บรัสเซลส์ (อังกฤษ: Brussels), บรูว์แซล (ฝรั่งเศส: Bruxelles) หรือ บรึสเซิล (ดัตช์: Brussel; เยอรมัน: Br?ssel) เรียกอย่างเป็นทางการว่า เขตเมืองหลวงบรัสเซลส์ หรือ เขตบรัสเซลส์ (ฝรั่งเศส: R?gion de Bruxelles-Capitale, ดัตช์: Brussels Hoofdstedelijk Gewest) เป็นเมืองหลวงของประเทศเบลเยียม และเป็นศูนย์กลางหรือเมืองหลวงอย่างไม่เป็นทางการของสหภาพยุโรป (อียู) เขตบรัสเซลส์แบ่งการปกครองย่อยเป็นเทศบาลจำนวน 19 แห่ง รวมถึง เทศบาลนครบรัสเซลส์ (City of Brussels) ซึ่งอยู่ใจกลางเขตมีอาณาเขตเพียง 32.61 ตร.กม. และเป็นที่มาของชื่อเขตเมืองหลวงซึ่งกินบริเวณกว้างกว่ามาก (161 ตร.กม.) นอกจากนั้นบรัสเซลส์ยังเป็นที่ตั้งของชุมชนฝรั่งเศสและชุมชนฟลามส์ เขตเทศบาลนครบรัสเซลส์มีประชากรประมาณ 140,000 คน แต่เขตเมืองหลวงบรัสเซลส์นั้นมีประชากรรวมประมาณเกือบ 2 ล้านคน
เบลเยียมมีการแบ่งเขตของประชากรที่พูดภาษาดัตช์ (ทางเหนือ) และภาษาฝรั่งเศส (ทางใต้)? โดยมีเส้นแบ่งเขตที่ชัดเจน บรัสเซลส์นั้นอยู่ในเขตของดัตช์ แต่ภาษาอย่างเป็นทางการนั้นใช้ทั้งสองภาษา โดยส่วนใหญ่เป็นภาษาฝรั่งเศส
บรัสเซลส์เป็นที่ตั้งขององค์กรระหว่างประเทศที่สำคัญหลายแห่ง หน่วยงานสำคัญของสหภาพยุโรป 2 หน่วยงาน คือ คณะกรรมาธิการยุโรป (European Commission) และคณะมนตรีแห่งสหภาพยุโรป (Council of the European Union) ที่มีสำนักงานใหญ่ในกรุงบรัสเซลส์ นอกจากนี้บรัสเซลส์ยังเป็นที่ตั้งของนาโต (NATO) อีกด้วย ทำให้หลายประเทศมีสถานทูตในบรัสเซลส์ถึง 3 แห่ง คือ สถานทูตปกติของแต่ละประเทศ สถานทูตประจำสหภาพยุโรป และสถานทูตประจำนาโต
จากการแบ่งเขตภูมิอากาศของเคปเปิน บรัสเซลส์อยู่ในเขตภูมิอากาศแบบอบอุ่นชื้นภาคพื้นสมุทร (Oceanic climate - Cfb) อันเนื่องมาจากที่ตั้งนั้นอยู่ใกล้กับเขตชายฝั่งที่พัดพาลมทะเลเข้ามาจากมหาสมุทรแอตแลนติก ทำให้มีฝนตกสม่ำเสมอในอุณหภูมิที่อบอุ่น โดยจากค่าเฉลี่ย (วัดจากสถิติในรอบหนึ่งร้อยปี) นั้นแสดงให้เห็นว่าประมาณ 200 วันจะพบฝนตกในเขตเมืองหลวงบรัสเซลส์ ส่วนหิมะนั้นพบได้ค่อนข้างยาก โดยปกติแล้วจะตกเพียงปีละครั้งหรือสองครั้งเท่านั้น
เขตเมืองหลวงบรัสเซลส์นั้นถือเป็นหนึ่งในสามเขต (Region) ของประเทศเบลเยียม ในขณะที่บทบาทของชุมชนฝรั่งเศสแห่งเบลเยียม และชุมชนฟลามส์นั้นจะเน้นด้านภาษาและวัฒนธรรมในแต่ละท้องถิ่น บรัสเซลส์นั้นเป็นเขตทวิภาษา ซึ่งใช้ทั้งภาษาฝรั่งเศสและภาษาดัตช์ ทำให้สถานบริการสาธารณะต่างๆจะให้บริการทั้งสองภาษา ซึ่งประชากรส่วนใหญ่ในเขตบรัสเซลส์ประกอบด้วยผู้ที่ใช้ภาษาฝรั่งเศสประมาณร้อยละ 60 - 85(รวมทั้งผู้อพยพ และผู้ที่ใช้เป็นภาษาหลักในการสื่อสาร) และภาษาดัตช์ประมาณร้อยละ 10-15 ในปีค.ศ. 2006 จากการสำรวจประชากรที่อาศัยอยู่ทั้งหมด ประกอบด้วยชาวเบลเยียมจำนวนร้อยละ 73.1, ชาวฝรั่งเศสร้อยละ 4.1, ผู้ถือสัญชาติในกลุ่มประเทศในสหภาพยุโรปร้อยละ 12, ชาวโมร็อคโคร้อยละ 4.0 และผู้ที่มิได้ถือสัญชาติในกลุ่มประเทศในสหภาพยุโรปร้อยละ 6.8
การปกครองในระดับเขตประกอบด้วย สภาบรัสเซลส์ โดยมีสมาชิกสภาจำนวน 89 คน (แบ่งเป็นผู้ใช้ภาษาฝรั่งเศส 72 คน และผู้ใช้ภาษาดัตช์ 17 คน) และรัฐบาลบรัสเซลส์ ซึ่งนำโดยประธาน หรือ มินิสเตอร์-เพรสซิเดนต์ (Minister-President) ซึ่งจะต้องเป็นกลางทางด้านภาษา แต่ในทางปฏิบัติแล้วผู้ที่ดำรงตำแหน่งประธานจะเป็นผู้ที่ใช้ภาษาฝรั่งเศส, รัฐมนตรีที่พูดภาษาฝรั่งเศส 2 คน และรัฐมนตรีที่พูดภาษาดัตช์อีก 2 คน, ผู้ช่วยรัฐมนตรี (Secretary of State) จำนวน 3 คน (ภาษาฝรั่งเศส 2 คน และภาษาดัตช์ 1 คน) โดยสภาบรัสเซลส์นั้นมีอำนาจตามกฎหมายในการออกเทศบัญญัติ (ฝรั่งเศส: ordonnances, ดัตช์: ordonnanties) ซึ่งถือเป็นกฎหมายที่สามารถบังคับใช้ได้
1985 เอเธนส์ ? 1986 ฟลอเรนซ์ ? 1987 อัมสเตอร์ดัม ? 1988 เบอร์ลินตะวันตก ? 1989 ปารีส ? 1990 กลาสโกว์ ? 1991 ดับลิน ? 1992 มาดริด ? 1993 แอนต์เวิร์ป ? 1994 ลิสบอน ? 1995 ลักเซมเบิร์ก ? 1996 โคเปนเฮเกน ? 1997 เทสซาโลนีกี ? 1998 สตอกโฮล์ม ? 1999 ไวมาร์ ? 2000 เรคยาวิก ? แบร์เกน ? เฮลซิงกิ ? บรัสเซลส์ ? ปราก ? กรากุฟ ? ซานเตียโกเดกอมโปสเตลา ? อาวีญง ? โบโลญญา ? 2001 รอตเทอร์ดาม ? โปร์ตู ? 2002 บรูช ? ซาลามังกา ? 2003 กราซ ? 2004 เจนัว ? ลีล ? 2005 คอร์ก ? 2006 แพทรัส ? 2007 ลักเซมเบิร์กและปริมณฑล ? ซีบีอู ? 2008 ลิเวอร์พูล ? สตาวังเงร์ ? 2009 ลินซ์ ? วิลนีอุส ? 2010 เอสเซิน ? เพช ? อิสตันบูล ? 2011 ตุรกุ ? ทาลลินน์ ? 2012 มารีบอร์ ? กีมาไรช์ ? 2013 คอชิตเซ ? มาร์แซย์ ? 2014 อูเมโอ ? รีกา ? 2015 มงส์ ? เปิลเซน ? 2016 โดโนสเตีย-ซานเซบัสเตียน ? วรอตสวัฟ ? 2017 ออร์ฮูส ? แพฟอส 2018 วัลเลตตา ? เลวาร์เดิน 2019 พลอฟดิฟ ? มาเตรา
อัมสเตอร์ดัม?เนเธอร์แลนด์อันดอร์ราลาเวลลา?อันดอร์ราบรัสเซลส์?เบลเยียมดักลาส?เกาะแมน (สหราชอาณาจักร)ดับลิน?ไอร์แลนด์ลอนดอน?สหราชอาณาจักรปารีส?ฝรั่งเศสเซนต์เฮลเยอร์?เจอร์ซีย์ (สหราชอาณาจักร)เซนต์ปีเตอร์พอร์ต?เกิร์นซีย์ (สหราชอาณาจักร)
โคเปนเฮเกน?เดนมาร์กเฮลซิงกิ?ฟินแลนด์มารีเอฮัมน์?หมู่เกาะโอลันด์ (ฟินแลนด์)ออสโล?นอร์เวย์เรคยาวิก?ไอซ์แลนด์รีกา?ลัตเวียสตอกโฮล์ม?สวีเดนลองเยียร์เบียน?สฟาลบาร์ (นอร์เวย์)ทาลลินน์?เอสโตเนียวิลนีอุส?ลิทัวเนีย
เบอร์ลิน?เยอรมันเบิร์น?สวิตเซอร์แลนด์บราติสลาวา?สโลวาเกียบูคาเรสต์?โรมาเนียบูดาเปสต์?ฮังการีลูบลิยานา?สโลวีเนียลักเซมเบิร์ก?ลักเซมเบิร์กปราก?สาธารณรัฐเช็กวาดุซ?ลิกเตนสไตน์เวียนนา?ออสเตรียวอร์ซอ?โปแลนด์
เอเธนส์?กรีซเบลเกรด?เซอร์เบียลิสบอน?โปรตุเกสมาดริด?สเปนโมนาโก?โมนาโกพอดกอรีตซา?มอนเตเนโกรพริชตีนา?คอซอวอโรม?อิตาลีซานมาริโน?ซานมารีโนซาราเยโว?บอสเนียและเฮอร์เซโกวีนาสโกเปีย?มาซิโดเนียโซเฟีย?บัลแกเรียติรานา?แอลเบเนียวัลเลตตา?มอลตานครรัฐวาติกัน?นครรัฐวาติกันซาเกร็บ?โครเอเชีย
