กระจับ (กระจับนักมวย) คืออุปกรณ์ป้องกันตัวอย่างหนึ่งในกีฬาชกมวยหรือรวมถึงศิลปะต่อสู้ชนิดอื่น ที่นักมวยจะต้องสวมใส่เพื่อให้เกิดความกระชับและป้องกันแรงกระแทกที่จะเกิดบริเวณอวัยวะเพศ เนื่องจากในกีฬาประเภทนี้มีความเสี่ยงที่จะพลาดพลั้งทำให้บาดเจ็บบริเวณท้องน้อยและช่วงขาหนีบได้ง่าย แม้จะมีกติกากำหนดห้ามไว้แล้วก็ตาม เช่น กีฬามวยมีกติกาห้ามชกใต้เข็มขัด เป็นต้น
กระจับนักมวยมีการออกแบบในหลายลักษณะเพื่อให้เหมาะสมกับการใช้งาน ในอดีตนั้นรูปร่างกระจับเป็นที่รู้จักกันจะเป็นแบบที่ใช้สำหรับนักมวยไทย เป็นแบบดั้งเดิมคือมีลักษณะเป็นแค่ถ้วยกระเปาะ(cup)ทำจากโลหะขนาดพอเหมาะสำหรับปกปิดด้านหน้าของอวัยวะเพศชายและถุงอัณฑะเท่านั้น และใช้เชือกผูกร้อยให้แน่นกับเอวและง่ามขา โดยนักมวยจะผูกกระจับไว้นอกกางเกงชั้นในก่อนจะสวมกางเกงมวยอีกชั้นหนึ่ง ขณะที่กระจับในการแข่งขันสากลแทนที่จะร้อยเชือกแบบเดิมก็มีการนำเอากระเปาะ(cup)ดังกล่าวไปสวมเข้ากับกางเกงสปอตเตอร์(supporter)ทำให้สวมใส่ได้ง่ายและกระชับขึ้น
ปัจจุบันกระจับได้ถูกออกแบบให้เหมาะสมสำหรับนักกีฬามากขึ้น โดยมีการผลิตออกมาเป็นการเฉพาะให้เหมาะสมกับสรีรร่างกายและมีประสิทธิภาพในการป้องกันการบาดเจ็บได้สูงสุด เช่น กระจับในกีฬามวยสากลจะออกแบบให้ครอบคลุมได้ทั่วทั้งบริเวณท้องน้อย มักทำจากแผ่นโฟมพลาสติกหุ้มด้วยหนังเพื่อให้มีการดูดซับแรงกระแทกได้ดีขึ้นต่างจากโลหะ และติดแถบยางยืดในตัวแบบกางเกงสปอตเตอร์ทำให้ใส่ขณะฝึกซ้อมได้ง่าย ทำให้ใส่ทับกางเกงมวยไว้ภายนอกได้ ผลิตกระจับเฉพาะสำหรับนักกีฬาเพศหญิงด้วย
เนื่องจากบริเวณอวัยวะสืบพันธุ์ของทั้งเพศชายและเพศหญิงมีความเปราะบางต่อแรงกระแทกและบริเวณนี้ยังมีเส้นประสาทรับความเจ็บปวดมาเลี้ยงมากทำให้เกิดความเจ็บปวดได้อย่างรุนแรง จึงมีความจำเป็นต้องหาอุปกรณ์ที่เป็นเกราะป้องกันมาใช้ในกีฬาที่ต้องปะทะร่างกายกัน ในกีฬาชกมวยการโดนต่อยถูกไข่ด้วยหมัดแม้จะใส่นวมก็อาจทำให้เกิดการเสื่อมสมรรถภาพทางเพศ โดยแรงชกอาจทำให้อัณฑะแตก(Testicular rupture)หรือองคชาติหัก(penile fracture)ได้ กระจับจึงช่วยเป็นเกราะป้องกันแรงกระแทกโดยตรง นอกจากนี้ผลจากการครอบรัดอวัยวะเพศอย่างแน่นหนาจะช่วยป้องกันการขาดเลือดจากการบิดหมุนของอัณะฑะ(Testicular torsion)ซึ่งพบบ่อยในกีฬาที่ต้องเคลื่อนไหวร่างกายอย่างรุนแรง
