มหาวิทยาลัยวงษ์ชวลิตกุล เป็นมหาวิทยาลัยเอกชนแห่งแรกที่ตั้งอยู่ในภาคตะวันออกเฉียงเหนือของประเทศไทย ก่อตั้งขึ้นเมื่อปี พ.ศ. 2527 โดยจัดการเรียนการสอนทั้งในระดับปริญญาตรี โท และเอก
มหาวิทยาลัยวงษ์ชวลิตกุล พัฒนามาจาก "วิทยาลัยวงษ์ชวลิตกุล" ซึ่งก่อตั้งโดยนายมุข วงษ์ชวลิตกุล เมื่อวันที่ 2 มีนาคม พ.ศ. 2527 ต่อมา ในปี พ.ศ. 2536 สภาวิทยาลัยวงษ์ชวลิตกุล ได้พิจารณาขอเปลี่ยนประเภทสถาบันเพื่อยกฐานะขึ้นเป็นระดับมหาวิทยาลัย และได้รับอนุมัติจากทบวงมหาวิทยาลัยให้เป็น "มหาวิทยาลัยวงษ์ชวลิตกุล " ตั้งแต่วันที่ 10 ตุลาคม พ.ศ. 2537
ใช้เครื่องหมายซึ่งมีรูปร่างเป็นวงกลม มีส่วนโค้งภายในรอบวง 16 วงโค้งต่อเนื่องกัน ถัดเข้ามาตอนบนเป็นชื่อมหาวิทยาลัยเขียนเป็นภาษาไทยว่า " มหาวิทยาลัยวงษ์ชวลิตกุล " ภายในวงโค้งตอนล่างเป็นชื่อมหาวิทยาลัยเขียนเป็นภาษาอังกฤษว่า " VONGCHAVALITKUL UNIVERSITY " ระหว่างชื่อภาษาไทย และ ชื่อภาษาอังกฤษทั้งสองด้าน มีรูปดอกไม้สี่กลีบ เกษรกลม อยู่ทั้งสองด้านเนื้อที่ตรงกลางของวงกลมมีรูปอนุสารีย์ท้าวสุรนารี และ ซุ้มประตูชุมพล กับมีเส้นวงโค้งก้อนเมฆอยู่เบื้องหลัง และ ด้านล่างของวงกลม มีข้อความปรัชญาของมหาวิทยาลัยคือ