จังหวัดสวรรคโลก

เมื่อปี พ.ศ. 2329 พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลก โปรดให้ย้ายเมืองสวรรคโลกจากอุทยานประวัติศาสตร์เมืองเก่าศรีสัชนาลัย ปัจจุบันอยู่บ้านวังไม้ขอน คือที่ตั้งเมืองสวรรคโลกในปัจจุบัน ในสมัยรัชกาลที่ 5 พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวได้ทรงเปลี่ยนแปลงการปกครองใหม่ ทางราชการได้แยกตำบลวังไม้ขอนอีกตำบลหนึ่งทางฝั่งตะวันออกของลำน้ำยม เรียกว่า ตำบลในเมือง อำเภอวังไม้ขอน จังหวัดสวรรคโลก มณฑลพิษณุโลก ในพ.ศ. 2476 เปลี่ยนชื่อเป็นอำเภอเมืองสวรรคโลก และในวันที่ 31 มีนาคม พ.ศ. 2481 ยุบเลิกจังหวัดสวรรคโลกมาอยู่ภายใต้การปกครองจังหวัดสุโขทัย ภายหลังได้เคยมีการเสนอให้มีการจัดตั้งจังหวัดสวรรคโลกขึ้นมาอีกแต่ก็ยังขาดคุณสมบัติบางข้อเช่น จำนวนประชากร และ พื้นที่ แต่อาจมีการเสนอจัดตั้งจังหวัดสวรรคโลกในเงื่อนไขต่างหากด้วยเหตุผลเพื่อฟื้นฟูอดีตจังหวัดที่ถูกยุบโดยขัดต่อพระบรมราชโองการในสมัยรัชกาลที่ 7 ซึ่งทำให้เป็นผลเสียตามมาแก่เศรษฐกิจ และความเป็นอยู่ของผู้คนประชาชนในเมืองสวรรคโลกเป็นอย่างมาก เพราะมีการย้ายข้าราชการ และศูนย์ราชการ และศูนย์การศึกษาต่างๆ ไปอยู่ที่สุโขทัย ปัจจุบันทำให้เมืองสวรรคโลกขาดแคลนสถานศึกษาชั้นสูง ทั้งวิทยาลัยอาชีวศึกษาพาณิชยการ และวิทยาลัยเทคนิค รวมทั้งมหาวิทยาลัยราชภัฏ และมหาวิทยาลัยอื่นๆ

เขตการปกครองของจังหวัดสวรรคโลกในอดีตมี 2 อำเภอ ซึ่งรายชื่อดังต่อไปนี้สะกดชื่อตามราชกิจจานุเบกษา ฉบับวันที่ 29 เมษายน พ.ศ. 2460 ได้แก่