สมเด็จพระจักรพรรดิไทโช

สมเด็จพระจักรพรรดิโยะชิฮิโตะ (ญี่ปุ่น: ???? โยะชิฮิโตะ เท็นโน ?) หรือพระนามตามชื่อรัชสมัยคือ จักรพรรดิไทโช (ญี่ปุ่น: ???? ไทโช-เท็นโน ?) (31 สิงหาคม พ.ศ. 2422 - 25 ธันวาคม พ.ศ. 2469) ทรงเป็นจักรพรรดิพระองค์ที่ 123 ทรงปกครองจักรวรรดิญี่ปุ่นในฐานะสมเด็จพระจักรพรรดิแห่งญี่ปุ่น และพระประมุขแห่งเกาหลี เป็นเวลา 14 ปี

เจ้าชายโยะชิฮิโตะ เสด็จพระราชสมภพที่พระราชวังอะโอะยะมะ ใน กรุงโตเกียว เป็นพระราชโอรสในสมเด็จพระจักรพรรดิเมจิ ที่ประสูติแต่พระสนมนะรุโกะ เนื่องจากเป็นพระราชโอรสองค์เดียวในจักรพรรดิเมจิ ทำให้พระองค์ต้องถูกชุบเลียงโดยสมเด็จพระจักรพรรดินีโชเก็ง ผู้ทรงเป็นพระอัครมเหสี ภายหลังประสูติได้ 6 วัน ทรงได้รับราชทินนามเป็น เจ้าฮะรุ (?? ฮะรุ โนะ มิยะ) เมื่อวันที่ 6 กันยายน พ.ศ. 2422 เจ้าฮะรุ ทรงมีพระวรกายอ่อนแอมาตั้งแต่ประสูติ ด้วยสาเหตุทางพันธุกรรมจากพระราชบิดา ก่อนหน้าที่พระองค์จะประสูติ พระเชษฐาและพระเชษฐภคินีของพระองค์ได้สิ้นพระชนม์ไปก่อนถึง 4 พระองค์ โดย 2 พระองค์แท้งในครรภ์และ 2 พระองค์สิ้นพระชนม์ตั้งแต่ทารก

เมื่อพระองค์พระชนมายุได้ 5 ชันษา พระองค์ต้องประทับอยู่ที่พระราชวังอะโอะยะมะอย่างสันโดษกับเหล่าข้าราชบริพาร ในแต่ละวัน พระองค์ทรงเรียนหนังสือในวิชา การอ่านเขียน, คณิตศาสตร์ และศีลธรรมในช่วงเช้า และกีฬาในช่วงบ่าย แต่พัฒนาการของพระองค์ดำเนินอย่างช้ามาก เนื่องจากพระพลานามัยที่ไม่แข็งแรงและทรงประชวรบ่อย ในปี พ.ศ. 2429 พระองค์เข้ารับการเรียนการสอนร่วมกับเพื่อนร่วมห้องราว 15-20 คนที่ถูกคัดสรรมาจากบรรดาบุตรหลานของเจ้านายชั้นอนุวงศ์และขุนนาง

พระองค์ได้รับประกาศเป็นองค์รัชทายาท เมื่อวันที่ 31 สิงหาคม พ.ศ. 2430 ในวันคล้ายวันพระประสูติครบ 8 ชันษาของพระองค์ โดยทรงรับการสถาปนาขึ้นเป็นมกุฎราชกุมารอย่างเป็นทางการในวันที่ 3 พฤศจิกายน พ.ศ. 2430

เจ้าชายโยะชิฮิโตะ อภิเษกสมรสกับซะดะโกะ คุโจ ต่อมาภายหลังได้รับการสถาปนาเป็น สมเด็จพระจักรพรรดินีเทเม ซึ่งเป็นพระธิดาในมิชิทะกะ คุโจ ซึ่งเป็นคนจากวงศ์ตระกูลฟุจิวะระ มีพระโอรสธิดาทั้งหมด 4 พระองค์

ต้นเดือนธันวาคม พ.ศ. 2469 มีประกาศว่าจักพรรดิไทโชประชวรด้วยอาการบวมของพระปับผาสะ และ สิ้นพระชนม์ลงด้วยอาการพระหทัยวาย ในเวลา 1.25 นาฬิกา ของวันที่ 25 ธันวาคม พ.ศ. 2469 ที่พระราชวังฮะยะมะ จังหวัดคะนะกะวะ พระองค์ได้รับการขนานนามว่า จักพรรดิองค์แรกแห่งโตเกียว