กุหลาบพันปี (อังกฤษ: Azalea) เป็นชื่อสกุลของไม้ดอกในสกุล Rhododendron ในวงศ์กุหลาบป่า (Ericaceae) มีมากกว่า 1,000 ชนิด
คำว่า Rhododendron มาจากภาษากรีกโบราณคำว่า ????? rh?don หมายถึง "กุหลาบ" และ ??????? d?ndron หมายถึง "ต้นไม้" ส่วนในภาษาไทย "กุหลาบพันปี" มาจากการที่มีลักษณะดอกคล้ายกุหลาบ (แต่มิได้เป็นไม้จำพวกกุหลาบแต่อย่างใด) และลำต้นที่มักมีมอสส์เกาะ คล้ายกับมีอายุเป็นพันปี จึงเป็นที่มาของชื่อ
เป็นไม้พุ่ม กระจายพันธุ์ในแถบทวีปเอเชีย, อเมริกาเหนือ, ยุโรป และออสเตรเลีย โดยเฉพาะในทวีปเอเชียจะพบตามภูเขาสูงตามแถบแนวเทือกเขาหิมาลัยที่อยู่จากระดับน้ำทะเลนับพันเมตร โดยพบได้จนถึงจีนตอนใต้ และเกาหลี จนถึงญี่ปุ่น
