วงดนตรีสุนทราภรณ์ ก่อตั้งขึ้นเมื่อวันที่ 20 พฤศจิกายน พ.ศ. 2482 โดยมีศิลปินยุคต้นๆ ดังนี้คือ เอื้อ สุนทรสนาน, มัณฑนา โมรากุล, เลิศ ประสมทรัพย์, สุภาพ รัศมิทัต, สุปาณี พุกสมบุญ, จันทนา โอบายวาทย์, จุรี โอศิริ, วินัย จุลละบุษปะ, เพ็ญศรี พุ่มชูศรี, ชวลี ช่วงวิทย์, พูลศรี เจริญพงษ์, วรนุช อารีย์, ศรีสุดา รัชตะวรรณ, สมศักดิ์ เทพานนท์, รวงทอง ทองลั่นธม, หม่อมราชวงศ์ถนัดศรี สวัสดิวัตน์, อ้อย อัจฉรา, มาริษา อมาตยกุล, บุษยา รังสี เป็นต้น
การรวมกลุ่มของนักดนตรีวงสุนทราภรณ์ เกิดขึ้นตั้งแต่ปี พ.ศ. 2479 โดยเอื้อ สุนทรสนานกับเพื่อนๆ ร่วมกันตั้งวงดนตรีไทยฟิล์ม ของบริษัท ภาพยนตร์ไทยฟิล์ม จำกัด โดยพระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าภาณุพันธ์ยุคล เมื่อบริษัทเลิกกิจการในปี พ.ศ. 2482 ประจวบกับวิลาศ โอสถานนท์ อธิบดีกรมโฆษณาการ ดำริให้มีวงดนตรีประจำกรม เอื้อและเพื่อนนักดนตรีวงไทยฟิล์ม จึงเข้ามาประจำเป็นวงหัสดนตรีกรมโฆษณาการ และเปลี่ยนชื่อเป็นวงดนตรีกรมประชาสัมพันธ์ ในเวลาต่อมา โดยนักดนตรีชุดเดียวกันนี้ เมื่อรับงานของทางราชการ จะใช้ชื่อว่าวงดนตรีกรมโฆษณาการ แต่เมื่อใช้รับงานส่วนตัว นอกเวลาราชการ จะใช้ชื่อว่าวงดนตรีสุนทราภรณ์ โดยมีที่มาจาก นามสกุลของเอื้อ (สุนทรสนาน) สนธิคำกับชื่อคนรักของเอื้อ (อาภรณ์)
ทว่าในยุคต่อมาจนถึงปัจจุบัน วัตถุประสงค์ของการใช้ชื่อทั้งสองเปลี่ยนไป กล่าวคือวงสุนทราภรณ์ เป็นสิทธิมรดกตามกฎหมายของอติพร เสนะวงศ์ บุตรสาวของเอื้อกับอาภรณ์ (สกุลเดิม: กรรณสูต) ส่วนวงดนตรีกรมประชาสัมพันธ์ มีโฉมฉาย อรุณฉาน (นิตยา อรุณวงศ์) เป็นหัวหน้า
