า ได้พิจารณาเรื่องร้องเรียนนี้ และส่งต่อให้สำนักคดีอาญา 2 ดีเอสไอ เป็นผู้รับผิดชอบแล้ว