ลัทธิสัญลักษณ์นิยม (ภาษาอังกฤษ: Symbolism in arts) คือขบวนการทางศิลปะที่เกิดขึ้นในปลายคริสต์ศตวรรษที่ 19 ที่มาจากฝรั่งเศสและเบลเยียมในการเขียนกวีนิพนธ์และการสร้างศิลปะอื่นๆ
ลัทธิสัญลักษณ์นิยมเป็นปฏิกิริยาต่อลัทธิธรรมชาตินิยม (Naturalism) และ ลัทธิสัจจะนิยม (Realism) เป็นขบวนการที่ต่อต้านขบวนการอุดมคตินิยมที่พยายามจับความเป็นจริงอย่างละเอียดละออและพยายามยกระดับความธรรมดาขึ้นมาเหนืออุดมการณ์ ขบวนการเหล่านี้สนับสนุนความคิดทางเจตภาพ (spirituality), ทางจินตนาการ และทางความฝัน ทางที่นำไปสู่สัญลักษณ์นิยมเริ่มด้วยปฏิกิริยา นักเขียนบางคนเช่นยอรีส-คาร์ล อุยสมองส (Joris-Karl Huysmans) เริ่มด้วยการเป็นนักธรรมชาตินิยมก่อนที่จะเปลี่ยนเป็นนักสัญลักษณ์นิยม การเปลี่ยนแปลงของอุยสมองสมาจากความตื่นตัวในความสนใจทางศาสนาและทางเจตนิยม
ในวรรณคดีขบวนการมีรากฐานมาจาก “ดอกไม้แห่งความชั่วร้าย” (Les Fleurs du mal) ที่เขียนในปี ค.ศ. 1857 โดยชาร์ลส์ โบเดอแลร์ (Charles Baudelaire). การวิวัฒนาการดำเนินต่อมาโดยสเตฟแฟน มาล์ลาร์เม (St?phane Mallarm?) และพอล แวร์แลน (Paul Verlaine) ระหว่างคริสต์ทศวรรษ 1860 และ 1870 ต่อมาในคริสต์ทศวรรษ 1880 ขบวนการก็แสดงออกด้วยการออกคำแถลงอุดมการณ์และการสร้างความนิยมในหมู่นักเขียนในยุคนั้น งานของเอ็ดการ์ แอลเล็น โป (Edgar Allan Poe) ผู้โบเดอแลร์ชื่นชมและแปลงานเป็นภาษาฝรั่งเศส มีอิทธิพลต่อและเป็นแหล่งของภาพพจน์ต่างๆ สาหรับผู้ติดตามขบวนการนี้
สัญลักษณ์นิยมของศิลปะแตกต่างจากขบวนการทางวรรณกรรมตรงที่ สัญลักษณ์นิยมของศิลปะแตกมาจากทางด้านกอธิคของศิลปะจินตนิยม แต่จินตนิยมเป็นศิลปะที่เต็มไปด้วยอารมณ์และการมีปฏิกิริยาต่อสิ่งต่างๆ และสัญลักษณ์นิยมเป็นศิลปะที่คงที่และขลัง
