ไซโค (อังกฤษ: Psycho) ภาพยนตร์แนวระทึกขวัญจิตวิทยาเรื่องที่โด่งดังและเป็นที่กล่าวขานมากที่สุดของอัลเฟร็ด ฮิตช์ค็อก สร้างจากนวนิยายของ โรเบิร์ต บล็อช เป็นภาพยนตร์ขาวดำ ความยาว 109 นาที ฉายในปี ค.ศ. 1960 และในประเทศไทยในปีถัดมา โดยไม่มีชื่อภาษาไทย และได้กลับมาสร้างใหม่ในปี ค.ศ. 1998 ในชื่อเดียวกัน
วันศุกร์ที่ 11 ธันวาคม แมเรี่ยน เครน (เจเน็ต ลีห์) เลขานุการสาวขโมยเงินจำนวน 40,000 ดอลลาร์สหรัฐ จากนายจ้างของเธอ โดยหนีไปจากเมืองฟีนิกซ์ รัฐแอริโซนา หวังจะไปหาแซม คู่หมั้นหนุ่มของเธอ (จอห์น เกวิน) แต่เธอขับรถหลงทางและขณะที่ฝนตก เธอได้หลงเข้าไปในโรงแรมแห่งหนึ่ง ที่ชื่อ เบตส์ โมเต๊ล ที่มีบ้านทรงโกธิคอยู่ข้างหลัง เจ้าของโรงแรมเป็นชายหนุ่มท่าทางขี้อาย ชื่อ นอร์แมน เบตส์ (แอนโธนี่ เพอร์กิ้นส์) เธอได้พักที่โรงแรมแห่งนี้ เมื่อพูดคุยกันเธอได้รู้ว่านอร์แมนมีแม่ที่สติไม่ค่อยดี และสร้างความอึดอัดใจให้กับนอร์แมนเสมอ ๆ เธอเสนอให้นอร์แมนพาแม่ไปที่โรงพยาบาล แต่นอร์แมนปฏิเสธ เมื่อเธอเข้าห้องพักและอาบน้ำ ความสยองขวัญก็บังเกิดขึ้น
หลังจากนั้น ไลล่า เครน (วีร่า ไมล์) น้องสาวของแมเรี่ยนก็ออกตามหาพี่สาวของเธอซึ่งหายไปอย่างสาบสูญ เธอตามไปพบแซม แต่แซมปฏิเสธไม่รู้เรื่อง ทั้งคู่ได้ออกตามหาความจริง และได้พบกับนักสืบคนหนึ่งชื่อ อาร์โบกาส (มาร์ติน บัลซั่ม) อาร์โบกาสเหมือนจะรู้เรื่องทั้งหมด จึงเป็นฝ่ายอาสาออกตามหาแมเรี่ยนเอง และเมื่ออาร์โบกาสได้เข้าไปในเบตส์ โมเต๊ล ก็หายสาบสูญไปอีกคน
ไลล่า และแซม ไปขอความช่วยเหลือจากนายอำเภอ (จอห์น แมคอินไตร์) แต่นายอำเภอก็ไม่อาจช่วยอะไรได้มากนัก จึงออกตามหาเองและได้เข้าไปในเบตส์ โมเต๊ล ทั้งคู่ได้สืบเสาะหาความจริงจากโรงแรมแห่งนั้น ความจริงที่น่าสยองขวัญทั้งหมดจึงถูกเปิดเผยขึ้นว่า แท้ที่จริงแล้ว แม่ของนอร์แมนได้ตายไปนานแล้ว และนอร์แมนก็สวมบทบาทของแม่สังหารคนทั้งสอง โดยที่ไม่รู้ตัวเพราะร่างของแม่ได้สิงร่างของนอร์แมนทั้งหมด
ไซโค นับเป็นภาพยนตร์ที่ได้รับความนิยมและวิพากษ์วิจารณ์อย่างมากในสมัยนั้น เพราะมีฉากรุนแรงหลายฉากโดยเฉพาะฉากฆาตกรรมในห้องน้ำอันลือลั่น ที่แท้ที่จริงแล้วมีดไม่ได้ปักลงไปในตัวของแมเรี่ยน เครน เลย เป็นฉากที่ถ่ายทำออกมาชวนให้ผู้ชมคล้อยตามภาพยนตร์ไปนั่นเอง และมีภาพแสดงให้เห็นโถส้วมซึ่งในสมัยนั้น ถือว่าเป็นสิ่งไม่สมควรนำเสนอออกทางสื่อ
อีกทั้งยังเป็นภาพยนตร์ที่ได้รับคำชมว่าเป็นภาพยนตร์ที่เพียบพร้อมไปด้วยศิลปะและความบันเทิงไปพร้อมกันเป็นภาพยนตร์ที่มีประเด็นให้วิเคราะห์ตีความทางจิตวิทยาอย่างที่ไม่มีภาพยนตร์เรื่องไหนทำได้มาก่อน
นอกจากนี้แล้ว ไซโคยังเป็นหนึ่งในภาพยนตร์ที่พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช เคยทอดพระเนตรถึงในโรงภาพยนตร์ โดยเสด็จทอดพระเนตรเมื่อวันที่ 12 เมษายน ค.ศ. 1961 ณ โรงภาพยนตร์พาราเมาต์
หลังจากประสบความสำเร็จแล้ว ไซโคก็มีการสร้างเป็นภาคต่อมาอีก 3 ภาค ในปี ค.ศ. 1983, ค.ศ. 1986 และ ค.ศ. 1990 แต่ทั้งหมดนี้ไม่ได้กำกับหรือสร้างโดยฮิตช์ค็อกอีกแล้ว แต่นำแสดง กำกับ และอำนวยการสร้างโดย แอนโธนี่ เพอร์กิ้นส์ ซึ่งทั้งหมดไม่ได้รับการยกย่องหรือกล่าวขานอีกเลยเหมือนต้นฉบับ
ในปี ค.ศ. 1998 กัส แวน แซงต์ ผู้กำกับชาวอเมริกันเชื้อสายดัตช์ได้สร้าง ไซโค ฉบับปี ค.ศ. 1960 ขึ้นมาใหม่ โดยลอกฉากเดิมมาทั้งหมด แต่ถ่ายทำเป็นฟิล์มสีและเปลี่ยนแปลงรายละเอียดบางส่วนเพื่อให้เข้ากับยุคสมัย กำกับภาพโดยคริสโตเฟอร์ ดอยล์ แต่ได้รับคำวิจารณ์ว่าเป็นภาพยนตร์ยอดแย่ประจำปี
และในปี ค.ศ. 2013 เรื่องราวของไซโค ถูกนำไปสร้างเป็นซีรีส์ทางโทรทัศน์ในชื่อเรื่อง Batse Motel ที่กล่าวถึงตำนานการเริ่มต้นของโรงแรมเบตส์ โมเต๊ล โดยเหตุการณ์ในซีรีส์จะเล่าย้อนกลับไปที่ช่วงเวลาที่ นอร์แมน เบตส์ ยังเป็นเด็กวัยรุ่น แต่นำเสนอในยุคปัจจุบันและอาศัยอยู่กับแม่ของเขา ซึ่งมาเริ่มต้นชีวิตใหม่โดยซื้อบ้านและโรงแรม รับบทนอร์แมน เบตส์ โดย เฟรดดี้ ไฮร์มอร์
