ทบิลิซิ

พิกัดภูมิศาสตร์: 41?43?N 44?47?E? / ?41.717?N 44.783?E? / 41.717; 44.783 ทบิลิซิ (จอร์เจีย: ???????, ออกเสียง: [t?b?ilisi] ( ฟังเสียง)) เป็นเมืองหลวงและเมืองใหญ่ที่สุดของประเทศจอร์เจีย และก็ยังเป็นศูนย์กลางการปกครองและย่านเศรษฐกิจของประเทศจอร์เจีย ทบิลิซิมีประชากรประมาณ 1,473,551 คน ประกอบกับมีธรรมชาติที่อุดมสมบูรณ์เพราะมีแหล่งน้ำมากมายพร้อมกับมีทำเลที่ดีในการปกครองทำให้เมืองแห่งนี้กลายเป็นเมืองหลวงในที่สุด

วาคตัง กอร์กาซาลี (Vakhtang Gorgasali) กษัตริย์จอร์เจียแห่งคาร์ตลี (ไอบีเรีย) ได้ก่อตั้งเมืองนี้ขึ้นในคริสต์ศตวรรษที่ 4 ทบิลิซิเป็นศูนย์กลางอุตสาหกรรม สังคม และวัฒนธรรมในภูมิภาคคอเคซัส ในประวัติศาสตร์ เมืองนี้อยู่ในสายทางหนึ่งของเส้นทางสายไหม และปัจจุบันยังมีบทบาทสำคัญในฐานะศูนย์กลางการขนส่งและการค้า เนื่องจากความได้เปรียบทางยุทธศาสตร์ในแง่ที่ตั้งที่เป็นจุดตัดระหว่างทวีปเอเชียกับทวีปยุโรป

ทบิลิซิเป็นที่รู้จักในเรื่องการปฏิวัติกุหลาบ (Rose Revolution) ซึ่งเกิดขึ้นบริเวณจัตุรัสอิสรภาพ (Freedom Square) และสถานที่ใกล้เคียงหลังจากการเลือกตั้งรัฐสภาในปี ค.ศ. 2003 ได้นำไปสู่การลาออกของประธานาธิบดีเอดูอาร์ด เชวาร์ดนาดเซ (Eduard Shevardnadze)

ทบิลิซิ ตั้งอยู่ริมฝั่งแม่น้ำคูรา (Kura) หรือเรียกว่าแม่น้ำมตควารี (Mtkvari) ในภาษาท้องถิ่น บางครั้งถูกอ้างถึงในชื่อว่า ติฟลิส (Tiflis) หรือ ติฟฟลิส (Tifflis) ซึ่งเป็นชื่อเรียกในยุคกลางที่ไม่ใช่ชื่อท้องถิ่นของเมืองนี้ กรุงทบิลิซิมีเนื้อที่ 372 ตารางกิโลเมตร (144 ตารางไมล์)

ประชากรของเมืองนี้มีความหลากหลาย เนื่องจากทบิลิซิเป็นที่อยู่ของผู้คนต่างวัฒนธรรม ต่างศาสนา และต่างชาติพันธุ์มาช้านาน แม้ว่าชาวทบิลิซิส่วนใหญ่จะนับถือศาสนาคริสต์นิกายอีสเทิร์นออร์ทอดอกซ์ แต่เมืองนี้ก็เป็นหนึ่งในไม่กี่เมืองในโลกนี้ ที่สุเหร่ายิวและสุเหร่ามุสลิมตั้งอยู่ถัดจากกัน และมีโบสถ์เมเตคี (Metekhi) ตั้งอยู่ห่างออกไปไม่ถึงหนึ่งกิโลเมตร

หนังสือพิมพ์ที่วางขายในกรุงทบิลิซิ ได้แก่ 24 Saati ("24 ชั่วโมง"), Rezonansi ("เสียงสะท้อน"), Alia ส่วนฉบับภาษาอังกฤษ ได้แก่ The Messenger (รายวัน), FINANCIAL, Georgia Today (รายสัปดาห์), The Georgian Times (รายสัปดาห์)

จุดหมายปลายทางของนักท่องเที่ยวที่มีชื่อเสียงในทบิลิซิได้แก่ มหาวิหารซาเมบา จัตุรัสอิสรภาพ มหาวิหารซิโอนี รัฐสภาจอร์เจีย ถนนรุสตาเวลี มตัตสมินดา (ภูเขาศักดิ์สิทธิ์) มหาวิหารคัชเวตี รวมทั้งพิพิธภัณฑ์และห้องภาพศิลปะอีกจำนวนมาก ทบิลิซิยังเป็นที่พำนักของศิลปินที่มีชื่อเสียง เช่น นีโค ปิรอสมานี และลาโด กูเดียชวิลี

ท่าอากาศยานทบิลิซิ อยู่ห่างจากกรุงทบิลิซิ ไปทางทิศตะวันออกเฉียงใต้ไปประมาณ 17 กิโลเมตร มีขบวนรถไฟเชื่อมต่อระหว่าง สถานีรถไฟทบิลิซิ กับสนามบิน ใช้เวลา 35 นาที ที่สนามบินมีผู้มาใช้บริการประมาณ 1.1 ล้านคน สายการบินหลักคือ จอร์เจียแอร์เวย์

มีรถไฟฟ้าใต้ดินบริการในกรุงทบิลิซิ เริ่มก่อตั้งเมื่อ ค.ศ. 1952 เสร็จเมื่อ ค.ศ. 1966 มีบริการทั้งหมด 2 เส้นทาง คือ สายอาคเมเทลิ-วาร์เคทิลิ และสายซาเบอร์ทาโล มีสถานีรถไฟ 22 สถานี ตัวรถไฟ 186 คัน ให้บริการตั้งแต่เวลา 6 นาฬิกา จนถึงเที่ยงคืน

ทบิลิซิมีระบบรถราง เปิดบริการตั้งแต่วันที่ 25 ธันวาคม ค.ศ. 1904 อย่างไรก็ตาม รถรางก็ปิดบริการในวันที่ 4 ธันวาคม ค.ศ. 2006 และมีการวางแผนสร้างรถรางแบบทันสมัยในเร็วๆนี้

มอสโก, รัสเซีย ?ดูชานเบ, ทาจิกิสถานทาชเคนต์, อุซเบกิสถานบิชเคก, คีร์กีซสถานอัสตานา, คาซัคสถาน ?อาชกาบัต, เติร์กเมนิสถาน

โซล, เกาหลีใต้โตเกียว, ญี่ปุ่นไทเป, ไต้หวันปักกิ่ง, จีนฮ่องกง, ฮ่องกง (จีน)มาเก๊า, มาเก๊า (จีน)เปียงยาง, เกาหลีเหนืออูลานบาตอร์, มองโกเลีย

กาฐมาณฑุ, เนปาลศรีชัยวรเทนปุระ-โกตเต, ศรีลังกาคาบูล, อัฟกานิสถานดีเอโกการ์ซีอา, บีไอโอที (สหราชอาณาจักร)ทิมพู, ภูฏานธากา, บังกลาเทศนิวเดลี, อินเดียมาเล, มัลดีฟส์อิสลามาบัด, ปากีสถาน

กรุงเทพมหานคร, ไทยกัวลาลัมเปอร์ ,มาเลเซียจาการ์ตา , อินโดนีเซีย ?ดิลี, ติมอร์-เลสเตเดอะเซตเทิลเมนต์, เกาะคริสต์มาส (ออสเตรเลีย)เนปยีดอ, พม่าบันดาร์เสรีเบกาวัน, บรูไนพนมเปญ, กัมพูชาพอร์ตมอร์สบี, ปาปัวนิวกินีมะนิลา, ฟิลิปปินส์เวียงจันทน์, ลาวสิงคโปร์, สิงคโปร์ฮานอย, เวียดนามเวสต์ไอแลนด์, หมู่เกาะโคโคส (คีลิง) (ออสเตรเลีย)

คูเวตซิตี , คูเวตซานา, เยเมนดามัสกัส, ซีเรียโดฮา, กาตาร์เตหะราน, อิหร่านทบิลิซิ, จอร์เจีย ?นิโคเซีย, ไซปรัส ?นิโคเซียเหนือ, ไซปรัสเหนือ ?บากู, อาเซอร์ไบจาน ?เบรุต, เลบานอนแบกแดด, อิรักมัสกัต, โอมานมานามา, บาห์เรนเยรูซาเลม, อิสราเอล#เยรูซาเลมตะวันออก, ปาเลสไตน์#เยเรวาน, อาร์มีเนีย ?ริยาด, ซาอุดีอาระเบียอังการา, ตุรกี ?อัมมาน, จอร์แดนอาบูดาบี, สหรัฐอาหรับเอมิเรตส์

อัมสเตอร์ดัม?เนเธอร์แลนด์อันดอร์ราลาเวลลา?อันดอร์ราบรัสเซลส์?เบลเยียมดักลาส?เกาะแมน (สหราชอาณาจักร)ดับลิน?ไอร์แลนด์ลอนดอน?สหราชอาณาจักรปารีส?ฝรั่งเศสเซนต์เฮลเยอร์?เจอร์ซีย์ (สหราชอาณาจักร)เซนต์ปีเตอร์พอร์ต?เกิร์นซีย์ (สหราชอาณาจักร)

โคเปนเฮเกน?เดนมาร์กเฮลซิงกิ?ฟินแลนด์มารีเอฮัมน์?หมู่เกาะโอลันด์ (ฟินแลนด์)ออสโล?นอร์เวย์เรคยาวิก?ไอซ์แลนด์รีกา?ลัตเวียสตอกโฮล์ม?สวีเดนลองเยียร์เบียน?สฟาลบาร์ (นอร์เวย์)ทาลลินน์?เอสโตเนียวิลนีอุส?ลิทัวเนีย

เบอร์ลิน?เยอรมันเบิร์น?สวิตเซอร์แลนด์บราติสลาวา?สโลวาเกียบูคาเรสต์?โรมาเนียบูดาเปสต์?ฮังการีลูบลิยานา?สโลวีเนียลักเซมเบิร์ก?ลักเซมเบิร์กปราก?สาธารณรัฐเช็กวาดุซ?ลิกเตนสไตน์เวียนนา?ออสเตรียวอร์ซอ?โปแลนด์

เอเธนส์?กรีซเบลเกรด?เซอร์เบียลิสบอน?โปรตุเกสมาดริด?สเปนโมนาโก?โมนาโกพอดกอรีตซา?มอนเตเนโกรพริชตีนา?คอซอวอโรม?อิตาลีซานมาริโน?ซานมารีโนซาราเยโว?บอสเนียและเฮอร์เซโกวีนาสโกเปีย?มาซิโดเนียโซเฟีย?บัลแกเรียติรานา?แอลเบเนียวัลเลตตา?มอลตานครรัฐวาติกัน?นครรัฐวาติกันซาเกร็บ?โครเอเชีย