จักรพรรดิแห่งฝรั่งเศส

พระมหากษัตริย์แห่งฝรั่งเศส (ฝรั่งเศส: Monarques de France) ทรงปกครองดินแดนฝรั่งเศสมาตั้งแต่การสถาปนาราชอาณาจักรแฟรงก์ในปี พ.ศ. 1029 ไปจนถึงการล่มสลายของจักรวรรดิฝรั่งเศสที่ 2 ในปี พ.ศ. 2413 โดยฝรั่งเศสถูกปกครองด้วยตำแหน่งพระมหากษัตริย์ตลอดช่วงระยะเวลาส่วนมากบนหน้าประวัติศาสตร์ อย่างไรก็ตามยังมีพระมหากษัตริย์ในราชวงศ์กาโรแล็งเชียงสี่พระองค์ที่ดำรงตำแหน่งจักรพรรดิแห่งโรมันและบุคคลจากตระกูลโบนาปาร์ตดำรงตำแหน่งจักรพรรดิแห่งชาวฝรั่งเศสด้วย

บทความนี้รวบรวมรายพระนามผู้ปกครองในตำแหน่ง "พระมหากษัตริย์แห่งแฟรงก์", "พระมหากษัตริย์แห่งฝรั่งเศส", "พระมหากษัตริย์แห่งชาวฝรั่งเศส" หรือ "จักรพรรดิแห่งชาวฝรั่งเศส" สำหรับพระมหากษัตริย์ชนแฟรงก์ดูที่พระมหากษัตริย์แห่งชนแฟรงค์

นอกจากนี้ในรายพระนามด้านล่าง พระมหากษัตริย์แห่งอังกฤษและบริเตนใหญ่ช่วง พ.ศ. 1883 - 1903 และ พ.ศ. 1912 - 2344 ทรงอ้างสิทธิ์ในราชบัลลังก์ฝรั่งเศส อันเป็นช่วงระยะเวลาอันสั้นที่การกล่าวอ้างนี้ยึดอยู่บนพื้นฐานของสนธิสัญญาตรัวส์ พ.ศ. 1963 ที่พระเจ้าชาร์ลที่ 6 ทรงถือเอาพระเจ้าเฮนรีที่ 5 แห่งอังกฤษว่าเป็นอุปราชและรัชทายาทแห่งราชบัลลังก์ฝรั่งเศส แต่พระเจ้าเฮนรีที่ 5 เสด็จสวรรคตก่อนพระเจ้าชาร์ลที่ 6 ดังนั้นพระโอรสของพระเจ้าเฮนรีที่ 5 ซึ่งก็คือ พระเจ้าเฮนรีที่ 6 แห่งอังกฤษ จึงเสด็จขึ้นครองราชย์เป็นพระมหากษัตริย์แห่งฝรั่งเศสต่อจากพระอัยกา (พระเจ้าชาร์ลที่ 6) ดินแดนทางตอนเหนือของฝรั่งเศสส่วนมากอยูภายใต้การปกครองของอังกฤษจนกระทั่ง พ.ศ. 1978 แต่เมื่อถึง พ.ศ. 1996 ชาวอังกฤษก็ถูกขับไล่ออกไปจากแผ่นดินฝรั่งเศสจนหมด ฝรั่งเศสได้ยึดคืนเมืองกาลายส์และหมู่เกาะแชนเนล ต่อมาเมืองกาลายส์ก็ถูกยึดอีกครั้งในปี พ.ศ. 2101 อย่างไรก็ตามพระมหากษัตริย์แห่งอังกฤษ (ต่อมาเปลี่ยนเป็นพระมหากษัตริย์แห่งสหราชอาณาจักร) ยังคงอ้างสิทธิ์เหนือบัลลังก์ฝรั่งเศสมาอย่างต่อเนื่องจนกระทั่งยุติลงจากการสถาปนาสหราชอาณาจักรบริเตนใหญ่และไอร์แลนด์ (จากพระราชบัญญัติสหภาพ) ในปี พ.ศ. 2344

ตำแหน่ง "พระมหากษัตริย์แห่งชาวแฟรงก์" (ละติน: Rex Francorum) ถูกใช้ไปจนถึง พ.ศ. 1733 ในช่วงรัชสมัยพระเจ้าฟิลิปที่ 2 (แต่มีการใช้ FRANCORUM REX โดยพระเจ้าหลุยส์ที่ 12 ใน พ.ศ. 2042, โดยพระเจ้าฟร็องซัวที่ 1 ใน พ.ศ. 2058 และโดยพระเจ้าอองรีที่ 2 ประมาณปี พ.ศ. 2093) ในช่วงระยะเวลาอันสั้นที่รัฐธรรมนูญฝรั่งเศส พ.ศ. 2334 (ค.ศ. 1791) มีผลบังคับใช้ (พ.ศ. 2334 - 2335) และหลังการปฏิวัติเดือนกรกฎาคมในปี พ.ศ. 2373 พระอิสริยยศ "พระมหากษัตริย์แห่งชาวฝรั่งเศส" ถูกใช้แทนพระอิสริยยศ "พระมหากษัตริย์แห่งฝรั่งเศส (และนาวาร์)" เป็นประดิษฐกรรมทางรัฐธรรมนูญที่รู้จักกันว่า ราชาธิปไตยโดยประชานิยม ซึ่งเชื่อมเอาพระยศของกษัตริย์ผู้ปกครองเข้ากับประชาชนชาวฝรั่งเศส แทนการเชื่อมเข้ากับดินแดนฝรั่งเศสที่ทรงปกครอง

นอกจากนี้ฝรั่งเศสยังเคยใช้ระบอบจักรวรรดิสองครั้งคือ จักรวรรดิฝรั่งเศสที่ 1 ตั้งแต่ พ.ศ. 2347 - 2358 ซึ่งสถาปนาและปกครองโดยจักรพรรดินโปเลียนที่ 1 ต่อมาคือ จักรวรรดิฝรั่งเศสที่ 2 ตั้งแต่ พ.ศ. 2395 - 2413 ซึ่งซึ่งสถาปนาและปกครองโดยจักรพรรดินโปเลียนที่ 3 พระนัดดาในนโปเลียนที่ 1

ราชวงศ์กาเปเตียงนี้เป็นราชวงศ์ที่สืบเชื้อสายมาจากพระเจ้าอูก กาแป (Hugues Capet) ซึ่งปกครองฝรั่งเศสตั้งแต่ปี พ.ศ. 1530 ถึง พ.ศ. 2335 (ช่วงการปฏิวัติฝรั่งเศส) และตั้งแต่ปี พ.ศ. 2357 ถึง พ.ศ. 2391

สาธารณรัฐฝรั่งเศสที่ 1 (พ.ศ. 2335 - พ.ศ. 2347) ประชาชนที่นิยมกษัตริย์จำนวนมากไม่ยอมรับการล้มล้างระบอบกษัตริย์ และถือว่ารัชสมัยของพระเจ้าหลุยส์ที่ 16 ยังคงดำเนินต่อไปจนกระทั่งการสวรรคตของพระองค์ในปี พ.ศ. 2336 ต่อมาพระราชโอรส พระเจ้าหลุยส์ที่ 17 ครองราชย์ต่อมาจนสวรรคตในปี พ.ศ. 2338 และพระเจ้าหลุยส์ที่ 18 ครองราชย์ในเวลาต่อมา

• ทรงประกาศตนเป็นกษัตริย์ตั้งแต่การสวรรคตของพระเจ้าหลุยส์ที่ 17 (หลานชาย) • แต่มีผลเป็นกษัตริย์อย่างแท้จริงเมื่อวันที่ 6 เมษายน พ.ศ. 2357 หลังจักรพรรดินโปเลียนทรงสละราชสมบัติ • พระองค์หลบหนีจากกรุงปารีสในคืนวันที่ 20 มีนาคม พ.ศ. 2358

โดแฟ็ง หลุยส์-อองตวน พระราชโอรสองค์โตและรัชทายาทในราชบัลลังก์พระเจ้าชาร์ลส์ที่ 10 นั้นบางครั้งถือว่าเป็นกษัตริย์ฝรั่งเศสที่ถูกต้องตามกฎหมาย (ภายใต้พระนาม พระเจ้าหลุยส์ที่ 19) หลังจากที่พระเจ้าชาร์ลส์ที่ 10 ทรงลงพระปรมาภิไธยสละราชสมบัติ และ 20 นาทีถัดมา พระองค์ทรงลงพระปรมาภิไธยสละราชสมบัติเช่นเดียวกัน

อองรี ดาร์ตัวส์ พระราชนัดดาในพระเจ้าชาร์ลส์ที่ 10 นั้นถูกถือว่าเป็นกษัตริย์ฝรั่งเศสพระองค์ต่อมา ภายใต้พระนาม พระเจ้าอองรีที่ 5 โดยพวกนิยมกษัตริย์ ตั้งแต่ 2 สิงหาคม ค.ศ. 1830 ถึง 9 สิงหาคม ปีเดียวกัน แต่ถึงอย่างไรก็ตามการครองราชย์ของพระองค์ยังเป็นที่เลื่อนลอย เนื่องจากพระองค์ทรงยอมรับการปฏิวัติและรัฐฝรั่งเศสก็มิได้ระบุไว้แต่อย่างใด

สาธารณรัฐฝรั่งเศสที่ 2 (ค.ศ. 1848 - ค.ศ. 1852) สิ้นสุดลงเมื่อประธานาธิบดีในขณะนั้น หลุยส์-นโปเลียน โบนาปาร์ต ประกาศตนเป็นจักรพรรดิฝรั่งเศสและก่อตั้งจักรวรรดิฝรั่งเศสที่ 2

ผู้อ้างสิทธิในราชบัลลังก์หลายท่านสืบเชื้อสายมาจากกษัตริย์พระองค์ก่อนๆ และได้ประกาศตนเป็นกษัตริย์ฝรั่งเศสที่ถูกต้องตามกฎหมาย ทั้งยังไม่ยอมรับประมุขแห่งรัฐ (ประธานาธิบดี) และกันเองอีกด้วย ซึ่งได้แก่