ท่าประตูน้ำ (อังกฤษ: Tha Pratunam) เป็นท่าเรือโดยสารคลองแสนแสบบริเวณเชิงสะพานเฉลิมโลก 55 ด้านทิศตะวันออก ถนนราชดำริ ระหว่างสี่แยกประตูน้ำ (ตัดถนนเพชรบุรีและถนนราชปรารภ) และสี่แยกราชประสงค์ ในพื้นที่เขตราชเทวี กรุงเทพมหานคร
ท่าเรือแห่งนี้เป็นจุดเปลี่ยนเรือระหว่างเรือขนาดใหญ่บรรทุก 150-200 คน (ท่าวัดศรีบุญเรือง-ประตูน้ำ) และเรือขนาดเล็กบรรทุก 80-100 คน (ท่าประตูน้ำ-สะพานผ่านฟ้า) ซึ่งผู้โดยสารที่เดินทางผ่านท่านี้สามารถเดินทางต่อไปได้โดยไม่ต้องเสียค่าเรือเพิ่ม เพียงแต่จะต้องขึ้นจากเรือลำเดิมมารอขึ้นเรือลำใหม่บนฝั่งเดียวกัน และแสดงตั๋วจากเรือลำเดิมกับพนักงานเก็บเงินบนเรือลำใหม่
ความพลุกพล่านของท่าเรือแห่งนี้ นอกจากจะเป็นเพราะจุดเปลี่ยนเรือแล้ว ยังเป็นเพราะที่ตั้งที่อยู่ใจกลางกรุงเทพมหานคร ซึ่งบริเวณโดยรอบท่าเรือเป็นย่านการค้าเก่าแก่บริเวณสี่แยกประตูน้ำ แหล่งขายส่งเสื้อผ้าสำเร็จรูปที่มีชื่อเสียง และมีศูนย์การค้าตั้งอยู่รายรอบ รวมไปถึงพันธุ์ทิพย์พลาซ่าซึ่งเป็นต้นแบบศูนย์การค้าไอทีของไทย ทั้งยังอยู่ใกล้กับย่านการค้าสี่แยกราชประสงค์ซึ่งเป็นแหล่งท่องเที่ยวที่สำคัญของกรุงเทพฯ ส่วนโดยรอบท่าเรือก็มีถนนหลักหลายสาย สามารถนั่งรถต่อเรือได้อย่างสะดวกสบาย ทำให้ในแต่ละวันมีผู้คนสัญจรผ่านท่าประตูน้ำเป็นจำนวนมาก
"ท่าประตูน้ำสระปทุม" ในอดีตเป็นจุดเชื่อมเดินทางจากพระนครออกไปยังชานเมืองด้านตะวันออกเฉียงเหนือและเมืองแปดริ้ว (ฉะเชิงเทรา) ตามเส้นทางเรือเมล์นายเลิศ ในคลองบางกะปิ-คลองแสนแสบ ซึ่งขุดผ่านทุ่งบางกะปิ (บริเวณด้านทิศเหนือของถนนสุขุมวิทหรือเขตวัฒนาในปัจจุบัน ไปจนถึงพื้นที่เขตห้วยขวาง เขตวังทองหลาง และเขตบางกะปิ) เมืองมีนบุรี หนองจอก บางน้ำเปรี้ยว และเมืองฉะเชิงเทรา บริเวณท่าประตูน้ำจึงกลายมาเป็นย่านการค้าที่สำคัญ และมีบริการขนส่งมวลชนทั้งรถราง และรถประจำทางหลายสาย โดยเฉพาะรถประจำทางของบริษัท นายเลิศ จำกัด (รถเมล์ขาวนายเลิศ) ซึ่งให้บริการครั้งแรกประมาณปี 2450 ด้วยรถม้าลากจูง ในเส้นทางแรกคือสะพานยศเส-ประตูน้ำ ก่อนที่จะปรับเปลี่ยนมาใช้เครื่องยนต์ในเส้นทางตลาดยอดบางลำพู-ยศเส-ประตูน้ำ และต่อมารถเมล์ขาวก็ได้กลายมาเป็นรถประจำทาง ขสมก. หลายสายที่ผ่านท่าประตูน้ำมาจนถึงปัจจุบัน เช่นสาย 2, 60, 73, 511 เป็นต้น
