มหาวิทยาลัยเอดินบะระ (อังกฤษ: The University of Edinburgh; ละติน: Universitas Academica Edinburgensis) ก่อตั้งเมื่อปี ค.ศ. 1583 เป็นมหาวิทยาลัยที่มีชื่อเสียงในด้านการสอนและการวิจัย ตั้งอยู่ที่เมืองเอดินบะระ สกอตแลนด์ สหราชอาณาจักร เอดินบะระเป็นหนึ่งในมหาวิทยาลัยโบราณของสกอตแลนด์ และเป็นหนึ่งในมหาวิทยาลัยที่ใหญ่ที่สุดและมีชื่อเสียงที่สุดในสหราชอาณาจักร
เอดินบะระเป็นสมาชิกของกลุ่มรัสเซล (Russell Group) ซึ่งเป็นกลุ่มมหาวิทยาลัยวิจัยของสหราชอาณาจักร นอกจากนี้ยังเป็นมหาวิทยาลัยเดียวของสกอตแลนด์ (และมหาวิทยาลัยเดียวในสหราชอาณาจักร นอกเหนือจาก เคมบริดจ์ และอ๊อกซฟอร์ด) ที่เป็นสมาชิกของ Coimbra Group และ LERU สองกลุ่มมหาวิทยาลัยชั้นนำของยุโรป เป็นสมาชิกของเครือข่ายมหาวิทยาลัยวิจัย Universitas 21 อีกด้วย
ในช่วงคริสต์ศตวรรษที่ 18 มหาวิทยาลัยเอดินบะระได้กลายเป็นศูนย์กลางของยุครู้แจ้งของยุโรป (European Enlightenment) และกลายเป็นหนึ่งในมหาวิทยาลัยที่สำคัญที่สุดของทวีปยุโรป
เอดินบะระเป็นหนึ่งในสี่มหาวิทยาลัยเก่าแก่ของสกอตแลนด์ ซึ่งประกอบไปด้วย มหาวิทยาลัยเซนต์แอนดริวส์, มหาวิทยาลัยกลาสโกว์, มหาวิทยาลัยอเบอร์ดีน, และ มหาวิทยาลัยเอดินบะระ (เรียงตามความเก่าแก่จากมากไปน้อย) ก่อตั้งเมื่อปี ค.ศ. 1583 ในช่วงแห่งการเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็วของเมืองเอดินบะระ และนับเป็นมหาวิทยาลัยแรก ที่เงินทุนสนับสนุนมาจากสภาเมือง (แทนที่จะเป็นจากโบสถ์ดังเช่นมหาวิทยาลัยทั่วไปในสมัยนั้น). สาขาวิชาแรกที่เปิดสอนคือ กายวิภาคศาสตร์ และวิชาที่ต่อมาได้พัฒนากลายเป็นวิชาศัลยกรรม จากนั้นก็ได้ขยายการเรียนการสอนไปสู่สาขาอื่น ๆ อาคารหลังแรกของมหาวิทยาลัย คือ โอลด์คอลเลจ (Old College) ตั้งอยู่บนถนนเซาท์บริดจ์ บริเวณเมืองเก่า (โอลด์ทาวน์; Old town) ของเมือง (ปัจจุบันเป็นที่ตั้งของคณะนิติศาสตร์ และสำนักงานฝ่ายบริหารของมหาวิทยาลัย)
ปัจจุบันมหาวิทยาลัยมีหลักสูตรครอบคลุมเกือบทุกสาขาวิชา ยกเว้นด้านเกษตรกรรม (วิทยาลัยเกษตรกรรมสก็อต มีอาคารตั้งอยู่ในบริเวณวิทยาเขตคิงส์บิลดิ้งของมหาวิทยาลัย แต่ไม่ได้เป็นส่วนหนึ่งของมหาวิทยาลัย) และมีสำนักวิชาวิทยาการสารสนเทศที่ใหญ่มาก โดยเป็นหนึ่งในผู้นำของโลกในสาขานี้ โดยเฉพาะด้านปัญญาประดิษฐ์, ภาษาศาสตร์เชิงคำนวณ, ชีววิทยาระบบ, และวิทยาการคอมพิวเตอร์เชิงทฤษฎี
อาคารของมหาวิทยาลัยตั้งกระจายอยู่โดยรอบเมือง โดยมีสองวิทยาเขตใหญ่คือ จอร์จสแควร์ เป็นที่ตั้งของกลุ่มคณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ และ คิงส์บิลดิ้ง เป็นที่ตั้งของกลุ่มคณะวิทยาศาสตร์และวิศวกรรมศาสตร์ นอกจากนี้ยังมีวิทยาเขตอื่น ๆ อีก ได้แก่ คณะเทววิทยา ที่ the Mound, คณะศึกษาศาสตร์ ที่ปลายถนนรอยัลไมล์, คณะสัตวแพทยศาสตร์ ที่ Summerhall ติดกับสวนสาธารณะ the Meadows, กลุ่มคณะแพทยศาสตร์ ที่ Little France, และ Pollock Halls ซึ่งเป็นกลุ่มอาคารหอพักนักศึกษา
การจัดอันดับมหาวิทยาลัยโลกโดย ไทมส์ไฮเออร์เอดูเคชันซัปพลีเมนต์ เมื่อปี ค.ศ. 2005 (The 2005 Times Higher Education Supplement [THES] World University Rankings) จัดอันดับมหาวิทยาลัยเอดินบะระดังนี้:
การจัดอันดับมหาวิทยาลัยโลกโดย มหาวิทยาลัยเซี่ยงไฮ้ เจียวทง (The Academic Ranking of World Universities 2005 [ARWU]) จัดอันดับมหาวิทยาลัยเอดินบะระดังนี้:
ปี ค.ศ. 2005 มหาวิทยาลัยได้รับเลือกจากหนังสือพิมพ์ซันเดย์ไทมส์ (สหราชอาณาจักร) เป็นมหาวิทยาลัยสกอตแลนด์แห่งปี (Sunday Times Scottish University of the Year)
ปี ค.ศ. 2006 หนังสือแนะนำมหาวิทยาลัยโดยหนังสือพิมพ์ไทมส์ (สหราชอาณาจักร) (The Times Good University Guide 2006) จัดอันดับมหาวิทยาลัยเอดินบะระเป็นอันดับที่ 5 ของสหราชอาณาจักรในภาพรวม และอันดับที่ 4 ในด้านคุณภาพการเรียนการสอน
Aarhus ? Barcelona ? Bergen ? โบโลญญา ? Bristol ? Budapest ? เคมบริดจ์ ? Coimbra ? Dublin ? เอดินบะระ ? Galway ? Geneva ? G?ttingen ? Granada ? Graz ? Groningen ? Heidelberg ? Ia?i ? Jena ? Krak?w ? Leiden ? Leuven ? Louvain-la-Neuve ? Lyon ? Montpellier ? อ๊อกซฟอร์ด ? Padua ? Pavia ? Poitiers ? Prague ? Salamanca ? Siena ? Tartu ? Thessaloniki ? Turku I ? Turku II ? Uppsala ? W?rzburg
