กุมภาพันธ์ เป็นเดือนที่ 2 ของปี ตามปฏิทินเกรกอเรียน และเป็นเดือนที่มีจำนวนวัน 28 หรือ 29 วัน โดยปกติจะมี 28 วัน ยกเว้นปีอธิกสุรทินที่มี 29 วัน
ตามหลักโหราศาสตร์ เดือนกุมภาพันธ์เริ่มต้นขึ้นเมื่อดวงอาทิตย์ยกเข้าสู่ราศีกุมภ์ และสิ้นสุดเมื่อยกเข้าสู่ราศีมีน แต่ในทางดาราศาสตร์ ต้นเดือนกุมภาพันธ์ดวงอาทิตย์อยู่ในกลุ่มดาวแพะทะเล และไปอยู่ในกลุ่มดาวคนแบกหม้อน้ำในปลายเดือน
เดือนกุมภาพันธ์ในภาษาอังกฤษ February มาจากเทพเจ้าโรมันนามว่า เฟบรูอุส (Februus) ซึ่งเป็นเทพเจ้าแห่งความบริสุทธิ์ ปฏิทินโรมันดั้งเดิมที่เริ่มต้นปีในเดือนมีนาคมมีเดือนเพียง 10 เดือน (304 วัน) โดยไม่มีเดือนในช่วงฤดูหนาว
ปฏิทินจูเลียนที่สร้างโดยจูเลียส ซีซาร์ ได้มีการเพิ่มเดือน 2 เดือน คือ เดือนมกราคมและเดือนกุมภาพันธ์ ทำให้ 1 ปีมี 12 เดือน และปฏิทินจูเลียนได้กำหนดไว้ว่า เดือนคี่มี 31 วัน เดือนคู่มี 30 วัน ยกเว้นเดือนกุมภาพันธ์มี 28 วันในปีปกติสุรทิน และ 29 วันในปีอธิกสุรทิน
ประเทศไทยเริ่มใช้ชื่อเดือนกุมภาพันธ์ในปี พ.ศ. 2432 ตรงกับสมัยรัชกาลที่ 5 โดยสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอกรมพระยาเทววงศ์วโรปการ เป็นผู้เสนอให้ใช้ราศีกำหนดชื่อเดือน
