ทุ่นระเบิด (อังกฤษ: Land mine) มีหลักการทำงาน คือทำอุปกรณ์ตัวหนึ่งเป็นตัวกระตุ้น ให้เกิดการระเบิด ไม่ว่าจะเป็น เสียง แสง อุณหภูมิ แรงสั่นสะเทือน แรงกด ลวดสะดุด ที่นิยมกันมาก คือ เป็นตัวรับแรงกด (Pressure) ซึ่งจะเข้าไปกระทบกับ ตัวจุดระเบิด ทำให้เกิดระเบิดขึ้น ดินระเบิดที่นิยมใช้กันมากคือ TNT (Trinitrotoluene) ใช้ในการโจมตีผู้บุกรุก
ส่วนวิธีการระเบิด แล้วแต่วิธีออกแบบ เช่น ระเบิดทันทีที่โดนสัมผัส หรือ เมื่อได้รับแรงกระตุ้นแล้ว จะดีดตัวขึ้นมาเหนือพื้นดิน แล้วจึงระเบิด
การใช้ทุ่นระเบิดเกิดจากวิวัฒนาการของการใช้กับดัก เพื่อก่อให้เกิดความเสียหายต่อข้าศึก เช่น การใช้หลุมพราง บ่วงแร้ว ต่อมา เมื่อเทคโนโลยีได้พัฒนาขึ้น ได้มีการพัฒนาระบบกับดักให้มีประสิทธิภาพมากขึ้น ทุ่นระเบิดก็เป็นผลของการพัฒนาอันหนึ่ง ซึ่งได้แตกออกตามวัตถุประสงค์ของการใช้งาน เช่น เพื่อใช้ทำความเสียหายต่อบุคคล ยานพาหนะทั้งทางบก ทางเรือ และทางอากาศ
ทุ่นระเบิดสมัยใหม่เริ่มได้มีการเริ่มใช้เมื่อประมาณปี ค.ศ.1277 โดยราชวงศ์ซ้องของจีน เพื่อต่อต้านการรุกราณของมองโกล ที่เริ่มรุกรานและยึดหัวเมืองทางตอนเหนือ และได้มีการพัฒนารูปแบบการใช้งานและ อานุภาพทำลายให้มากขึ้น
ในสงครามแต่ละที่ทุ่นระเบิดแต่ละประเภทหรือ แต่ละแบบถูกนำมาใช้ตามความเหมาะสม เช่นในสงครามเกาหลี ทุ่นระเบิดแบบสาย ถูกนำมาติดตั้งตามแนวป้องกัน เป็นเครือข่ายที่ซับซ้อนหลายชั้น แต่ใน สงครามเวียดนาม ทุ่นระเบิดแบบเคโม (Claymore) ซึ่งมีขนาดเล็กทำจากพลาสติก ภายในบรรจุระเบิดและแผ่นโลหะ สามารถกำหนดทิศทางได้ ระยะหวังผลอยู่ที่ 76 เมตร สามารถใช้ฝังลงไปดิน หรือ แขวนไว้กับต้นไม้ก็ได้
การติดตั้งทุ่นระเบิด ก็คือการนำระเบิดไปติดตั้งยังเป้าหมาย ให้อยู่ในสภาพที่พร้อมจะทำงานได้ทันที ที่มีการกระตุ้นให้เกิดการระเบิดตามเงื่อนไขที่ต้องการ มีวิธีการหลายวิธีได้แก่
