รัฐเวสต์เวอร์จิเนีย (West Virginia /?w?st v?r?d??nj?/ (help?info)) เป็นรัฐในเขตแอปพาเลเชีย ทางภาคใต้ของสหรัฐอเมริกา มีอาณาเขตติดต่อกับรัฐเวอร์จิเนียทางตะวันออกเฉียงใต้ รัฐเคนทักกีทางตะวันตกเฉียงใต้ รัฐโอไฮโอทางตะวันตกเฉียงเหนือ รัฐเพนซิลเวเนียทางเหนือ (ค่อนไปทางตะวันออก) และแมริแลนด์ทางตะวันออกเฉียงเหนือ โดยมีชาร์ลสตันเป็นเมืองหลวงและเมืองที่ใหญ่ที่สุดของรัฐ
รัฐเวสต์เวอร์จิเนียมีสถานะเป็นรัฐภายหลังจากที่ประชุมวีลลิง เมื่อปี ค.ศ. 1861 เมื่อผู้แทนจาก 50 เคาน์ตีทางเหนือของรัฐเวอร์จิเนียตัดสินใจแยกออกมาจากรัฐเวอร์จิเนียในช่วงสงครามกลางเมืองอเมริกา รัฐเวสต์เวอร์จิเนียเข้าร่วมสหพันธ์เมื่อวันที่ 20 มิถุนายน ค.ศ. 1861 และกลายเป็นรัฐชายแดนที่สำคัญในช่วงสงครามกลางเมือง ทั้งนี้ รัฐเวสต์เวอร์จิเนียเป็นเพียงรัฐเดียวของสหรัฐอเมริกาที่มีสถานะเป็นรัฐจากการแยกตัวออกมาจากสมาพันธรัฐอเมริกา และเป็นหนึ่งในสองรัฐที่ตั้งขึ้นมาในระหว่างสงครามกลางเมือง (อีกรัฐหนึ่งคือรัฐเนวาดาที่แยกออกมาจากดินแดนยูทาห์
รัฐเวสต์เวอร์จิเนียเป็นที่ขึ้นชื่อทางด้านภูเขาและเนินเขา อุตสาหกรรมป่าไม้และเหมืองถ่านหินที่สำคัญทางประวัติศาสตร์ และประวัติศาสตร์ทางการเมืองและแรงงาน รัฐนี้มีอาณาบริเวณคาสต์ที่หนาแน่นที่สุดในโลก ทำให้รัฐนี้เป็นพื้นที่สำคัญสำหรับการท่องถ้ำและการวิจัยทางวิทยาศาสตร์ ด้วยภูมิประเทศแบบคาสต์ในบริเวณนี้ ส่งผลให้เกิดแหล่งเพาะพันธุ์ปลาเทราท์
เมืองหลวงและที่ตั้งของรัฐบาลรัฐเวสต์เวอร์จิเนียคือเมืองชาร์ลสตัน ซึ่งตั้งอยู่บริเวณตะวันตกเฉียงใต้ของรัฐ
สภานิติบัญญัติรัฐเวสต์เวอร์จิเนียเป็นระบบสองสภา ประกอบไปด้วยสภาผู้แทนราษฎร (House of Delegates) และวุฒิสภา (Senate) สภาดังกล่าวเป็นสภานิติบัญญัติของพลเมือง ซึ่งหมายความว่าตำแหน่งทางนิติบัญญัติมิใช่อาชีพเต็มเวลา (full time) แต่หากเป็นอาชีพไม่เต็มเวลา (part-time) ดังนั้น สมาชิกสภานิติบัญญัติมักจะยังประกอบอาชีพถาวรของตนเองในชุมชนที่พักอาศัย
โดยปกติแล้ว สภานิติบัญญัติมีสมัยประชุมสภา 60 วันระหว่างมกราคมและต้นเดือนเมษายน วันสุดท้ายของสมัยประชุมมักจะลงท้ายด้วยความวุ่นวายในการออกกฎหมายวินาทีสุดท้าย เนื่องจากบทบัญญัติของรัฐธรรมนูญที่กำหนดปิดสมัยประชุมสภาในเวลาเที่ยงคืน ในช่วงเวลาที่เหลือของปี การประชุมชั่วคราวประจำเดือนจะจัดขึ้นเพื่อเตรียมการสำหรับการประชุมทั่วไป สมาชิกสภานิติบัญญัติอาจถูกเรียกประชุมวิสามัญเมื่อผู้ว่าการรัฐเรียกประชุมเป็นครั้งคราว
ตำแหน่งรองผู้ว่าการรัฐเป็นตำแหน่งที่กฎหมายระบุไว้ให้เป็นของประธานวุฒิสภารัฐเวสต์เวอร์จิเนีย
ผู้ว่าการรัฐจะได้รับการเลือกตั้งทุกๆ 4 ปีในวันเดียวกับการเลือกตั้งประธานาธิบดีสหรัฐอเมริกา และสาบานตนเข้ารับตำแหน่งในเดือนมกราคมที่ตามมา
ผู้ว่าการรัฐเวสต์เวอร์จิเนียสามารถดำรงตำแหน่ง 2 วาระติดต่อกันได้ แต่จะต้องเว้นวรรคอย่างน้อยหนึ่งวาระก่อนจะดำรงตำแหน่งวาระที่ 3 ได้
รัฐเวสต์เวอร์จิเนียเป็นหนึ่งในสิบเก้ารัฐ และรัฐเดียวในภาคตะวันออกเฉียงใต้ของสหรัฐอเมริกาที่ได้ยกเลิกโทษประหารชีวิต และเป็นเพียงรัฐเดียว
เพื่อให้ศาลมีเขตอำนาจครอบคลุม รัฐเวสต์เวอร์จิเนียได้แบ่งเขตอำนาจศาลออกเป็น 31 เขต โดยแต่ละเขตอำนาจประกอบด้วยเคาน์ตีอย่างน้อยหนึ่งเคาน์ตีหรือมากกว่านั้น ผู้พิพากษาศาลยุติธรรม (Circuit Courts) จะได้รับการเลือกตั้งแบบมีพรรค เพื่อดำรงตำแหน่งวาระ 8 ปี
ศาลสูงสุดของรัฐเวสต์เวอร์จิเนียคือศาลอุทธรณ์สูงสุด ศาลอุทธรณ์สูงสุดเป็นศาลอุทธรณ์ที่ยุ่งที่สุดในสหรัฐอเมริกา รัฐเวสต์เวอร์จิเนียเป็นหนึ่งใน 11 รัฐที่มีศาลอุทธรณ์เพียงชั้นเดียว รัฐธรรมนูญของรัฐเปิดช่องให้ตั้งศาลอุทธรณ์ระหว่างกลางได้ แต่สภานิติบัญญัติไม่เคยออกกฎหมายตั้งศาลขึ้นมาอีกชั้นหนึ่ง ศาลอุทธรณ์สูงสุดประกอบไปด้วยผู้พิพากษา 5 คน ถูกรับเลือกตั้งแบบมีพรรค เพื่อดำรงตำแหน่งวาระ 12 ปี
รัฐเวสต์เวอร์จิเนียเป็นรัฐควบคุมเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ อย่างไรก็ตาม สิ่งที่แตกต่างจากรัฐอื่นคือรัฐเวสต์เวอร์จิเนียไม่ได้ดำเนินการร้านขายปลีก เนื่องจากได้เลิกไปจากธุรกิจดังกล่าวตั้งแต่ปี ค.ศ. 1990 รัฐเวสต์เวอร์จิเนียยังคงผูกขาดการขายส่งเหล้ากลั่นเท่านั้น
ในระดับรัฐ พรรคเดโมแครติกมีบทบาทนำในการเมืองของรัฐเวสต์เวอร์จิเนียตั้งแต่ช่วงภาวะเศรษฐกิจตกต่ำครั้งใหญ่จนกระทั่งคริสต์ทศวรรษที่ 2000 สืบเนื่องมาจากธรรมเนียมสมาชิกสหภาพที่มีอิทธิพล ตั้งแต่ปี ค.ศ. 2000 เป็นต้นมา การเลือกตั้งของรัฐมีการแข่งขันกันสูงขึ้นทั้งในระดับรัฐและสหพันธรัฐ ในปัจจุบันเดโมแครตคุมคำแหน่งผู้ว่าการรัฐ ตำแหน่งทางบริหารต่างๆ ของรัฐเป็นส่วนใหญ่ และสมาชิกวุฒิสภา 1 ที่นั่ง ส่วนรีพีบลิกันคุมตำแหน่งสมาชิกวุฒิสภาอีก 1 ที่นั่ง สมาชิกสภาผู้แทนราษฎรทั้งหมด 3 ที่นั่ง และเสียงข้างมากในสภาทั้งสองของสภานิติบัญญัติรัฐเวสต์เวอร์จิเนีย
ตั้งแต่ปี ค.ศ. 2000 เป็นต้นมา ชาวเวสต์เวอร์จิเนียสนับสนุนผู้แทนพรรครีพับลิกันในการเลือกตั้งประธานาธิบดีทุกครั้ง ทำให้รัฐนี้ถูกมองว่าเป็นรัฐ "แดงจัด" ในระดับสหพันธรัฐ ในการเลือกตั้งประธานาธิบดีสหรัฐอเมริกา ค.ศ. 2012 มิตต์ รอมนีย์ ตัวแทนพรรครีพับลิกันเอาชนะบารัค โอบามาจากพรรคเดโมแครติกด้วยคะแนนเสียง 62% ต่อ 35% อย่างไรก็ตาม ก่อนหน้าปี ค.ศ. 2000 รัฐเวสต์เวอร์จิเนียถูกจัดให้เป็นฐานเสียงสำคัญของพรรคเดโมแครติกในระดับสหพันธรัฐ เนื่องจากตั้งแต่ปี ค.ศ. 1932 ถึง 1996 รัฐนี้ได้สนับสนุนตัวแทนพรรครีพับลิกันเพียง 3 ครั้งเท่านั้น ในการชนะถล่มทลายของพรรครีพับลิกันในปี ค.ศ. 1956, 1972, 1984
คริสเตียนนิกายอีแวนเจลิคัลประกอบกันเป็น 52% ของผู้ลงคะแนนเสียงของรัฐในปี ค.ศ. 2008 ผลสำรวจในปี ค.ศ. 2005 เผยให้เห็นว่าผู้ลงคะแนนเสียงของรัฐเวสต์เวอร์จิเนียกว่า 53% เป็นกลุ่มสนับสนุนชีวิตในครรภ์ (pro-life) ซึ่งสูงเป็นอันดับที่ 7 ของประเทศ ในปี ค.ศ. 2006 เพียง 16% สนับสนุนการแต่งงานเพศเดียวกัน ในปี ค.ศ. 2008 58% สนับสนุนการถอนทหารออกจากอิรัก ขณะที่ 32% ต้องการให้ทหารคงอยู่อิรัก ส่วนทางด้านการเงินการคลัง ปี ค.ศ. 2008 52% กล่าวว่าการขึ้นภาษีกับบุคคลร่ำรวยจะช่วยให้เศรษฐกิจดีขึ้น ขณะที่ 45% ไม่เห็นด้วย
