สมเด็จพระอาทิตยวงศ์

พระอาทิตยวงศ์พระมหากษัตริย์พระองค์ที่ 23 แห่งกรุงศรีอยุธยา พระองค์เป็นพระราชโอรสในสมเด็จพระเจ้าทรงธรรม และเป็นพระอนุชาในสมเด็จพระเชษฐาธิราช เสด็จพระราชสมภพเมื่อปี พ.ศ. 2161 เมื่อสมเด็จพระเชษฐาธิราชเสด็จสวรรคตแล้ว เจ้าพระยากลาโหมได้อัญเชิญพระองค์ขึ้นครองราชย์ เมื่อพระชนมายุได้เพียง 9 พรรษา โดยมีเจ้าพระยากลาโหมเป็นผู้สำเร็จราชการ

เมื่อพระองค์ขึ้นครองราชย์ได้เพียง 36 วัน บรรดาขุนนางข้าราชการทั้งปวงเห็นว่า พระองค์ยังทรงพระเยาว์ไม่สามารถปกครองบ้านเมืองได้ พงศาวดารคำให้การชาวกรุงเก่า ระบุว่า ทรงเที่ยวเล่นประพาศจับแพะจับแกะไปเรื่อย เจ้าพนักงานต้องนำเครื่องทรงและเครื่องเสวยตามไปทุกที่ มุขมนตรีจึงได้ปรึกษากันและเห็นพ้องกันว่าหากพระเจ้าแผ่นดินเป็นเช่นนี้ราชการแผ่นดินจะเสียหาย จึงจำเป็นต้องอัญเชิญพระองค์ออกจากราชสมบัติ แล้วเชิญเจ้าพระยากลาโหมสุริยวงศ์ขึ้นเป็นพระเจ้าแผ่นดินพระองค์ต่อไปโดยมีพระนามว่า สมเด็จพระเจ้าปราสาททอง

หลังจากการขึ้นครองราชสมบัติของสมเด็จพระเจ้าปราสาททองแล้ว พระองค์ยังคงประทับอยู่ภายในพระราชวังหลวงกับพระพี่เลี้ยง แต่พระองค์ได้ถูกถอดยศในเวลาต่อมาอันเนื่องมาจากสมเด็จพระเจ้าปราสาททองเสด็จมานมัสการพระพุทธปฏิมากร ณ วัดพระศรีสรรเพชญ์ แล้วทอดพระเนตรเห็นพระองค์นั่งห้อยเท้าอยู่หลังกำแพงแก้ว จึงตรัสว่า อาทิตยวงศ์องอาจมิได้ลงมาจากกำแพงแก้ว จึงโปรดให้ลดพระยศแล้วให้ไปปลูกเรือนริมวัดท่าทรายโดยให้มีเจ้าพนักงานอยู่ด้วยอีก 2 คนสำหรับตักน้ำหุงข้าวเท่านั้น

เมื่อพระองค์มีพระชันษามากขึ้นได้สมคบคิดกับขุนนางซึ่งโดนถอดออกจากราชการไปก่อนหน้านั้นก่อขบถขึ้น แต่ไม่สำเร็จและถูกจับได้จึงถูกนำไปสำเร็จโทษที่วัดโคกพระยา

a = สมเด็จพระราเมศวร b = สมเด็จพระเจ้าทองลัน c = สมเด็จพระรัษฎาธิราช d = สมเด็จพระยอดฟ้า e = ขุนวรวงศาธิราช f = สมเด็จพระมหินทราธิราช

g = สมเด็จพระศรีเสาวภาคย์ h = สมเด็จพระเชษฐาธิราช i = สมเด็จพระอาทิตยวงศ์ j = สมเด็จเจ้าฟ้าไชย k = สมเด็จพระศรีสุธรรมราชา l = สมเด็จพระเจ้าอุทุมพร

??? = ราชวงศ์อู่ทอง??? = ราชวงศ์สุพรรณภูมิ??? = ราชวงศ์สุโขทัย??? = ราชวงศ์ปราสาททอง??? = ราชวงศ์บ้านพลูหลวง