ระบบทศนิยมดิวอี้

การจัดหมู่หนังสือแบบทศนิยมดิวอี้ (อังกฤษ: Dewey Decimal Classification; DDC) เป็นระบบการจัดหมู่หนังสือแบบห้องสมุดที่อนุญาตให้เพิ่มหนังสือใหม่ในห้องสมุดในตำแหน่งที่เหมาะสมตามหัวเรื่อง[Note 1] ซึ่งตีพิมพ์ครั้งแรกในสหรัฐโดยเมลวิล ดิวอีใน ค.ศ. 1876ขณะที่เขากำลังเป็นผู้ช่วยบรรณารักษ์อยู่ที่วิทยาลัยแอมเฮอร์ส (Amherst College)

การจัดหมวดหมู่ในจำนวนเลขฐานสิบแนะนำแนวคิดของ ตำแหน่งสัมพัทธ์ และ ดัชนีสัมพัทธ์ ก่อนหน้านี้ห้องสมุดได้จัดเตรียมตำแหน่งชั้นวางหนังสือถาวรที่เกี่ยวข้องกับลำดับการได้มามากกว่าหัวข้อ สัญกรณ์การจัดหมวดหมู่ใช้ตัวเลขสามหลักสำหรับชั้นหลัก โดยมีทศนิยมที่เป็นเศษส่วนเพื่อขยายดูรายละเอียดเพิ่มเติมได้ ตัวเลขมีความยืดหยุ่นในระดับที่สามารถขยายได้ในลักษณะเส้นตรงเพื่อให้ครอบคลุมลักษณะพิเศษในวิชาทั่วไป มีห้องสมุดที่ใช้การจัดหมวดหมู่แบบนี้ถึง 200,000 แห่งในอย่างน้อย 135 ประเทศ

การจัดหมู่หนังสือแบบทศนิยมดิวอี้จัดระเบียบเนื้อหาในห้องสมุดตามระเบียบหรือสาขาวิชา โดยแบ่งออกเป็น10 หมวดหมู่ แต่ละหมวดหมู่แบ่งออกเป็น 10 หมวดหมู่ย่อย ซึ่งแบ่งออกเป็น 10 ส่วน สัญกรณ์ของระบบนี้ใช้ตัวเลขฮินดู-อารบิก โดยมีตัวเลขสามตัวประกอบขึ้นเป็นหมู่หลักและหมู่ย่อย กับทศนิยมเพิ่มเติม โครงสร้างการจำแนกเป็นแบบลำดับหมู่และสัญกรณ์ก็เป็นไปตามลำดับเดียวกัน ห้องสมุดไม่จำเป็นต้องให้รายละเอียดทั้งหมด โดยสามารถจำแนกประเภทด้วยการตัดทศนิยมด้านขวาสุดออกจากหมายเลขหมู่เพื่อให้ได้การจัดประเภททั่วไปมากขึ้น ดังตัวอย่าง:

เดิมทีการจำแนกประเภทนี้เป็นการแจกแจง นั่นหมายความว่ามีการระบุหมู่ทั้งหมดอย่างชัดเจนในตาราง เมื่อเวลาผ่านไป การจำแนนประเภทนี้เพิ่มแบบแผนระบบการจัดหมู่แบบแฟเซ็ทบางส่วนที่อนุญาตให้ตัวแยกประเภทสร้างตัวเลขจากการรวมหมายเลขหมู่สำหรับหัวข้อกับรายการจากตารางแยกต่างหาก ตารางต่าง ๆ ครอบคลุมองค์ประกอบที่ใช้กันทั่วไป เช่น ลักษณะทางภูมิศาสตร์และเวลา ภาษา และรูปแบบบรรณานุกรม เช่น เราสามารถสร้างหมายเลขหมู่ได้โดยใช้ 330 สำหรับเศรษฐศาสตร์ + .9 สำหรับการปฏิบัติทางภูมิศาสตร์ (geographic treatment) + .04 สำหรับทวีปยุโรป เพื่อสร้างหมู่ 330.94 เศรษฐศาสตร์ยุโรป หรืออาจรวมหมู่ 973 (สำหรับสหรัฐ) + .05 (สำหรับสิ่งพิมพ์รายคาบในหัวข้อ) เพื่อสร้างหมายเลข 973.05 สำหรับสิ่งพิมพ์รายคาบเกี่ยวกับสหรัฐโดยทั่วไป การจำแนกนี้ยังสามารถใช้นีโมนิคในบางหัวข้อได้ เช่น เลข 5 แทนประเทศอิตาลีในหมวดตัวเลขอย่าง 945 (ประวัติศาสตร์อิตาลี), 450 (ภาษาอิตาลี) และ 195 (ปรัชญาอิตาลี) การรวมกันระหว่างแฟเซ็ทกับนีโมนิคทำให้การจำแนกประเภทเป็น สังเคราะห์ ตามธรรมชาติ โดยความหมายนั้นสร้างขึ้นในส่วนต่าง ๆ ของหมายเลขการจำแนกประเภท

การจัดหมู่หนังสือแบบทศนิยมดิวอี้มีตัวเลขสำหรับทุกประเภท รวมถึงงานแต่ง แม้ว่าห้องสมุดหลายแห่งจะแยกหมวดงานแต่งตามตัวอักษรในนามสกุลของผู้แต่ง แต่ละหมายเลขที่กำหนดประกอบด้วยสองส่วน: หมายเลขหมู่ (จากระบบดิวอี้) และหมายเลขหนังสือ ซึ่ง "ป้องกันความสับสนของหนังสือที่ต่างกันในหัวเรื่องเดียวกัน" รูปแบบทั่วไปของหมายเลขหนังสือเรียกว่า เลขคัตเตอร์ ซึ่งแสดงผู้แต่งและทำให้หนังสือนั้นแตกต่างจากหนังสือเล่มอื่น ๆ ในหัวข้อเดียวกัน

การจัดหมู่หนังสือตามระบบทศนิยมของดิวอี้ แบ่งหนังสือออกเป็นหมู่ต่าง ๆ เริ่มจากหมู่ใหญ่คือหลักร้อย ไปหาหมู่ย่อยคือหลักสิบ หลักหน่วย ตามลำดับ (จาก DDC 23)

การจัดหมู่หนังสือแบบทศนิยมดิวอี้มีพื้นฐานมาจากการจัดหมู่หนังสือแบบทศนิยมสากล (UDC) ที่รวมตัวเลขดิวอี้พื้นฐานกับเข้ากับเครื่องหมายวรรคตอนที่เลือกไว้ (จุลภาค ทวิภาค วงเล็บ ฯลฯ) การปรับระบบเฉพาะสำหรับภูมิภาคนอกพื้นที่ที่ใช้ภาษาอังกฤษ ได้แก่ การจัดหมู่หนังสือแบบทศนิยมเกาหลี, แผนการจำแนกประเภทสำหรับห้องสมุดจีนแบบใหม่ และการจัดหมู่หนังสือแบบทศนิยมนิปปงในประเทศญี่ปุ่น

แม้ว่าจะมีการใช้งานแพร่หลาย การจัดหมู่หนังสือแบบนี้ถูกวิจารณ์ในด้านความซับซ้อนและความสามารถในการแก้ไขที่จำกัด โดยเฉพาะอย่างยิ่ง การจัดเรียงหัวข้อย่อยที่มีการอธิบายว่าล้าสมัยและมีอคติตามโลกทัศน์ของชาวแองโกล-อเมริกัน (Anglo-American)

ใน ค.ศ. 1932 หัวข้อที่เกี่ยวข้องกับรักร่วมเพศได้รับการบรรจุในหมู่ 132 (ความผิดปกติทางจิต) และ 159.9 (จิตวิทยาอปกติ) ต่อมาใน ค.ศ. 1952 หัวข้อรักร่วมเพศก็ถูกบรรจุในหมู่ 301.424 (การศึกษาเพศในสังคม) จากนั้นใน ค.ศ. 1989 จึงถูกบรรจุลงใน 363.49 (ปัญหาทางสังคม) และยังคงเป็นเช่นนั้นจนถึงปัจจุบัน

ใน ค.ศ. 1996 หัวข้อรักร่วมเพศได้รับการบรรจุลงในหมู่ 306.7 (เพศสัมพันธ์) และยังคงอยู่ตำแหน่งนั้นจนถึงปัจจุบัน แม้ว่าจะมีหนังสืออยู่ในหมู่ 616.8583 (พฤติกรรมทางเพศที่พิจารณาเป็นความผิดปกติทางการแพทย์) แนวทางอย่างเป็นทางการระบุว่า:

ใช้หมู่ 616.8583 สำหรับรักร่วมเพศต่อเมื่อผลงานนั้นถือสิ่งนี้เป็นความผิดปกติทางการแพทย์ หรือมุ่งเน้นเรื่องประเด็นโต้แย้งต่อผู้ที่พิจารณาว่ารักร่วมเพศเป็นความผิดปกติทางการแพทย์ ... ถ้าสงสัย ให้ใช้หมายเลขใดก็ตามนอกจาก 616.8583

หมู่หน้าสุดของศาสนาเข้าข้างศาสนาคริสต์มาก โดยใช้ช่อง 200 เกือบทั้งหมด ส่วนศาสนาอื่น ๆ ของโลกนับพันศาสนาได้รับการบรรจุในช่องที่ 290 ลงมา เช่น ศาสนาอิสลามจัดไว้ใน DDC 297 แม้ว่าจะมีผู้นับถือเกือบเท่ากับศาสนาคริสต์ก็ตาม หมู่ที่ 200 ทั้งหมดยังไม่ได้รับการเปลี่ยนแปลงตั้งแต่ DDC 1 เนื่องจากการปรับโครงสร้างจะทำให้เกิดงานจำนวนมากสำหรับห้องสมุดที่มีอยู่ แรงจูงใจสำหรับการเปลี่ยนแปลงนี้เป็นเชิงอุดมคติมากกว่าเชิงเทคนิค เนื่องจากการเพิ่มตัวเลขสำคัญสามารถเพิ่มช่องว่างได้ตามต้องการ