มณฑลติรานา (แอลเบเนีย: Qarku i Tiran?s) เป็นหนึ่งใน 12 มณฑลของประเทศแอลเบเนีย มณฑลแบ่งการปกครอง ได้แก่ เขตคาเฟจา และเขตติรานา และแบ่งเมืองหลวง คือ ติรานา มีประชาชน 800,347 คน และเป็นมณฑลที่มีประชากรมากที่สุดในมณฑลของประเทศแอลเบเนีย
มณฑลติรานาติดกับทะเลเอเดรียติก และมีอาณาเขตติดกับมณฑลดูร์เรสทางทิศเหนือ ทิศตะวันออกเฉียงเหนือติดกับมณฑลดีเบอร์ ทางทิศตะวันออกเฉียงใต้ติดกับมณฑลเอลบาซาน และติดกับมณฑลฟิเยร์ทิศใต้
แม่น้ำสายหลักของมณฑล คือ แม่น้ำอิเชม และแม่น้ำติรานา โดยทั้งสองไหลผ่านตัวเมืองติรานา มณฑลมีระดับความสูงเหนือน้ำทะเลเอเดรียติก 110 เมตร (360 ฟุต) และจุดสูงสุดของมณฑล คือ Mali me Gropa โดยวัดได้ที่ 1,828 เมตร (5,997.38 ฟุต) เมืองหลวงของมณฑลมีขนาดพื้นที่ใกล้เคียงกับ เนเปิลส์, มาดริด และอิสตันบูล นอกจากนี้เมืองหลวงยังมีทะเลเทียมทั้งหมด 4 ทะเล ได้แก่ ทะเลสาบเทียมติรานา, the Kod?r-Kam?z Lake, Farka Lake และ Tufina Lake
ทางตอนใต้ของเมืองติรานามีหมู่บ้าน, หุบเขา, สวนมะกอก และล้อมรอบด้วยภูเขา ต่อมาทางตัวเมืองของ Petrel? ทางตอนใต้ โดยบริเวณนี้มีประวัติศาสตร์อันยาวนาน ซึ่งมีหอคอยซึ่งก่อสร้างในศตวรรษที่ 5 ที่นำมาใช้ให้ทหารออตโตมันเดินทางเข้าไปภายในประเทศแอลเบเนีย
ทางตอนใต้ของมณฑลใกล้กับชายแดนมณฑลเอลบาซาน มีภูเขามาก และยังมีทะเลสาบที่อยู่ในทิศตะวันตกเฉียงเหนือของมณฑลและทิศเหนือของเขตคาเฟจา พรมแดนของมณฑลยังติดกับทะเลเอเดรียติกตรงทิศตะวันตก จึงมีชาดหาดมากมาย ที่รู้จักกันดี คือ ชายหาด Plazhi i Gjeneralit
นอกจากนี้มณฑลยังมีอุทยานแห่งชาติ Dajti ตั้งอยู่ห่างจากทิศตะวันออกของติรานาไป 26 กิโลเมตร โดยมีพื้นที่ทั้งหมด 3,300 เฮกตาร์ อุทยานแห่งนี้นับได้ว่าเป็น "ระเบียงธรรมชาติของติรานา" โดยอุทยานนี้มีภูเขา Dajtด้วย เมื่องรวมพื้นที่กันแล้วจะมีพื้นที่ 29,216.9 เฮกตาร์
เมืองหลวงของมณฑลติรานามีอากาศค่อนข้างร้อนอบอ้าว ดังนั้นฤดูร้อนจะร้อนมาก (อุณหภูมิสูงสุดอยู่ที่ 42 องศาเซลเซียสในเดือนกรกฎาคม) แต่อาจจะมีฝนตกบ้าง นอกจากนี้ยังมีฤดูหนาว ค่อนข้างจะหนาวเย็น (อุณหภูมิต่ำสุดอยู่ที่ -10 องศาเซลเซียสในเดือนมกราคม และเดือนมีนาคม) และมีฝนตกเล็กน้อย โดยปริมาณฝนที่เยอะที่สุดอยู่ที่ 172 มิลลิลิตรในเดือนพฤศจิกายน
มณฑลติรานาแบ่งเขตการปกครองเป็น 2 เขต ได้แก่ เขตคาเฟจา และเขตติรานา และแบ่งเมืองหลวง คือ ติรานา นอกจากนี้ยังแบ่งเป็น 24 เทศบาล 5 เมือง และ 233 หมู่บ้าน
การปกครองของมณฑลปกครองโดยนายอำเภอชื่อว่า "Keltis Kruja" จากพรรคประชาธิปัตย์แห่งประเทศแอลเบเนีย (Democratic Party of Albania) และบริหารการปกครองโดยรวมโดยประธานาธิบดี บามีร์ ตอปี และนายกรัฐมนตรี ซาลี เบรีชา
ติรานาเป็นเมืองที่สำคัญทางเศรษฐกิจมณฑลติรานา และเป็นศูนย์กลางอุตสาหกรรมที่สำคัญ โดยมีการพัฒนาเจริญเติบโตอย่างรวดเร็วและเป็นที่ยอมรับในปี ค.ศ. 1920 มีรายได้หลักจากเกษตรกรรม, เครื่องจักร, สิ่งทอ, ยา และผลิตภัณฑ์โลหะ นอกจากการทำอุตสาหกรรมแล้ว ยังมีหลายธุรกิจที่สำคัญและสถาบันการศึกษารวมทั้งตลาดหลักทรัพย์ของติรานา และธนาคารติรานา ซึ่งมีการพัฒนาเจริญเติบโตต่อมาในปี ค.ศ. 1996
ต่อมาเริ่มมีการสร้างสิ่งก่อสร้างต่างๆ เช่น การรก่อสร้างตึกทีไอดีที่สูงถึง 85 เมตร จนปัจจุบันเมืองหลวงของมณฑลมีห้างสรรพสินค้าขนาดใหญ่ และศูนย์การค้าคิวทียู ที่ตั้งอยู่ทิศตะวันตกเฉียงเหนือของติรานาบนถนนที่ไปสู่ดูร์เรส
ฟุตบอล คือกีฬาที่เป็นที่นิยมในมณฑลติรานา โดยมีสโมสรฟุตบอลหลายสโมสร เช่น สโมสรเคเฟ ติรานา, สโมสรปาฟอส ติรานา และสโมสรเคเอส ไดนาโม ติรานา เป็นต้น นอกจากนี้สนามกีฬาหลักของมณฑลยังมีหลายสนาม เช่น สนามกีฬา Qemal Stafa และสนามกีฬา Selman St?rmasi
มหาวิทยาลัยและศูนย์การศึกษาที่มีชื่อเสียงส่วนใหญ่มัยอยู่ในติรานา เช่น มหาวิทยาลัยติรานา, มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ติรานา และมหาวิทยาลัยนิวยอร์กแห่งติรานา เป็นต้น และยังมีโรงเรียนมัธยมศึกษา เช่น สถาบันศิลปะติรานา และสถาบันวิทยาศาสตร์ติรานา เป็นต้น นอกจากนี้ยังมีโรงเรียนในแต่ละระดับชั้นอีกหลายแห่ง
