กัปตันอเมริกา (อังกฤษ: Captain America) เป็นตัวละครซูเปอร์ฮีโรที่ปรากฏในหนังสือการ์ตูนซึ่งจัดพิมพ์โดยมาร์เวลคอมิกส์ โดยตัวละครนี้ได้ปรากฏตัวครั้งแรกในหนังสือ กัปตันอเมริกาคอมิกส์ #1 (มีนาคม ค.ศ. 1941) ถือเป็นตัวละครยุค 1940 ของมาร์เวลคอมิกส์ ซึ่งมีต้นกำเนิดมาจากไทม์ลีคอมิกส์ และได้รับการสร้างโดย โจ ไซมอน กับ แจ็ก เคอร์บี หลายปีที่ผ่านมานี้ ประมาณการได้ว่าได้มีการจัดพิมพ์หนังสือการ์ตูน "กัปตันอเมริกา" 210 ล้านเล่ม และได้มีการจัดจำหน่ายในประเทศต่าง ๆ รวม 75 ประเทศ แทบทุกประวัติการจัดพิมพ์กัปตันอเมริกาได้กล่าวถึงการเปลี่ยนแปลงตัวตนของ สตีฟ รอเจอส์ (อังกฤษ: Steve Rogers) ซึ่งเป็นชายหนุ่มผู้บอบบางที่ได้รับการเปลี่ยนแปลงจนกลายมาเป็นมนุษย์ผู้มีความสมบูรณ์แบบขั้นสูงสุดโดยได้รับเซรุมทดลอง ภายใต้คำสั่งในการช่วยเหลือของสหรัฐอเมริกาซึ่งเป็นความพยายามในด้านการสงคราม กัปตันอเมริกาเป็นผู้สวมเครื่องแบบที่มีลวดลายแบบธงชาติสหรัฐอเมริกา และมีโล่ที่ไม่มีสิ่งใดสามารถทำลายได้ ซึ่งสามารถใช้ร่อนเพื่อโจมตีเป็นอาวุธก็ได้
จากเจตนาต้องการที่จะสร้างความรักชาติ โดยให้เขาต้องทำการต่อสู้กับฝ่ายอักษะแห่งสงครามโลกครั้งที่สอง กัปตันอเมริกาจึงกลายมาเป็นตัวละครที่ได้รับความนิยมมากที่สุดของไทม์ลี่คอมิกส์ในช่วงยุคของสงคราม ภายหลังจากสงครามสิ้นสุดลง ตัวละครนี้ก็ได้รับความนิยมลดถอยลง และเขาก็ได้หายไปในช่วงยุค 1950 นอกเหนือจากความพยายามที่จะฟื้นฟูในปี ค.ศ. 1953 กัปตันอเมริกาได้รับการรื้อฟื้นอีกครั้งในยุคทองของหนังสือการ์ตูน เมื่อเขาฟื้นขึ้นมามีชีวิตใหม่ โดยต่อชีวิตจากทีมซูเปอร์ฮีโรที่มีชื่อว่าอเวนเจอร์ส ในหนังสือ อเวนเจอร์ส #4 (มีนาคม ค.ศ. 1964) นับแต่นั้นเป็นต้นมา กัปตันอเมริกาก็ได้เป็นผู้นำของทีมอยู่บ่อยครั้ง ตลอดจนเป็นดารานำในซีรีส์ของตัวเอง ต่อมา สตีฟ รอเจอส์ ได้ถูกสังหารลงในกัปตันอเมริกา vol. 5, #25 (มีนาคม ค.ศ. 2007) แม้ว่าในภายหลังจะมีการเปิดเผยว่าเขายังมีชีวิตอยู่ ไม่ว่าดีหรือร้าย ซีรีส์ของกัปตันอเมริกาก็ยังได้รับการจัดพิมพ์ต่อไป โดยกำหนดให้ผู้เป็นสหายของรอเจอส์ ที่มีชื่อว่า เจมส์ "บัคกี" บาร์น เป็นผู้สานต่อ โดยใช้เวลาในการยืนยันความสามารถอย่างน้อยที่สุดก็ในตอนนี้ ในขณะที่รอเจอส์เป็นอินเทลิเจนท์ เอเจนท์ หรือตัวแทนอัจฉริยะแยกออกมาใหม่ในซีรีส์ของเขาเอง ซึ่งมีชื่อว่า สตีฟ รอเจอส์: ซูเปอร์โซลเยอร์ (อังกฤษ: Steve Rogers: Super Soldier)
ภาพยนตร์ที่ได้แรงดลบันดาลใจจากตัวละครดังกล่าวโดยใช้ชื่อว่า กัปตันอเมริกา: อเวนเจอร์ที่ 1 ได้รับการยืนยันแล้วว่าจะมีการจัดฉายในปี ค.ศ. 2011 โดยมีผู้รับบทเป็นกัปตันอเมริกาคือ คริส อีแวนส์
สตีฟ รอเจอส์ ถือกำเนิดในวันที่ 4 กรกฎาคม ค.ศ. 1917 ที่โลเวอร์อีสท์ไซด์ของแมนฮัตตัน ในนิวยอร์ก โดยมีพ่อแม่เป็นชาวไอร์แลนด์ที่อพยพเข้าเมือง ซึ่งมีชื่อว่าซาร่าห์ กับโจเซฟ รอเจอส์ โจเซฟ รอเจอส์เสียชีวิตลง โดยที่เหลือเพียงสตีฟซึ่งเป็นบุตรเพียงคนเดียวของซาร่าห์ผู้เป็นมารดา จากนั้นในภายหลัง ซาร่าห์ก็ได้เสียชีวิตลงด้วยโรคปอดบวมในช่วงที่สตีฟอยู่ในวัยหนุ่ม ในช่วงต้นยุค 1940 ก่อนที่อเมริกาจะเข้าร่วมสงครามโลกครั้งที่สอง รอเจอส์เป็นผู้มีร่างกายสูงแต่ผอมบาง เขาเป็นนักเรียนด้านวิจิตรศิลป์ผู้เชี่ยวชาญภาพประกอบ จากเหตุการณ์ที่คุกคามโดยจักรวรรดิไรช์ที่สามนี้ รอเจอส์ได้พยายามที่จะเข้าร่วมเกณฑ์ เพียงเพื่อต้องการที่จะปฏิเสธความยากจน เนื่องด้วยพลเอกเชสเตอร์ ฟีลิปส์แห่งกองทัพสหรัฐกำลังมองหาการทดสอบอยู่พอดี รอเจอส์จึงมีโอกาสที่จะรับใช้ประเทศชาติด้วยการมีส่วนร่วมในโครงการป้องกันความลับสุดยอด โอเปอร์เรชั่น: รีเบิร์ธ หรือโครงการการเกิดใหม่จึงได้เกิดขึ้น ซึ่งได้มีความพยายามในการพัฒนาด้านการสร้างซูเปอร์โซลเยอร์ที่มีความแข็งแกร่งทางด้านร่างกายอย่างแท้จริง รอเจอส์อาสาเข้ารับการทดสอบ และภายหลังจากการคัดเลือกอย่างเข้มงวด เขาก็ได้รับเลือกให้เป็นมนุษย์คนแรกที่ได้รับเซรุ่มเพื่อเป็นซูเปอร์โซลเยอร์จากนักวิทยาศาสตร์ที่มีชื่อว่า ดร.โจเซฟ ไรน์สไตน์ ซึ่งในภายหลังเขาได้เปลี่ยนชื่อรหัสของนักวิทยาศาสตร์มาเป็น อับราฮัม เออร์สไคน์
ในคืนที่โอเปอร์เรชัน: รีเบิร์ธ ได้มีการดำเนินการ รอเจอส์ได้รับยาฉีดและได้รับเซรุ่มผ่านทางช่องปาก หลังจากนั้นเขาได้รับรังสีวีตา ซึ่งได้ออกฤทธิ์ และปรับเปลี่ยนสารเคมีที่มีอยู่ในร่างกายของเขา แม้ว่ากระบวนการนี้จะก่อให้เกิดความทรมานทางด้านร่างกายอยู่ก็ตาม แต่มันก็ประสบความสำเร็จทางสรีรวิทยาแทบจะในทันที ซึ่งปรับเปลี่ยนจากความอ่อนแอให้กลายมาเป็นมนุษย์ผู้มีประสิทธิภาพขั้นสูงสุด ซึ่งเพิ่มทั้งความแข็งแกร่งทางร่างกายและทั้งการโต้ตอบได้อย่างดีเยี่ยม เออร์สไคน์ได้ประกาศว่ารอเจอส์เป็นมนุษย์สายพันธุ์ใหม่รายแรก จนแทบเรียกได้ว่าเป็นมนุษย์ผู้มีความสมบูรณ์แบบเป็นอย่างยิ่ง
