ไนจีเรีย (อังกฤษ: Nigeria) หรือชื่ออย่างเป็นทางการว่า สหพันธ์สาธารณรัฐไนจีเรีย (อังกฤษ: Federal Republic of Nigeria) เป็นประเทศในแอฟริกาตะวันตก มีประชากรมากที่สุดในแอฟริกา ไนจีเรียได้ปกครองด้วยระบอบประชาธิปไตยเมื่อพ.ศ. 2542 หลังจากที่มีการปกครองโดยเผด็จการทหารหลายคนที่โหดร้ายและคดโกง มานาน 16 ปี ระหว่างปี พ.ศ. 2508 ถึง พ.ศ. 2542 ไนจีเรียปกครองโดยเผด็จการทหารที่ชิงอำนาจด้วยการรัฐประหาร (ยกเว้นสาธารณรัฐที่ 2 ในช่วง พ.ศ. 2522-2526)
ไนจีเรียมีอาณาเขตทางตะวันตกติดต่อกับเบนิน ทางตะวันออกติดต่อกับ ชาดและแคเมอรูน ทางเหนือติดต่อกับไนเจอร์ ทางใต้ติดต่อกับอ่าวกินี เมืองใหญ่ ๆ มีเช่นเมืองหลวงอาบูจา เมืองหลวงเดิมเลกอส อีบาดัน แคละบาร์ วาร์รี พอร์ตฮาร์คอร์ต เอนูกู คาโน คาดูนา โอนิตชา เอ็นเนวี จอส อีโลรีน ไมดูกูรี อาบา เบาชี โอเวอร์รี โซโคโต และเบนินซิตี
ชื่อของประเทศได้รับการตีพิมพ์ครั้งแรกในหนังสือพิมพ์เดอะไทมส์ ในพ.ศ. 2440 และได้รับการแนะนำมาโดยบรรณาธิการฝ่ายอาณานิคมฟลอรา ชอ (Flora Shaw) ซึ่งในภายหลังได้แต่งงานกับเฟรดริก ลูการ์ด (Frederick Lugard) ผู้ว่าการของไนจีเรียรวม (Govenor General of the Amalgamated Nigeria) คนแรก ชื่อมาจากการรวมคำว่า "Niger" (แม่น้ำไนเจอร์ แม่น้ำที่ยาวที่สุดในประเทศ) กับคำว่า "Area" (พื้นที่)
ปัจจุบันประเทศไนจีเรียแบ่งเขตการปกครองออกเป็น 36 รัฐ และ 1 เขตปกครองพิเศษที่เรียกว่า เฟเดอรัลแคพิทอลเทร์ริทอรี (Federal Capital Territory: FCT) อันเป็นที่ตั้งของเมืองอาบูจา เมืองหลวงของไนจีเรีย รัฐของไนจีเรียทั้ง 36 รัฐ มีดังนี้
ไนจีเรียมีระบบเศรษฐกิจแบบผสม และพึ่งขึ้นสู่สถานะประเทศรายได้ต่ำระดับปานกลาง (lower middle income) จากธนาคารโลก ไนรีเรียมีอัตราการเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจสูงมาก อย่างไรก็ตาม อัตราการเพิ่มขึ้นของประชากรก็สูงมากอย่างน่ากลัว นั่นเองทำให้รายได้ต่อหัวของประชากรในประเทศเพิ่มขึ้นเพียงช้าๆ มีการคาดการณ์กันว่า ในปี ค.ศ. 2030 ไนจีเรียอาจมีประชากรสูงถึง 263 ล้านคน จากปัจจุบัน 174 ล้านคน
ไนจีเรียเองก็เป็นประเทศหนึ่งในแอฟริกาที่มีแหล่งทรัพยากรธรรมชาติที่อุดมสมบูรณ์ มีระบบการเงิน, กฎหมาย, สังคม, การคมนาคม และตลาดหลักทรัพย์ ที่พัฒนาเป็นอย่างดี นอกจากนี้ ไนจีเรียในฐานะประเทศที่มีอาณาเขตใหญ่เป็นอันอับสองของทวีปแอฟริกา ยังมีผลิตภัณฑ์มวลรวมภายในประเทศ (อำนาจซื้อ) สูงเป็นอันดับที่ 30 ของโลก ในปี พ.ศ. 2555 และไนจีเรีย ยังเป็นคู่ค้ารายใหญ่ที่สุดอนุภูมิภาคซาฮาร่าของสหรัฐอเมริกา
ไนจีเรียเป็นสมาชิกขององค์กรความร่วมมือทางการค้าระหว่างประเทศต่างๆมากมาย หนึ่งในนั้นคือเป็นสมาชิกของกลุ่มประเทศผู้ส่งออกน้ำมัน โอเปค ซึ่งในทศวรรษที่ 1970 ที่เกิดการตื่นตัวด้านพลังงานน้ำมัน ไนจีเรียได้ก่อหนี้สาธารณะต่างประเทศไว้มากมายเพื่อลงทุนในโครงสร้างพื้นฐานที่สำคัญ จนกระทั่งเกิดภาวะน้ำมันล้นตลาดในทศวรรษที่ 1980 ที่ส่งผลให้ราคาน้ำมันตกต่ำทั่วโลก แม้ว่าไนจีเรียได้พยายามจะชำระหนี้เงินกู้ให้ทันตามกำหนด แต่ในที่สุดก็เกิดการผิดนัดชำระหนี้ ทั้งเงินต้นและดอกเบี้ย
