พระเจ้าแทโจแห่งโครยอ

พระเจ้าแทโจแห่งโครยอ (เกาหลี: ??, ฮันจา: ??, MC: Taejo, MR: Taejo ค.ศ. 877 - ค.ศ. 943) ปฐมกษัตริย์แห่งราชวงศ์โครยอ ที่ปกครองคาบสมุทรเกาหลี มีเดิมพระนามว่า วังกอน ประสูติในตระกูลพ่อค้าในเมืองซองโดที่ร่ำรวยจากการค้ากับจีนและเข้ารับราชการเป็นผู้นำทหารในอาณาจักรฮูโกกูรยอ (โกกูรยอใหม่) ขององค์ชายคุงฮเย จนได้รับความไว้วางใจจากคุงเยจนได้รับแต่งตั้งเป็นอัครเสนาบดี ในค.ศ. 918 บรรดาผู้นำทหารแห่งแคว้นแทบง (เปลี่ยนชื่อมาจากฮูโกกูรยอ) ทำการยึดอำนาจจากคุง เย และตั้งวังกอน เป็นพระเจ้าแผ่นดิน เป็นจุดเริ่มต้นของการปกครองของราชวงศ์โครยอ

วังกอน (??, ??) ประสูติเมื่อ ค.ศ. 877 ที่เมืองซองโด ตระกูลของวังกอนนั้นมีอิทธิพลทางการค้ามหาศาลควบคุมการค้ากับจีนและชิลลาและคุมเส้นทางการค้าบริเวณตอนกลางของคาบสมุทรเกาหลี ตำนานกล่าวว่าบรรพบุรุษของวังกอนอาศัยอยู่ในดินแดน โคกูรยอ มาก่อน ดังนั้นวังกอนจึงเป็นชาวโคกูรยอ

อาณาจักรชิลลาภายใต้การปกครองของราชินีจินซองอ่อนแอบรรดาขุนนางท้องถิ่นที่มีอำนาจพากันตั้งตนเป็นอิสระ และรบพุ่งกันเองจนเหลืออยู่สองฐานอำนาจใหญ่ คือ องค์ชายคุงเย (??) ทางตอนเหนือ และคยอนฮวอน (??) ทางตอนใต้ ในค.ศ. 895 คุงเยนำทัพเข้าบุกยึดเมืองซองโดของชิลลา ชาวเมืองซองโดจึงตกอยู่ภายใต้การปกครองของคุงเย ซึ่งประกาศปราบดาภิเษกตนเองเป็นกษัตริย์แห่งอาณาจักรโกกูรยอใหม่ (????, ????) วังกอนรับใช้คุงเยเป็นแม่ทัพคุมทัพเรือด้วยประสบการณ์การเดินเรือสมัยเป็นพ่อค้าทำให้วังกอนประสบความสำเร็จและได้รับความไว้วางใจจากคุงเยอย่างมากถึงขนาดเรียกวังกอนว่าเป็นน้อง

ในค.ศ. 915 คุงเยเปลี่ยนชื่ออาณาจักรเป็นแทบง (??, ??) และแต่งตั้งให้วังกอนเป็นอัครเสนาบดี แต่คุงฮเยเหลิงอำนาจ อ้างว่าตนเป็น มีนึก (พระศรีอาริยเมตตรัย) ปกครองอย่างเผด็จการ ใช้เงินอย่างฟุ่มเฟือยในการจัดพิธีบูชาตัวเอง ในค.ศ. 918 บรรดาผู้นำทหารของแทบงจึงกระทำการยึดอำนาจและสังหารคุงเย และเชิญวังกอนขึ้นครองราชสมบัติวังกอนเปลี่ยนชื่ออาณาจักรใหม่เป็น โครยอ (??, ??) มาจาก โกคูรยอ เพื่ออ้างถึงการสืบทอดจากอาณาจักรโบราณที่ยิ่งใหญ่ พระเจ้าแทโจทรงสถาปนาเมืองซองโดขึ้นเป็นเมืองหลวง ในค.ศ. 926 อาณาจักรบัลแฮ (??, ??) ของชาวเกาหลีถูกพวกคิตันบุกทำลาย ชาวเกาหลีจำนวนมากจึงอพยพลงมาโครยอนำโดยแทควางฮย็อน (???, ???) รัชทายาทแห่งพาลแฮ พระเจ้าแทโจก็ต้อนรับเลี้ยงดูชาวพาลแฮอย่างดีในฐานะที่มีบรรพบุรุษเป็นชาวโคกูรยอเหมือนกัน

พระเจ้าแทโจฟื้นฟูเมืองเปียงยางอดีตเมืองหลวงอาณาจักรโคกูรยอให้เป็นศูนย์กลางทางการทหารเพื่อต้านทานพวกคิตันทางเหนือ หลังจากที่รกร้างไปนานหลังอาณาจักรโคกูรยอล่มสลาย ในค.ศ. 927 พระเจ้าคยอนฮวอน กษัตริย์แห่งฮูแบกเจ (???, ???) นำทัพบุกทำลายเมืองคยองจู เมืองหลวงของชิลลา สังหารพระเจ้าคยองแอ (???, ???) จับตัวพระราชวงศ์ชิลลา กวาดต้อนชาวเมือง และตั้งพระเจ้าคยองซุน (???, ???) เป็นกษัตริย์หุ่นเชิด เหตุการณ์นี้ทำให้คยอนฮวอนมีอำนาจเด็ดขาดในคาบสมุทรเกาหลี และหันมาบุกโครยอ พระเจ้าแทโจทรงยกทัพไปสู้ แต่พ่ายแพ้ยับเยินที่เขาคงซาน (??, ??) และสูญเสียผู้นำทหารคนสำคัญรวมทั้งคนที่ช่วยพระองค์ให้ขึ้นบัลลังก์ด้วย

แต่ในค.ศ. 930 พระเจ้าแทโจก็สามารถกู้สถานการณ์คืนได้โดยยกทัพบุกเอาชนะทัพฮูแบกเจที่โคชัง (?? ??) ความพ่ายแพ้ครั้งนี้ทำให้ราชสำนักของฮูแบกเจปั่นป่วน เกิดความขัดแย้งภายในเพื่อแย่งชิงบัลลังก์ คยอนฮวอนจึงตั้งบุตรชายคนที่สี่ของตนเป็นรัชทายาท ทำให้บุตรชายคนโตของคยอนฮวอน คือ ชินกอม (??) ไม่พอใจจับคยอนฮวอนบิดาของตนขังไว้ที่วัด แต่คยอนฮวอนหลบหนีมาได้ และเดินทางมาโครยอขอยอมจำนนแต่พระเจ้าแทโจ

ในค.ศ. 935 พระเจ้าคยองซุนนำขุนนางชิลลามาสวามิภักดิ์ต่อพระเจ้าแทโจ สิ้นสุด 900กว่าปีอาณาจักรชิลลา ในค.ศ. 936 พระเจ้าแทโจยกทัพบุกฮูแบกเจ เอาชนะชินกอมแล้วบุกยึดฮูแบกเจ รวมคาบสมุทรเกาหลีเป็นหนึ่งได้อีกครั้ง

พระเจ้าแทโจตระหนักว่าพระองค์ก้าวขึ้นสู่บัลลังก์ได้ด้วยการสนับสนุนจากขุนนางท้องถิ่นราชสำนักของพระองค์นั้นก็ประกอบไปด้วยขุนนางจากอาณาจักรต่างๆ พระเจ้าแทโจจึงดำเนินนโยบายประนีประนอมกับอำนาจเก่าเหล่านี้ ไม่กดขี่หรือแย่งอำนาจมาพระเจ้าแทโจตั้งพระเจ้าคยองซุนกษัตริย์องค์สุดท้ายของชิลลาเป็นเจ้าเมืองคยองจูซึ่งมีบรรดาศักดิ์สูงกว่าองค์ชายรัชทายาทของโครยอเสียอีก ให้ยศถาบรรดาศักดิ์กับขุนนางชิลลาเดิม และพยายามอย่างมากที่จะรวมพระราชวงศ์ชิลลาเข้ากับพระองค์โดยอภิเษกสมรสกับเจ้าหญิงชิลลาหลายพระองค์

พระเจ้าแทโจยังประกาศให้พระพุทธศาสนาเป็นศาสนาประจำอาณาจักรอีกด้วย พระเจ้าแทโจเกลียดชังพวกคิตันว่าป่าเถื่อนมาข่มเหงชาวเกาหลี แม้พวกคิตันจะส่งทูตมาเจรจาสัมพันธไมตรีมากี่ครั้งแต่ก็ขับไล่ทูตคิตันออกไปและจับอูฐที่ทูตคิตันให้มาเป็นของขวัญขังไว้ให้อดอาหารตาย

แทโจ  ? ฮเยจง  ? จองจง  ? ควางจง  ? คยองจง  ? ซองจง  ? มกจง  ? ฮย็อนจง  ? ทอกจง  ? จองจง  ? มุนจง  ? ซุนจง  ? ซอนจง  ? ฮอนจง  ? ซุกจง  ? เยจง  ? อินจง  ? อีจง  ? มยองจง  ? ชินจง  ? ฮึยจง  ? คังจง  ? โคจง  ? วอนจง  ? ชุงยอล  ? ชุงซอน  ? ชุงซุก  ? ชุงฮเย  ? ชุงมก  ? ชุงจอง  ? คงมิน  ? อู  ? ชัง  ? คงยัง