สมเด็จพระจักรพรรดิแห่งโรมันอันศักดิ์สิทธิ์

จักรพรรดิแห่งจักรวรรดิโรมันอันศักดิ์สิทธิ์ (เยอรมัน: Kaiser des Heiligen R?mischen Reiches; อังกฤษ: Emperor of the Holy Roman Empire) หรือจักรพรรดิโรมันอันศักดิ์สิทธิ์ (Holy Roman Emperor) หรือจักรพรรดิโรมัน-เยอรมัน (เยอรมัน: R?misch-Deutscher Kaiser) เป็นคำที่นักประวัติศาสตร์ใช้หมายถึงประมุขรัฐในสมัยกลางที่พระสันตะปาปาทรงแต่งตั้งให้เป็น "จักรพรรดิแห่งชาวโรมัน" ต่อมาตำแหน่งนี้มาจากการเลือกตั้งแต่ยังคงต้องรับราชาภิเษกจากพระสันตะปาปาอยู่ จนตั้งแต่คริสต์ศตวรรษที่ 16 เป็นต้นมาจึงหมายถึงผู้ปกครองจักรวรรดิโรมันอันศักดิ์สิทธิ์ซึ่งเป็นมีอาณาเขตครอบคลุมดินแดนยุโรปกลาง

ในทวีปยุโรปสมัยโบราณถือว่า "จักรพรรดิ" เป็นพระอิสริยยศมีบทบาทสำคัญในการปกป้องคริสตจักรโรมันคาทอลิก ในสมัยกลางพระสันตะปาปามีอำนาจมากขึ้นจนเกิดขัดแย้งกับจักรพรรดิในเรื่องการบริหารคริสตจักร ปัญหาที่เป็นที่รู้จักมากที่สุดคือข้อขัดแย้งเรื่องการสถาปนาสมณศักดิ์ในคริสต์ศตวรรษที่ 11 ระหว่างจักรพรรดิไฮน์ริชที่ 4 แห่งจักรวรรดิโรมันอันศักดิ์สิทธิ์กับสมเด็จพระสันตะปาปาเกรกอรีที่ 7

หลังจากที่พระสันตะปาปาราชาภิเษกพระเจ้าชาร์เลอมาญเป็นจักรพรรดิโรมัน ผู้ที่สืบราชบัลลังก์ต่อมาก็สืบทอดพระอิสริยยศนี้ต่อมาด้วย จนกระทั่งเมื่อพระเจ้าเบเรนการีโอที่ 1 แห่งอิตาลีสวรรคตในปี ค.ศ. 924 พระสันตะปาปาก็ไม่ได้ราชาภิเษกใครขึ้นเป็นจักรพรรดิโรมันอีก จนเมื่อจักรพรรดิออทโทที่ 1 แห่งจักรวรรดิโรมันอันศักดิ์สิทธิ์ได้รับราชาภิเษกจึงถือว่าเป็นปฐมจักรพรรดิโรมันอันศักดิ์สิทธิ์ แต่บางตำราก็ถือว่าจักรพรรดิชาร์เลอมาญเป็นปฐมจักรพรรดิที่แท้จริง จักรพรรดิออทโทและผู้สืบราชบัลลังก์ของพระองค์ได้ถือว่าราชอาณาจักรแห่งชาวแฟรงก์ตะวันออกในสมัยราชวงศ์การอแล็งเฌียงเป็นจักรวรรดิโรมันอันศักดิ์สิทธิ์ด้วย เจ้าชายเยอรมันจะทำการคัดเลือกเจ้าชายพระองค์หนึ่งในคณะขึ้นเป็นพระมหากษัตริย์แห่งชาวเยอรมัน จากนั้นจึงจะได้รับราชาภิเษกจากพระสันตะปาปาต่อไป หลังจากการราชาภิเษกจักรพรรดิคาร์ลที่ 5 จักรพรรดิพระองค์ต่อ ๆ มาก็มิได้รับการราชาภิเกจากพระสันตะปาปาอีก ถือเป็นจักรพรรดิจากการเลือกตั้งตามกฎหมายโดยสมบูรณ์

แต่คำว่า "ศักดิ์สิทธิ์" ที่ประกอบในพระอิสริยยศจักรพรรดินั้นถูกใช้ครั้งแรกกับจักรพรรดิฟรีดริชที่ 1 แต่ตามประวัติศาสตร์นิพนธ์ถือว่าจักรพรรดิออทโทที่ 1 เป็นจักรพรรดิโรมันอันศักดิ์สิทธิ์พระองค์แรก แม้ว่าที่จริงชาร์เลอมาญจะเป็นจักรพรรดิแห่งชาวโรมันพระองค์แรกที่ได้รับราชาภิเษกจากพระสันตะปาปาก็ตาม จักรพรรดิคาร์ลที่ 5 ถือเป็นจักรพรรดิพระองค์สุดท้ายที่ได้รับราชาภิเษกจากพระสันตะปาปา ส่วนจักรพรรดิโรมันอันศักดิ์สิทธิ์พระองค์สุดท้ายที่มาจากการคัดเลือกคือจักรพรรดิฟรันซ์ซึ่งได้สละราชสมบัติช่วงที่มีสงครามนโปเลียนในปี ค.ศ. 1806 และถือเป็นการล่มสลายของจักรวรรดิ

จักรพรรดิคาร์ลที่ 6 มีแต่พระราชธิดา ก่อนหน้านี้มีพระราชโอรสแต่สิ้นพระชนม์กะทันหัน พระองค์จึงทรงสถาปนาอาร์ชดัชเชสมาเรีย เทเรซา พระราชธิดาองค์โตของพระองค์ ให้เป็นองค์รัชทายาททางพฤตินัย (Heiress Presumptive) โดยทรงออกพระราชกฤษฎีกาพิเศษ เพื่อรับรองให้พระบรมวงศานุวงศ์ฝ่ายในสามารถขึ้นครองราชย์สมบัติได้ เมื่อจักรพรรดิคาร์ลเสด็จสวรรคต อาร์ชดัชเชสมาเรีย เทเรซาก็ได้ทรงสืบราชสมบัติแห่งราชวงศ์ฮับส์บูร์กต่อจากพระราชบิดาเป็นสมเด็จพระราชินีนาถแห่งฮังการีและโบฮีเมีย ส่วนตำแหน่งองค์พระประมุขแห่งจักรวรรดิโรมันอันศักดิ์สิทธิ์นั้น พระองค์ทรงอภิเษกสมรสกับดยุกฟรันซ์ที่ 3 สตีเฟนแห่งลอแรน (Duke Francis III Stephen of Lorraine) หลังจากอภิเษกสมรส พระเจ้าฟรีดริชที่ 2 แห่งปรัสเซียก็ทรงสนับสนุนพระสวามีของพระนางให้ครองราชย์เป็นจักรพรรดิฟรันซ์ที่ 1 แห่งจักรวรรดิโรมันอันศักดิ์สิทธิ์ ให้พระสวามีเป็นองค์พระประมุขแห่งจักรวรรดิโรมันอันศักดิ์สิทธิ์ แต่พระราชอำนาจและการบริหารบ้านเมืองจะเป็นขององค์จักรพรรดินีแต่เพียงผู้เดียว หลังจากนั้น ทั้ง 2 พระองค์ได้ทรงร่วมกันก่อตั้งราชวงศ์ฮับส์บูร์ก-ลอแรนขึ้น (Habsburg-Lorraine) และมีพระบรมวงศานุวงศ์ได้ทรงดำรงอยู่ในราชสกุลนี้เรื่อยมาจนถึงปัจจุบัน

เมื่อวันที่ 6 สิงหาคม พ.ศ. 2349 จักรวรรดิโรมันอันศักดิ์สิทธิ์ ได้ถูกล้มล้างจากการรุกล้ำและรุกรานระบอบการเมืองการปกครองของนโปเลียน โบนาปาร์ต อย่างไรก็ตาม องค์พระประมุของค์สุดท้ายของจักรวรรดิจักรพรรดิฟรันซ์ที่ 2 ทรงสูญเสียตำแหน่ง'จักรพรรดิแห่งจักรวรรดิโรมันอันศักดิ์สิทธิ์'ไป พระองค์จึงทรงตั้งจักรวรรดิใหม่ คือ จักรวรรดิออสเตรีย และทรงแต่งตั้งพระราชอิสริยยศใหม่ทั้งหมด โดยพระองค์ทรงใช้พระยศในฐานะองค์พระประมุขแห่งจักรวรรดิใหม่ว่า จักรพรรดิแห่งออสเตรีย ในวันที่ 11 สิงหาคม พ.ศ. 2347

จักรวรรดิการอแล็งเฌียงคาร์ลที่ 1 มหาราช ? ลุดวิจผู้ศรัทธา ? โลทาร์ที่ 1 ? ลุดวิจที่ 2 ? คาร์ลที่ 2 ? คาร์ลที่ 3 ? กวีโด ? แลมเบิร์ต ? อาร์นัฟ ? ลุดวิจที่ 3 ? เบอร์เรนการ์จักรวรรดิโรมันอันศักดิ์สิทธิ์ออทโทมหาราช ? ออทโทที่ 2 ? ออทโทที่ 3 ? ไฮน์ริชที่ 2 ? คอนราดที่ 2 ? ไฮน์ริชที่ 3 ? ไฮน์ริชที่ 4 ? ไฮน์ริชที่ 5 ? โลทาร์ที่ 3 ? ฟรีดริชที่ 1 ? ไฮน์ริชที่ 6 ? ออทโทที่ 4 ? ฟรีดริชที่ 2 ? ไฮน์ริชที่ 7 ? ลุดวิจที่ 4 ? คาร์ลที่ 4 ? ซิกิสมุนด์ ? ฟรีดริชที่ 3 ? มักซีมีเลียนที่ 1 ? คาร์ลที่ 5 ? แฟร์ดีนันด์ที่ 1 ? มักซีมีเลียนที่ 2 ? รูดอล์ฟที่ 2 ? มัททีอัส ? แฟร์ดีนันด์ที่ 2 ? แฟร์ดีนันด์ที่ 3 ? เลโอโปลด์ที่ 1 ? โยเซฟที่ 1 ? คาร์ลที่ 6 ? คาร์ลที่ 7 ? ฟรันซ์ที่ 1 ? โยเซฟที่ 2 ? เลโอโปลด์ที่ 2 ? ฟรันซ์ที่ 2