ห้องปฏิบัติการ

ห้องปฏิบัติการ (เรียกสั้นๆว่า ห้องแล็บ) คือสถานที่ซึ่งอยู่ในสภาวะที่ถูกควบคุม และเป็นที่สำหรับการวิจัย การทดลอง และการวัดทางวิทยาศาสตร์หรือทางเทคนิค  

ห้องปฏิบัติการซึ่งใช้สำหรับการวิจัยทางวิทยาศาสตร์นั้นมีหลายแบบ ด้วยความที่แต่ละภาควิชาของวิทยาศาสตร์และวิศวกรรมศาสตร์นั้นมีความต้องการเฉพาะที่ต่างกัน ห้องปฏิบัติการทางฟิสิกส์อาจมีเครื่องเร่งอนุภาค หรือห้องสุญญากาศ ส่วนห้องปฏิบัติการทางวิศวกรรมโลหการอาจมีเครื่องมือในการหล่อหรือการกลั่นเหล็ก หรือในการทดสอบความแข็งแรงของเหล็กเหล่านั้น นักเคมีหรือนักชีววิทยาอาจใช้ห้องปฏิบัติการแบบเปียก ส่วนห้องปฏิบัติการของนักจิตวิทยาอาจเป็นห้องซึ่งมีกระจกด้านเดียวติดอยู่รวมไปถึงมีกล้องซ่อนไว้เพื่อเฝ้าดูพฤติกรรม บางห้องปฏิบัติการ เช่น ห้องที่นักวิทยาศาสตร์คอมพิวเตอร์ใช้ อาจมีคอมพิวเตอร์ (บางครั้งอาจเป็นซูเปอร์คอมพิวเตอร์) เพื่อใช้สำหรับบการจำลองหรือการวิเคราะห์ข้อมูลซึ่งมาจากที่อื่น นักวิทยาศาสตร์ในภาควิชาอื่นอาจใช้ห้องปฏิบัติการแบบอื่น วิศวกรใช้ห้องปฏิบัติการในการออกแบบ สร้าง หรือทดสอบเครืองมือทางเทคโนโลยีต่างๆ

ห้องปฎิบัตรการทางวิยาศาสตร์นั้นพบได้ในโรงเรียน มหาวิทยาลัย อุตสาหกรรม สถานที่ทางราชการหรือทหาร รวมไปถึงเรือและยานอวกาศ

การปรากฏครั้งแรกๆของ "ห้องปฏิบัติการ" ซึ่งถูกบันทึกในภาษาอังกฤษนั้นเกี่ยวข้องกับการเล่นแร่แปรธาตุ และการเตรียมยา

เทคนิคในห้องปฏิบัติการคือขั้นตอนทั้งหมดซึ่งถูกใช้ในวิทยาศาสตร์ธรรมชาติ เช่น เคมี ชีววิทยา ฟิสิกส์ เพื่อทำการทดลอง โดยเทคนิคทั้งหมดนั้นทำตามระเบียบวิธีทางวิทยาศาสตร์ โดยมีบางส่วนซึ่งใช้เครืองมือที่มีความซับซ้อนตั้งแต่เครื่องแก้วที่ใช้ในห้องปฏิบัติการ ไปจนถึงเครื่องมือไฟฟ้า

เครื่องมือในห้องปฏิบัติการหมายถึงอุปกรณ์และเครื่องมือต่างๆที่นักวิทยาศาสตร์ใช้ขณะทำงานในห้องปฏิบัติการ  

เครื่องมือแบบดั้งเดิมได้แก่อุปกรณ์เช่น ตะเกียงบุนเซน และกล้องจุลทรรศน์ รวมไปถึงเครื่องมือเฉพาะ เช่น สเปกโทรโฟโตมิเตอร์ และ แคลอรีมิเตอร์

โดยปกติเครื่องมือในห้องปฏิบัติการจะถูกใช้สำหรับทำการทดลอง ไม่ก็ทำการวัดเพื่อเก็บข้อมูล เครื่องมือที่ใหญ่และละเอียดกว่าถูกเรียกว่าเครื่องมือวิทยาศาสตร์ ทั้งเครื่องมือในห้องปฏิบัติการและเครื่องมือวิทยาศาสตร์นั้นถูกออกแบบและเผยแพร่ผ่านหลักการโอเพนซอร์ซฮาร์ดแวร์มากขึ้น

สภาพภายในห้องปฏิบัติการบางแห่งนั้นไม่ได้อันตรายไปกว่าห้องอื่นๆ ทว่าในห้องแล็บบางที่นั้นอาจมีอันตรายอยู่ โดยอันตรายในห้องปฏิบัติการนั้นมีหลายแบบข้ึนอยู่กับสิ่งที่ถูกศึกษาในห้องแล็บ เหล่านั้นอาจรวมไปถึงพิษ จุลชีพก่อโรค วัตถุไวไฟ สารที่ระเบิดได้ หรือวัสดุการสลายให้กัมมันตรังสี  เครื่องจักร อุณหภูมิสูงหรือต่ำมาก เลเซอร์ สนามแม่เหล็กแรงสูง หรือ ไฟฟ้าแรงสูง ในห้องปฏิบัติการซึ่งอาจมีอันตราย การระมัดระวังเป็นสิ่งสำคัญ กฎในห้องปฏิบัติการนั้นถูกกำหนดขึ้นเพื่อลดความเสี่ยง และอุปกรณ์ป้องกันส่วนบุคคลถูกใช้เพื่อปกป้องผู้ใช้ห้องปฏิบัติการจากการบาดเจ็บหรือเพื่อช่วยขณะเกิดเหตุการณ์ฉุกเฉิน 

สำนักงานบริหารงานความปลอดภัยและอาชีวอนามัย(OSHA) ในสหรัฐอเมริกาซึ่งเห็นถึงลักษณะพิเศษของการทำงานในห้องปฏิบัติการ ได้สร้างมาตรฐานสำหรับความเสี่ยงต่อสารเคมีอันตรายในห้องปฏิบัติการ โดยปกติแล้วมาตรฐานนี้ถูกเรีกยวา "มาตราฐานห้องปฏิบัติการ" ภายใต้มาตราฐานนี้ ห้องปฏิบัติการต้องสร้าง แผนสุขอนามัยสารเคมี (CHP) ซึ่งจัดการกับอันตรายเฉพาะจุดและวิธีควบคุมอันตรายเหล่านั้น