สถานีรถไฟชุมทางหาดใหญ่ ตั้งอยู่บนถนนรถไฟ ตำบลหาดใหญ่ อำเภอหาดใหญ่ จังหวัดสงขลา เป็นสถานีรถไฟ ระดับ 1 ของทางรถไฟสายใต้ โดยจากจุดนี้ทางรถไฟจะแยกออกเป็นสองสาย คือ
ในอดีตสถานีรถไฟชุมทางตั้งอยู่ที่สถานีรถไฟชุมทางอู่ตะเภา แต่ภายหลังประสบปัญหาน้ำท่วมบ่อยครั้ง จนมีการย้ายสถานีรถไฟมายังสถาบนีชุมทางหาดใหญ่ในปัจจุบัน ในช่วงก่อนปี พ.ศ. 2521 ได้มีการเดินรถไปสายหาดใหญ่-สงขลา ระยะทางประมาณ 29 กิโลเมตร
การคมนาคมในภาคใต้ในอดีตนั้น ต้องพึ่งการเดินทางด้วยรถไฟเป็นหลัก และด้วยการเป็นชุมทางสำคัญส่งผลให้อำเภอหาดใหญ่มีการขยายตัวทางเศรษฐกิจสูงนับจากอดีตจนปัจจุบัน มีตัวเมืองและย่านพาณิชย์ขนาดใหญ่จนมีขนาดใหญ่กว่าตัวอำเภอเมือง จังหวัดสงขลาด้วยซ้ำไป
สถานีรถไฟชุมทางหาดใหญ่ เคยตกเป็นเป้าการโจมตี โดยขบวนการแบ่งแยกดินแดน ในปัญหาความขัดแย้งในจังหวัดชายแดนภาคใต้ ดังนี้