กรมหลวงเทวินทรสุดา เป็นสมเด็จพระมาตุจฉาในสมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรี มีนามเดิมว่า อั๋น หรือ ฮั้น สันนิษฐานว่าเป็นธิดาของขุนนางในรัชสมัยสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวบรมโกศ แห่งกรุงศรีอยุธยา เป็นน้องสาวของ คุณนกเอี้ยง (ต่อมาคือ กรมพระเทพามาตย์ พระราชชนนีของสมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรี) สันนิษฐานว่าพระองค์อาจมีเชื้อสายจีนแซ่โหงว และมีถิ่นฐานเดิมอยู่บ้านแหลม เขตจังหวัดเพชรบุรี และได้อพยพเข้ามาพำนักอยู่ในกรุงศรีอยุธยาเป็นเวลาช้านาน เมื่อสมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรี เสด็จเถลิงถวัลย์ราชสมบัติแล้ว ได้ทรงสถาปนาคุณอั๋น ขึ้นทรงกรมเป็น กรมหลวงเทวินทรสุดา
เมื่อเกิดการผลัดแผ่นดินสิ้นรัชสมัยสมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรี พระองค์ได้รับโปรดเกล้าฯ ลดพระยศเป็น "หม่อมอั๋น" ด้วยเป็นพระบรมวงศานุวงศ์ฝ่ายหญิงก็จึงต้องโทษจองจำไว้ ขณะที่พระบรมวงศานุวงศ์ที่เป็นชายมักถูกประหารพร้อมกับขุนนาง ดังปรากฏในพระราชพงศาวดารฉบับพระราชหัตถเลขา ความว่า
"ยังเหลืออยู่แต่พระราชบุตร และบุตรีน้อย ๆ มีเจ้าฟ้าสุพันธุวงศ์ [เจ้าฟ้าเหม็น] อันเป็นพระราชนัดดาของพระองค์นั้นเป็นต้น และเจ้าฮั้น [กรมหลวงเทวินทรสุดา] ซึ่งเป็นน้าของเจ้าตากสิน และเจ้าส่อนหอกลางซึ่งเป็นกรมหลวงบาทบริจาอัครมเหสี กับญาติวงศ์ซึ่งเป็นหญิงนั้นให้จำไว้ทั้งสิ้น"
หลังจากการผลัดแผ่นดิน ทรงดำรงพระชนม์อย่างสงบสุขในธนบุรีนั้นเอง ซึ่งยังมีผู้คอยอุปถัมภ์ค้ำชูอยู่ซึ่งหนึ่งในนั้นก็คือ สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมพระยาเทพสุดาวดี พระเชษฐภคินีพระองค์ใหญ่ในพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลก ด้วยมีความสนิทสนมคุ้นเคย
