บรรพบุรุษ คือ บิดาหรือมารดา หรือบิดาหรือมารดาของบรรพบุรุษ (คือ ปู่ย่าตายาย ทวด เทียด ขึ้นไป) บรรพบุรุษคือ "บุคคลใดซึ่งผู้หนึ่งสืบเชื้อสายมา ในทางกฎหมาย คือ บุคคลที่ยกมรดกให้"
ปัจเจกบุคคลสองคนมีความสัมพันธ์ทางพันธุกรรมหากผู้หนึ่งเป็นบรรพบุรุษของอีกผู้หนึ่ง หรือแต่ก่อนมีบรรพบุรุษร่วมกัน ในทฤษฎีวิวัฒนาการ สปีชีส์ซึ่งมีบรรพบุรุษทางวิวัฒนาการร่วมเรียกว่า ผู้สืบเชื้อสายร่วม (common descent) ทว่า มโนทัศน์นี้ไม่ใช้กับแบคทีเรียหรือสิ่งมีชีวิตบางชนิดที่สามารถถ่ายทอดยีนในแนวราบ
หากสมมติว่าบรรพบุรุษของทุกคนบนโลกไม่มีความเกี่ยวข้องกัน โดยปัจเจกบุคคลมีบรรพบุรุษ 2n คนในชั่วคนที่ n ก่อนหน้าเขา และมีบรรพบุรุษทั้งสิ้นประมาณ 2g+1 คนใน g ชั่วคนก่อนหน้าเขา ทว่า ในทางปฏิบัติชัดเจนว่าบรรพบุรุษมนุษย์ส่วนใหญ่ (และสปีชีส์อื่นทั้งหมด) มีความสัมพันธ์กันแบบทวีคูณ พิจารณา n = 40 สปีชีส์มนุษย์มีมากกว่า 40 ชั่วคน แต่จำนวน 240 หรือประมาณ 1 ล้านล้าน มีมากวก่าจำนวนมนุษย์ที่เคยมีชีวิตอยู่มาก
บางวัฒนธรรมที่การเคารพนับถือบรรพบุรุษ ทั้งที่ยังอยู่และเสียชีวิตแล้ว ในทางตรงข้าม บริบทวัฒนธรรมที่เน้นเยาวชนมากกว่าแสดงความเคารพนับถือผู้อาวุโสน้อยกว่า ในบริบทวัฒนธรรมอื่น บางคนขอการปกปักษ์รักษาจากบรรพบุรุษที่ล่วงลับไปแล้ว การปฏิบัตินี้เรียก การบูชาบรรพบุรุษ
