ราชวงศ์ศรีธรรมาโศกราช เป็นคำสนธิระหว่างคำว่า ธรรม + อโศก (เท่ากับ ธรรมาโศก) แต่ในเอกสารบางฉบับ สระ "อา" หายไป เหลือเพียง "ศรีธรรมโศก"
ราชวงศ์ศรีธรรมาโศกราช หรือ "ราชวงศ์ปทุมวงศ์" มีที่มาจากกษัตริย์ผู้สถาปนาอาณาจักรศรีธรรมราช (จังหวัดนครศรีธรรมราช) คือพระเจ้าศรีธรรมาโศกราช จากหลักฐานที่พบจดบันทึกไว้ในสมุดข่อยโบราณในหอสมุดแห่งชาติ มีชาวนครศรีธรรมราชท่านหนึ่งซึ่งสนใจศึกษาวิชาโหราศาสตร์ ได้ค้นคว้าพบดวงชะตาเมืองนครศรีธรรมราช สถาปนาขึ้นเมื่อวันพฤหัสบดี แรม 12 ค่ำ เดือน 3 ปีเถาะ จุลศักราช 649 ตรงกับพ.ศ. 1830 ซึ่งเป็นการสถาปนาหลังจากอาณาจักรศรีวิชัยได้ล่มสลายไปแล้ว เนื่องจากอาณาจักรศรีวิชัย มีอายุอยู่ในช่วง พ.ศ. 1000- 1800
พระเจ้าศรีธรรมาโศกราช มีพระอนุชา 2 พระองค์ องค์แรกพระนาม พระเจ้าจันทรภาณุ และพระเจ้าพงษาสุระ พระเจ้าศรีธรรมาโศกราช ทรงสถาปนา พระนามฐานันดรตำแหน่งพระมหาอุปราช ให้พระเจ้าจันทรภาณุ เป็นพระมหาอุปราช เมื่อพระเจ้าศรีธรรมาโศกราช พระเชษฐาสวรรคต องค์รอง พระเจ้าจันทรภาณุ ขึ้นเสวยราชย์แทน เป็นที่น่าสังเกตว่า หลังจากพระมหากษัตริย์แห่งอาณาจักรศรีธรรมาราช พระองค์ก่อนสวรรคต กษัตริย์พระองค์ต่อมาก็เป็นพระเจ้าศรีธรรมาโศกราชแทน ดังเช่นเมื่อพระเจ้าศรีธรรมาโศกราช พระองค์พี่สวรรคต พระเจ้าจันทรภาณุ ก็ได้รับพระนามว่า พระเจ้าศรีธรรมาราชโศกราช เช่นเดียวกัน แต่คนทั่วไป ก็มักจะเรียกจนติดปากว่า พระเจ้าจันทรภาณุ หรือในบางตำราใช้ พระเจ้าศรีธรรมาโศกราชจันทรภาณุ
ราชวงศ์ศรีธรรมาโศกราช เป็นราชวงศ์หนึ่ง ของสยามประเทศที่เคยมีอำนาจปกครอง อาณาจักรศรีธรรมาราช ซึ่งปกครองเมืองใหญ่ต่างๆ ในคาบสมุทรมลายู จำนวน 12 เมือง เรียกว่า เมืองสิบสองนักษัตร เมื่อสมัยสุโขทัยเรืองอำนาจ เป็นอาณาจักรไทยทางภาคเหนือและภาคกลาง อาณาจักรศรีธรรมาราช ก็มีอำนาจรุ่งเรืองทางภาคใต้ อาณาจักรศรีธรรมาราชเป็นมิตรที่ดีต่ออาณาจักรสุโขทัย มีการแลกเปลี่ยนวัฒนธรรมโดยเฉพาะพระพุทธศาสนา มีการส่งพระสงฆ์ไปยังอาณาจักรสุโขทัย เพื่อเผยแพร่พระพุทธศาสนา ปรากฏหลักฐานเป็นที่แน่ชัดว่า อาณาจักรศรีธรรมาราชยอมเข้าร่วมเป็นส่วนหนึ่งกับอาณาจักรสุโขทัย ราชวงศ์พระร่วง เริ่มสถาปนา พ.ศ. 1792 - 1981 มีราชไมตรีต่อกันมาถึงอาณาจักรกรุงศรีอยุธยา ราชวงศ์สุพรรณภูมิ ราชธานีกรุงอโยธยาศรีรามเทพนคร เริ่มสถาปนาราชวงศ์ พ.ศ. 1913 - 1931, 1952 - 2112 ราชวงศ์สุโขทัย พ.ศ. 2112 - อาณาจักรศรีธรรมาราช ราชวงศ์ศรีธรรมาโศกราช พระเจ้าศรีธรรมาโศกราช เมืองนครศรีธรรมราช เริ่มสถาปนา พ.ศ. 1830 สานสายสัมพันธ์เป็นส่วนหนึ่งของอาณาจักรสุโขทัย ราชวงศ์พระร่วง เมืองศรีสัชนาลัย พ.ศ. 1792 ในต้นพุทธศตวรรษที่ 19 สมเด็จพระไชยราชาธิราช ราชวงศ์สุพรรณภูมิ โดยสมเด็จพระไชยราชาธิราชเจ้า ทรงมีพระราชบิดา สมเด็จพระรามาธิบดีที่ ๑ ราชวงศ์พระร่วง พระราชมารดา ราชวงศ์สุพรรณภูมิสมเด็จพระไชยราชาธิราชเจ้าพระองค์มีพระมเหสี 3 พระองค์ มีตำแหน่ง ท้าวศรีจุฬาลักษณ์ ราชวงศ์พระร่วง ท้าวศรีสุดาจันทร์ ราชวงศ์อู่ทอง ท้าวศรีอินทรมหาเทวี ราชวงศ์ศรีธรรมาโศกราช หนึ่งในนั้นคือพระมเหสีจากราชวงศ์ศรีธรรมาโศกราช ซึ่งเป็นธรรมเนียมปฏิบัติตั่งแต่สมัยโบราณ ที่จะให้อาณาจักรของตน มีความสัมพันธ์กันกับอีกราชอาณาจักรหนึ่ง เพื่อเป็นหนึ่งเดียวกันจะได้เกื้อหนุน ช่วยเหลือซึ่งกันและกัน
