ความตกลงระหว่างประเทศว่าด้วยความเป็นกลางของลาว

ข้อตกลงระหว่างประเทศว่าด้วยความเป็นกลางของลาว เป็นข้อตกลงระหว่างประเทศซึ่งลงนามในเจนีวาเมื่อวันที่ 23 กรกฎาคม 2505 ระหว่าง 4 รัฐ และประเทศลาว อันเป็นผลจากการประชุมระหว่างประเทศว่าด้วยการระงับปัญหาลาว ซึ่งมีขึ้นตั้งแต่วันที่ 16 กรกฎาคม 2504 ถึง 23 กรกฎาคม 2505

ประเทศพม่า กัมพูชา แคนาดา สาธารณรัฐประชาชนจีน สาธารณรัฐประชาธิปไตยเวียดนาม ฝรั่งเศส อินเดีย โปแลนนด์ สาธารณรัฐเวียดนาม ไทย สหภาพโซเวียต สหราชอาณาจักรและสหรัฐอเมริกาลงนามในปฏิญญา ซึ่งมีผลใช้บังคับเป็นข้อตกลงระหว่างประเทศในวันที่ลงนาม คือ 23 กรกฎาคม 2505 พร้อมด้วยแถลงการณ์ความเป็นกลางโดยรัฐบาลลาว ลงวันที่ 9 กรกฎาคม 2505

ภาคีผู้ลงนาม 14 รัฐสัญญาจะเคารพความเป็นกลางของลาว หลีกเลี่ยงไม่เข้าแทรกแซงในกิจการภายในของลาวทั้งทางตรงและทางอ้อม และห้ามมิให้ดึงลาวเข้าสู่พันธมิตรทางทหารและตั้งฐานทัพในดินแดนลาว รัฐบาลลาวให้คำมั่นจะประกาศข้อผูกมัดดังกล่าวในรัฐธรรมนูญ ซึ่งจะมีผลตามกฎหมาย

อย่างไรก็ดี ข้อตกลงดังกล่าวถูกละเมิดเมื่อสาธารณรัฐประชาธิปไตยเวียดนามสถาปนาแนวส่งกำลังบำรุงผ่านดินแดนลาว "ที่เป็นกลาง" เพื่อส่งกำลังบำรุงการก่อการกำเริบของเวียดกงต่อรัฐบาลเวียดนามใต้

ยิ่งไปกว่านั้น ระหว่างสงครามอินโดจีนครั้งที่สอง เวียดนามเหนือได้รับความร่วมมือจากพรรคปฏิวัติประชาชนลาว (ปะเทดลาว) ในการก่อสร้างและรักษาเส้นทางโฮจิมินห์ซึ่งผ่านประเทศลาว ทหารเวียดนามหลายพันนายประจำอยู่ในลาวเพื่อรักษาเครือข่ายถนนและดูแลความปลอดภัย กำลังพลเวียดนามยังสู้เคียงข้างปะเทดลาวในการโค่นล้มรัฐบาลที่เป็นกลางของลาว ความร่วมมือดังกล่าวยังต่อไปหลังสงครามและฝ่ายคอมมิวนิสต์ได้ชัยชนะแล้ว