รายชื่อคำศัพท์เกี่ยวกับศาสนาอิสลาม

กะอฺบะหฺ (อาหรับ แปลว่า ลูกบาศก์) หมายถึง สิ่งก่อสร้างที่อยู่ในมัสยิดอัลฮะรอม มหานครมักกะหฺ ซาอุดีอาระเบีย อันเป็นจุดศูนย์รวมของมุสลิมทั่วโลก เมื่อจะประกอบพิธีฮัจย์ หรือต้องผินหน้าไปสู่เมื่อต้องการนมาซ

กิบละหฺ (อาหรับ แปลว่า ชุมทิศ) หมายถึง ทิศทางอันเป็นที่ตั้งของกะอฺบะหฺ ซึ่งมุสลิมหันหน้าเข้าหาเวลาละหมาด

กุรอาน, อัลกุรอาน หรือ อัลกุรอานุลกะรีม (อาหรับ แปลว่า การรวบรวม หรือการอ่าน) หมายถึงคัมภีร์ของอิสลามซึ่งถือว่าเป็น ธรรมนูญแห่งชีวิต เป็นคัมภีร์ที่อัลลอหฺที่ได้ทรงประทานให้ท่านศาสดามุฮัมมัด (ศ) เพื่อเป็นทางนำ แก่มนุษยชาติ

กุรบาน (อาหรับ แปลว่า การเข้าใกล้) ในอิสลามหมายถึง การเข้าใกล้ต่ออัลลอหฺด้วยการการเชือดสัตว์พลีต่อพระองค์ในวันอีดุลอัฎฮา

กาฟิร (อาหรับ แปลว่า ผู้ปฏิเสธ ผู้ไม่ยอมรับ ผู้เนรคุณ) หมายถึงผู้ไม่ใช่มุสลิม หรือผู้ไม่ยอมรับสัจธรรมอิสลาม

กะลิมะหฺ อัชชะฮาดะหฺ (อาหรับ แปลว่า คำสักขีพยาน) คือประโยค อัชหะดุ อัลลา อิลาหะ อิลลัลลอหฺ วะอัชฮะดุ อันนา มุฮัมมะดุร รอซูลุลลอหฺ "ข้าปฏิญาณว่าไม่มีพระเจ้าอื่นใดนอกจากอัลลอหฺ และข้าปฏิญาณว่ามุฮัมมัดเป็นศาสนทูตของพระองค์" เป็นคำแรกที่ผู้จะรับนับถือศาสนาอิสลามต้องกล่าว

คอวาริจญ์ (อาหรับ แปลว่า บรรดาคนที่ออก) พวกของอิมามอะลีย์ที่ปฏิเสธการปกครองของอิมามอะลีย์ ออกมาตั้งพรรคและนิกายใหม่ ตั้งตนเป็นปฏิปักษ์ต่ออะลีย์

ซะกาต (อาหรับ) แปลว่า การทำให้บริสุทธิ์ หมายถึง การบริจาคทานบังคับ เช่น 2.5% ของเงินทองที่เหลือจากการใช้

ซิยาเราะหฺ (อาหรับ แปลว่า การเยี่ยม) ในชีอะห์หมายถึงการเยี่ยมสุสาน หรือการรำลึกถึงบรรดาผู้บริสุทธิ์ทั้งสิบสี่ท่านด้วยการอ่านดุอาอฺให้

ซุนนะหฺ ภาษาอาหรับ แปลว่า แนวทาง ในวิชาฮะดีษ และ อุศูลุลฟิกหฺ หมายถึง คำพูด การกระทำ หรือการยอมรับของท่านนบีมุฮำมัด (ศ) ในวิชาฟิกหฺ คือ การเจริญรอยท่านนบี (ศ) ด้วยการปฏิบัติตามสิ่งที่ท่านนบี (ศ) เคยปฏิบัติ ซึ่งถือว่าหากทำแล้วจะได้รับผลบุญ แต่ถ้าละทิ้งก็ไม่เป็นบาปแต่ประการใด

ดะอฺวะห์ตับลีฆ (อาหรับ แปลว่า การเชิญการเผยแพร่) องค์กรอิสลามที่ก่อตั้งในอินเดีย มีเป้าหมายฟื้นฟูและเผยแพร่ศาสนาอิสลามทุกท้องถิ่นทั่วโลก

ดัจญาล (อาหรับ แปลว่า ผู้หลอกลวง) หมายถึงผู้หลอกลวงมนุษย์ตั้งตนเป็นศาสดาศาสนาจอมปลอม ดัจญาลที่ยิ่งใหญ่ที่สุดจะปรากฏในยุคสุดท้าย สามารถชุบชีวิตคนตาย แสดงปาฏิหาริย์และแสดงนรกสวรรค์ปลอมให้มนุษย์เห็น

ตัมมัต (มลายู) ยืมจากอาหรับ ตัมมัต (กริยา แปลว่า บริบูรณ์) หมายถึงการอ่านอัลกุรอานจบหนึ่งเล่ม

นบี (อาหรับ)แปลว่า ผู้พยากรณ์, ศาสดาพยากรณ์ คือ บุรุษที่อัลลอหฺทรงติดต่อด้วยเพื่อให้ทราบเรื่องศาสนาของพระองค์

นมาซ (ฟารซี) แปลว่าการวิงวอนขอพรจากอัลลอหฺที่มุสลิมทุกคนจำเป็นต้องปฏิบัติ วันละห้าเวลา คือเวลารุ่งอรุณก่อนตะวันขึ้น (ฟัจญ์ริ) เวลาหลังเที่ยง (ซุหฺริ (ดุหฺริ) และ อัศริ) เวลาหลังตะวันตกดิน (มัฆริบ และ อิชาอ์) การนมาซถือว่าเป็นการทำอิบาดะหฺที่สำคัญที่สุดข้อหนึ่ง เป็นหลักอิสลามข้อหนึ่งซึ่งมุสลิมต้องปฏิบัติ ดู ศอลาต

นะญิส (อาหรับ) สิ่งสกปรกต่าง ๆ ในกฎบัญญัติอิสลามหมายถึงสิ่งสกปรกที่ห้ามรับประทาน หรือใช้สอย ตัวอย่างเช่นเลือด ปัสสาวะ เนื้อสุกร

นิฟาซ, นิฟาส (อาหรับ) เลือดหลังคลอด สตรีที่ยังมีเลือดหลังคลอด ห้ามนมาซ หรือ ถือศีลอด นิสฟู ชะอิบาน (อาหรับ) คืนวันเพ็ญแห่งเดือนชะอฺบาน เป็นวันเกิดของอิมามมะหฺดี

บัยตุลลอหฺ (อาหรับ แปลว่า บ้านแห่งอัลลอหฺ) หมายถึง กะอฺบะหฺใน อัลมัสยิด อัลฮะรอม ในพระมหานครมักกะหฺ เป็นหลักของชุมทิศ ที่มุสลิมหันเข้าหาเมื่อนมาซ

บิลาล ชื่อสาวกศาสนทูต เป็นมุสลิมรุ่นแรก มีหน้าที่กล่าวคำอะซานเรียกผู้คนสู่การนมาซ เดิมเป็นทาส

บิลาล หรือ บิหล่าล (อาหรับ) ผู้ประกาศเรียกร้องมุสลิม สู่การนมาซเมื่อถึงเวลา เดิมเป็นชื่อของสาวกคนแรกที่ประกาศอะซาน มุอัซซิน ก็เรียก

ปอเนาะ (ยืมจากภาษามลายูกลาง ปนดก ยืมจากอาหรับ ฟุนดุก แปลว่า โรงแรม) โรงเรียนสอนศาสนาอิสลามที่จัดเตรียมหอพักให้นักเรียนอาศัย

ฟัรดูอัยนิ (อาหรับ) ข้อบังคับที่มุสลิมทุกคนต้องปฏิบัติ ในภาษาไทยเพี้ยนเป็น ฟัรดูอีน เช่น โรงเรียนฟัรดูอีน คือโรงเรียนสอนศาสนาอิสลามที่สอนวิชาภาคบังคับ เกี่ยวกับความเชื่อถือและการปฏิบัติ

ฟัรดูกิฟายะหฺ (อาหรับ) ข้อบังคับที่คนใดคนหนึ่งในชุมชนมุสลิมต้องปฏิบัติ เช่นการจัดการฝังศพผู้ตาย

มะกอม (อาหรับ สถานที่ยืน) สถานที่อันเคยเป็นที่ยืน เช่น มะกอม อิบรอฮีม หรือสุสานของบุคคลสำคัญ

มักรูหฺ (อาหรับ แปลว่า สิ่งที่น่ารังเกียจ) ในทางฟิกห์ หมายถึง สิ่งที่ไม่พึงปฏิบัติ หากละทิ้งจะได้รับผลบุญ แต่ถ้าหากปฏิบัติก็ไม่เป็นบาป

มัสยิด (อาหรับ) ศูนย์รวมมุสลิมในชุมชนเพื่อทำการละหมาด ประชุม สอนหนังสือ หรืออื่น ๆ ทำกิจการที่ดี มีประโยชน์ต่อสังคมส่วนรวม

มาซุ ญาวี, มาโซะ ญาวี (มลายู แปลว่า เข้าญาวี) หมายถึง การขลิบปลายหนังอวัยวะเพศชายเพื่อเข้าศาสนาของคนญาวี(มลายูมุสลิม)

มาซุ เมอลายู, มาโซะ มลายู (มลายู แปลว่า เข้ามลายู) หมายถึงการเข้ารีตของพวกมลายู นั่นคือ เข้ารับนับถือศาสนาอิสลาม

มุอัซซิน (อาหรับ) ผู้ประกาศเรียกร้องมุสลิม สู่การนมาซเมื่อถึงเวลา บิหล่าล หรือ บิลาล ก็เรียก

มุชฺริก (อาหรับ แปลว่า ผู้ตั้งภาคี) ในอิสลามหมายถึง ผู้ที่ตั้งภาคีต่ออัลลอหฺ เคารพบูชาสิ่งอื่นร่วมกับอัลลอหฺ

มุรีด (อาหรับ แปลว่า ผู้ต้องการ, ลูกศิษย์) ใช้ในภาษามลายูมีความหมายว่า นักเรียน ใช้ในวงการซูฟีย์ มีความหมายว่า ศิษย์

มุนาฟิก (อาหรับ แปลว่า คนสับปลับ) หมายถึง ผู้ที่แสดงตนเป็นมุสลิมแต่ซ่อนความปฏิเสธ หรือความสับปลับไว้ในใจ

มูซา ศาสนทูตท่านหนึ่ง เป็นบุตรของอิมรอน ประสูติในอิยิปต์และเติบโตในวังของฟาโรห์ ในที่สุดได้ช่วยเหลือบะนีอิสรออีลให้พ้นจากการตกเป็นทาสของฟาโรห์

รอมะฎอน เดือนที่ 9 ของปฏิทินฮิจญ์เราะหฺ หรือปฏิทินอิสลาม เป็นเดือนที่มุสลิมถือศีลอดทั้งเดือน

รอชีด (อาหรับ) รอเสด , รอเศรษฐ์ แปลว่า ความเป็น ผู้นำที่ถูกต้องตามหลักศาสนา หรือ ผู้นำที่ประเสริฐยิ่ง

ลาอิลาหะ อิลลัลลอหฺ มุฮัมมะดุร รอซูลุลลอหฺ (อาหรับ) คำปฏิญาณตนเพื่อเป็นมุสลิม มีความหมายว่า "ไม่มีพระผู้เป็นเจ้าอื่นใดนอกจากอัลลอหฺ มุฮัมมัดเป็นศาสนทูตของอัลลอหฺ"

(ศ) หรือ (ศล) คือ อักษรย่อแทนประโยค "ศอลลัลลอหุ อะลัยฮิ วะอาลิฮี วะซัลลัม" (อัลลอหฺทรงประทานพรและความสันติแก่มุฮัมมัดและวงศ์วานของท่าน) ซึ่งใช้ต่อท้ายชื่อของท่านศาสดามุฮัมมัด(ศ) เพื่อเป็นการให้เกียรติและยกย่องท่าน

สุนัต การขริบหนังที่อวัยเพศชาย เป็นคำที่ยืมจากภาษามลายู ซูนัต ซึ่งมีความหมายเดียวกัน ยืมมาจากภาษาอาหรับ ซุนนะหฺ แปลว่า แนวทาง. เข้าสุนัต ขริบหนังที่อวัยเพศชาย ยืมจากคำแรกของวลี มาซุก ญาวี (แปลว่า เข้าญาวี)ในภาษามลายู หมายถึง เข้า(ศาสนาของ)คนญาวี(มลายูมุสลิม) ด้วยการขลิบหนังอวัยวะเพศ

อะมัล ใช้ในภาษามลายู หมายถึง การกระทำความดี หรือ การทำอิบาดะหฺ ยืมจากอาหรับ อะมัล แปลว่า การทำ

อะห์ลุซซุนนะห์ คือ ผู้ที่ยึดมั่นในซุนนะฮ(แนวทางของท่านนบีมุฮัมมัด)และยึดมั่นในสิ่งที่บรรดากลุ่มชนมุสลิมยุคแรก(บรรดาสาวกของท่านนบีและบรรดาตาบิอีน) และพวกเขารวมตัวกัน(เป็นกลุ่มฺ)บนพื้นฐานของซุนนะฮ

อบูบักร (อาหรับ) ชื่อของคอลีฟะฮฺ(ผู้นำ)ของโลกมุสลิมคนแรกหลังจากท่านร่อซูลได้เสียชีวิตไปแล้ว ซึ่งเป็นผู้ที่รักยิ่งในศาสนาอิสลาม และอยู่เคียงข้างท่านร่อซูลมาโดยตลอด จึงเป็นที่รักของมุสลิมทั่วโลก

อามีน (อาหรับ) หมายถึง ขออัลลอฮฺทรงรับคำวิงวอน(ดุอาอฺ)ด้วยเถิด ใช้กล่าวหลังจากการวิงวอนขอ(ดุอาอฺ)จากพระเจ้า และหลังจากการอ่านซูเราะฮฺอัลฟาติหะฮฺในขณะละหมาด

อิมาม, อิหม่าม (อาหรับ) แปลว่า ผู้นำ คือ ผู้นำทำละหมาด, ผู้นำในชุมชน, ผู้ที่มีความรู้และมีคุณธรรม, หรือผู้นำของชาวชีอะฮฺนั่นคืออิมาม 12 ท่าน

ฮัจญ์ (อาหรับ) การไปแสวงบุญที่นครมักกะห์ ประเทศซาอุดีอาระเบีย ผู้ที่ทำฮัจญ์แล้วเรียกว่า ฮัจยี (ที่ถูกต้องคือ ฮาจญ์)

ฮัจญะหฺ (อาหรับ : ฮาจญะหฺ) เป็นคำนำหน้าชื่อสตรีที่ไปประกอบพีธีฮัจญ์มาแล้ว เพื่อเป็นการให้เกียรติ

ฮะดีษ (อาหรับ คำพูด) คำพูด การกระทำ และการยอมรับของศาสนทูตมุฮัมมัด นิยมแปลว่า พระวจนะของศาสนทูต

ฮะรอม (อาหรับ แปลว่า สิ่งต้องห้าม) สิ่งที่กฎบัญญัติศาสนาอิสลามห้ามไม่ให้ทำ อาหารฮะรอม คืออาหารที่ผิดกับหลักศาสนาอิสลาม เช่นสุรา หรือเนื้อสุกร

ฮะลาล (อาหรับ แปลว่า สิ่งที่ถูกอนุมัติ) สิ่งที่กฎบัญญัติศาสนาอิสลามอนุมัติให้ทำ อาหารฮะลาล คืออาหารที่ไม่ผิดกับหลักศาสนาอิสลาม

ฮากีม (อาหรับ) ผู้ปกครองหรือผู้พิพากษา ฮากิม ชัรอีย์ คือผู้ที่มีอำนาจในการตัดสินคดีตามบทบัญญัติอิสลาม

ฮิจเราะหฺ, ฮิจญ์เราะหฺ (อาหรับ แปลว่า การอพยพ) หมายถึงการอพยพของศาสนทูตมุฮัมมัดจากมักกะหฺไปยังนครมะดีนะหฺ